از چیستی تا تعریف معماری
محورهای موضوعی : معماری
ویدا تقوایی
1
(استادیار مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم (ص) و دانشکده فنی شریعتی.)
کلید واژه: شناخت, Cognition, Truth, Definition, حقیقت, صورت, Form, تعریف, نظام فضایی و شکل, Order space, Figure,
چکیده مقاله :
این مقاله در پی تذکر به چیستی و حقیقت معماری، جهت رسیدن به تعریف آن میباشد. حقایقی که صرفاً بهکالبد ظاهری معماری محدود نمیشوند و دستورالعمل خاصی در معماری را رهنمون نمیگردانند. لذا در پیرسیدن به این حقایق و به دلیل تاثیر داشتن انسان سازنده و درک کنندهی این معماری ـ که واجد مراتب مختلفشناختی است ـ بستری از مادی و ملموسترین تا غیر مادی و غیر ملموسترین داشتههای انسان و معماری، بارجوع به وجود و هستیشناسی ایرانی ـ اسلامی در نظر گرفته شده است.حقایق و نابترین بنمایههای معماری، شامل صورت، نظام فضایی و شکل میباشند. که با مراتب وجود وشناخت انسان تناظر دارند. این حقایق، جهت رسیدن به تعریفی برای معماری، در رابطه با قرائت و نقدمعماریهای دیروز و امروز و انشاء و طراحی معماری امروز مددرسان خواهند بود.
This article is in search of remarking the essence and truth of architecture for finding out a meaning the architecture. Truth which is not limited to only the external framework of architecture. In order to achieve the truth, and due to the influence of the creator and appreciator of the architecture, who is of various levels of cognition, a bed of materialistic and the most tangible to non-materialistic and the most intangible things that man and architecture have is taken into consideration. According to the philosophy of Islamic and Iranian ethics, every thing’s truth is its very existence. In other words, truth is realized or appeared when a creature’s existence is manifested. In this article, by referring to the Iranian-Islamic essence and ontology, finding out the truths and the omnipresent “whatnesses” of architecture is considered; the truths which complete each other, and get the right and acceptable form and concept by going through each other, and manifest a perfect architecture. These realities won’t bring about direct ground rules and standards in architecture; yet they open into a variety of refuges. Finding out the truths and defining this approach to architecture would set us free from artless and general perceptions provoked by the form and circumstances of the time; something which has been done so many times. According to this paper, the truth of architecture consists of form, space order, and Figure which has correspondence with the levels of man’s epistemology. Here, the truths of architecture and how they exist in the totality of architecture have been both scrutinized. What is meant by ‘form’ is not ‘figure’ or shape and it is prior to that. The concept of formation is used in a place beyond the arena of the tangible experience. ‘Space order’ provides a comprehensive framework so that it is able to both explain and accord the experimental reality, and metaphysical and super-physical truth. Space order is the link which connects the logical world and form to the tangible world and the shape of architecture. Shape is defined as the physical and skeletal formation of architecture in accordance with its form and space order. This article is not in pursuit of valuing different architectures, but to show the presence of the three entities and levels of architecture as its essence ; because these truths, in case of being generalized, could become universal as well, and the ways of their being architecturally emanated in different fields of time and place could also be recognized; hence, various architectures could be reviewed. Therefore, these levels of the essence and truth of architecture, in coming to a definition for that, could be helpful to us in criticizing the yesterday and today’s architectures and designing today’s architecture. As this article can define architecture: “Architecture gives space order to the form of dreams , ideas, personal beliefs and social values with a shape bound to the building technology and dependant to time and place, and with the architect’s specific language and expression, all for man’s life.”
(ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1380 ،(قواعد کلی فلسفه در فلسفه
اسلامی، جلد دوم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
2 (ابن سینا ،(1366 ،(حدود یا تعریفات، ترجمه محمد مهدی فولادوند،
چاپ دوم، انتشارات سروش، تهران
3 (آچیک گنج، آلب ارسلان (1378 ،(مطالعهای در هستی شناسی
تطبیقی، ترجمه محمدرضاجوزی، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه
تهران، دانشگاه مک گیل، تهران.
4 (اردلان، نادر و لاله بختیار، (1379 ،(حس وحدت، سنت عرفانی در
معماری ایرانی، ترجمه حمید شاهرخ، خاک، تهران.
