نقش‌‌آفرینی «مَنْ» و «مَا» در بستر تاریخی ظهور قرائات

محورهای موضوعی : تاریخ قرائات

روح الله نجفی ¹ (استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/04/27 تاریخ پذیرش : 1398/09/09 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: قرائت قرآن, علل اختلاف قرائت, اعراب قرآن, تاریخ قرآن,

چکیده مقاله :

برای فهم زمینه‌های تاریخی پیدایی قرائت‌های قرآن بررسی الگوهای تکرار شونده اختلاف قرائت اهمیتی ویژه دارد. به همین منظور در مقاله حاضر به جایگاه مَنْ و مَا در اختلاف قرائات نظر خواهیم کرد و با بررسی شواهدی متعدّد از اختلافات قاریان، نقش مَنْ و مَا را در پیدایی قرائات باز خواهیم شناخت. در قرائت‌های قرآن دَوَران میان خوانش مَنْ ــ به فتح میم ــ و مِنْ ــ به کسر میم ــ به نحو تکرار شونده دیده می‌شود. از دیگر سو، گاه در قرائت‌های خارج از مصحف رسمی، مَنْ را به جای ما قرار داده‌اند. افزون بر این، دَوَران در مراعات لفظ یا مصداق مَنْ و مَا به اختلاف در خوانش مذکّر یا مؤنث پاره ای از افعال انجامیده است. می‌خواهیم در مطالعۀ حاضر از این فرضیه دفاع کنیم که انعطاف‌پذیری ساختارهای زبان عربی در کنار عاری بودن مصحف رسمی از علائم نقطه و اعراب، پیدایی و توسعۀ اختلاف قرائات را رقم زده است.

چکیده انگلیسی:

To understand the historical contexts of the emergence of Qur'anic readings, it is important to examine the repetitive patterns of reading differences. For this purpose, in the present article, we will look at the position of "Man" and "Ma" in the difference of readings, and by examining various evidence of the differences among the readers, we will recognize the role of "Man" and "Ma" in the emergence of readings. In the readings of the Qur'an, the various pronunciation of  "Man" as Man or Min is repeatedly seen . On the other hand, sometimes in readings outside the official Muṣḥaf, "Man" is replaced by "Ma". In addition, the hesitation between considering the wording or the meaning of "man" or "ma" has led to differences in the masculine or feminine readings of some verbs. In the present study, we want to defend the hypothesis that the flexibility of Arabic language structures, along with the fact that the official Qur'an was devoid of punctuation and Arabic symbols, led to the emergence and development of differences in readings.