حدود و ثغور تربیت اخلاقی، تربیت معنوی و تربیت دینی

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

احمد سلحشوری ¹

1 - استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

تاریخ دریافت : 1394/09/10 تاریخ پذیرش : 1394/09/10 تاریخ انتشار : 1390/04/01

کلید واژه: تربیت دینی, تربیت معنوی, تربیت اخلاقی, حدود و ثغور,

چکیده مقاله :

هدف از این پژوهش بیان حدود و ثغور بین سه مفهوم تربیت اخلاقی، معنوی و دینی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و برای واکاوی حد و مرز بین این سه مفهوم در ابتدا به بررسی مفاهیم اخلاق، معنویت و دین پرداخته می‌شود. سپس رابطه‌ی بین این سه مفهوم مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. در این پژوهش دو پرسش اساسی مطرح است؛ یکی این که حدود و ثغور سه مفهوم تربیت اخلاقی، معنوی و دینی کجاست و آیا تربیت معنوی زیر مجموعه‌ی تربیت دینی است یا تربیت دینی زیر مجموعه‌ی تربیت معنوی است، جایگاه تربیت اخلاقی کجاست؟ و پرسش دوم این که اگر تربیت معنوی زیر مجموعه‌ی تربیت دینی باشد، این چالش ایجاد می‌شود که چرا برخی افراد غیر دینی کارهایی خارق العاده انجام می‌دهند که نشان دهنده‌ی نیروی فرا طبیعی است؟ مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که با این که بین این سه مفهوم رابطه-ای تنگاتنگ وجود دارد، اما می‌توان گفت که غایت تربیت اخلاقی، تربیت معنوی است و غایت تربیت معنوی، تربیت دینی است. از سوی دیگر، دو نوع معنویت وجود دارد: 1- معنویت غیر دینی که تا حدی می‌تواند به قدرت‌های روح از راه کنترل، تهذیب نفس و کم کردن نقش محسوسات که پایین‌ترین مرحله‌ی تربیت است (حداکثر به عالم ملکوت)، دسترسی یابد و 2- معنویت دینی و بویژه معنویت در دیدگاه اسلام است که اگر فرد طبق راهکارهای آن عمل کند، می‌تواند به کمال و فعلیت قدرت‌های روح و عوالم دیگر مانند عالم جبروت و عالم اسماء الهی برسد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to delineate the three seemingly overlapping concepts of moral education, spiritual education, and religious education. Adopting a descriptive-analytical approach, it was attempted, first, to draw some boundaries between the three concepts. The following two pivotal questions are raised in the present study: first, is spiritual education a subset of religious education or vice versa.and what about moral education. In other words, how can the domain of the triple concepts be specified? Secondly if religious education encompasses spiritual education, then how comes that some secular individuals do actions which seem impossible without resorting to some sort of metaphysical power? While acknowledging the close interrelationships of the three concepts, we conclude that the ultimate goal of moral education is spiritual education and the ultimate goal of spiritual education is religious education. Moreover, there are two types of spirituality; non-religious spirituality and religious spirituality. The former empowers the soul within certain limits while there seems no limits to the power of religious spirituality.

منابع و مأخذ:

Abdullah Zadeh et al. (2009). spiritual intelligence ,( understanding, measure

and its applications), Tehran: psychometrics

 Al-Ghazali, Muhammad Abu. H. (1990). "The Alchemy of Happiness, to try

Hussein khadiw jam, second edition, Tehran: Scientific and Cultural

Publications

 Carr, David, Haldane, John. (2003).“Spirituality, Philosophy and Education”

published in the USA and Canada by RoutledgeFalmer

 Donalson, m. (1978). "Chidren’s Minds",GLASGROW:Fontana/Open

Books.

 Emmons, R. A. (1999). the psychology of ultimate concerns: motivation and

spirituality in personality (New York, The Guilford Press).

 Eskandari. M. (2004).“Comparing the ideas of Aristotle's and Khajeh nasir

Tusi Ethics issues” tarbiat moalem university ,humanity faculty.

 Hill, B. V. (1990). Atime to Search: Spiritual Development in the

Classroom’’ ,Christian Education,N36,,pp.5-22

 Holley, R. (1978). Religious Education and Religious Understanding. An

Introduction to the Philosophy of Religious Education, London: Routledge &

Kegan Paul.

 Jafari, Mohammad. T. (1997). "Philosophy of Religion", Editor: Abdullah

Nasri, Tehran: Institute of Islamic Thought and Culture

 Long, A. A. and Sedley, D.N. (eds) (1987). The Hellenistic Philosophers,

Cambridge: Cambridge University Press.

 MacIntyre, Alasdair. (1999). Dependent Rational Animals, London:

Duckworth

 Miller, J. (1993). Spiritual education. In C. L. Flake (Ed.), Holistic education:

principles, perspectives and practices (A book of readings based on Education

2000: A holistic perspective) (pp. 228–233).

 Nasr, Hossein. (2006). "Religion and the Nature Order", translated: God

willing, Rahmati, Tehran: Ney

 Naraghi, Mullah Ahmad, (1982). Comprehensive of happiness, Tehran:

Rashidi.

 Plato, (2007). "The Republic", translated: Fuad Rouhani, eleventh edition,

Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company.

 Qoran karim. 

 Ranema, A. Tabatabai, F. (2006). religious Education Pathology from

Tehran's point of view of school managers' Tehran,Juonal

Daneshvar,Vol.13.N.21.PP43-52.

 Shato, Jean. (1993). "Great coaches," translated:Gholam Hossein shokohi,

Tehran: Tehran University

 Sinetar, M. (2000). Spiritual intelligence: What we can learn from the early

awakening child. New York: Orbis.

 Tabatabai, Muhammad.H (2004), "Treatise Alvlayh: Through of mysticism ",

translated: S. Hassanzadeh to Hassanzadeh introduction

 Tacey, D. (2004). The spirituality revolution: The emergence of

contemporary spirituality. New York: Brunner-Routledge

 Thornton, S. (1995)." Children Solving Problems" London: Harvard

University Prees

 Trousdale, A. M. (2004). Black and white fire: The interplay of stories,

imagination and children’s spirituality. International Journal of Children’s

Spirituality, N. 2, PP. 177–188.

 Webster, S. (2004). An existential framework of spirituality, International

Journal of Children’s Spirituality, VOL.9.N.1,PP. 7–19.

 Wolf, David, (2007) "Psychology of Religion", translated: Mohammad

Dehghani, Tehran: Rosht

 Wright, A. (2000). Spirituality and education (London, Routledge Falmer).