5 (استرلن، هانری، (1377 ،(اصفهان تصویر بهشت، ترجمه جمشید
ارجمند، فرزان روز، تهران.
6 (افلاطون (1357 ،(دورۀ مجموعه آثار، دورۀ 7 جلدی، ترجمۀ شادروان
محمد حسن لطفی، خوارزمی، تهران.
7 (البخی ثمالرومی، جلالالدین محمد بن محمدبن الحسین، مثنوی معنوی،
به تصحیح رینولداین نیکلسون، به اهتمام نصراالله پورجوادی، 4جلد، جلد
پنجم
8 (الفاخوری- حنا- الجرخلیل، (1367 ،(تاریخ فلسفه در جهان اسلامی،
ترجمه عبدالمحمد آیتی، سازمان انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، تهران
9 (ایزوتسو، توشیهیکو، (1379 ،(صوفیسم وتائوئیسم، ترجمه محمد جواد
گوهری، روزنه، تهران
10 (پازوکی، شهرام (1379» ،(معرفت عرفانی نزد ملاصدرا»، خردنامه
38 -45 ، 20 شماره، صدرا
11 (پازوکی، شهرام ، (1381" (تاثیر تفکر دکارت در ظهور نظریات
جدید هنری" مجلۀ خیال، شماره 1 ،107 -98
12 (پازوکی، شهرام (1379 ،(ایده ها، (مُثلُ، دیدارها، صور، اعیان ثبابته،
صور ذهنی) در کتاب: تاریخ ما بعد الطبیعه (به انضمام مقالات
دیگر)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
13 (تقوائی، ویدا،(1386» ،(نظام فضایی پنهان در معماری ایرانی و
ساختار آن» مجلۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 30 ،52-4
4 (تقوائی، ویدا،( 1385 »، (بازخوانی مراتب وجودی معماری؛ با رجوع
به هندسه زیبایی، در معماری صفوی» ، رسالۀ دکتری معماری،
اساتید راهنما، دکتر دارابدیبا، دکتر مهدی حجت و دکتر شهرام پازوکی،
دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا
15 (جنکز، چارلز، (1382 ، (معماری پرش کیهانی، ترجمه وحید قبادیان و
داریوش ستار زاده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز
16 (خوانساری، دکتر محمد، (1378 ،(دورۀ مختصر منطق صوری، چاپ
چهاردهم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
17 (حائری یزدی، مهدی، (1360 ،(هرم هستی، تحلیلی از مبادی هستی
شناسی تطبیقی ، مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها ، تهران
18 (دیباج، دکتر سید موسی، (1377» ،(صورت مکان و امکان صورت»
مجله نامه فلسفه، سال دوم، شماره دوم، پیاپی پنجم
19 (سهروردی، شهاب الدین یحیی، (1355 ،(حکمه الاشراق از مجموعه
مصنفات شیخ شراق، تصحیح و مقدمه هانری کربن، جلد دوم،
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
20 (شایگان، داریوش، (1380 ،(افسون زدگی جدید ، هویت چهل تکه و
تفکر سیار، ترجمه فاطمه ولیانی، فرزان روز، تهران
21 (شایگان، داریوش، (1383 ،(شهر همچون پالیمیستی از لایه های
خاطره، مجله رایانه معماری، شماره سوم.
22 (صدرالمتالهین، (1353 ، ( فلسفه عالی یا حکمت صدرالمتألهین،
تلخیص و ترجمه قسمت امور عامه و الهیات کتاب اسفار، نگارش محمد
جواد مصلح، جلد 2-1 ،انتشارات دانشگاه تهران، تهران
23 (صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم، (ملاصدرا) (1366 ،(ترجمه و تفسیر
الشواهدالربوبیه، ترجمه دکترجواد مصلح، سروش، تهران
24 (غریب پور، افرا ،(1386 ،(عملکردگرایی و معنای عملکرد، نشریۀ
هنرهای زیبا، شمارۀ 30.
25 (غزالی، ابوحامد امام محمد غزالی، (1361 ،(کیمیای سعادت، به کوشش
حسین خدیوجم، جلد اول، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
26 (فلامکی، محمد منصور، (1381 ،(ریشههای و گرایشهای نظری
معماری، نشر فضا، تهران
27 (کاپن، دیوید اسمیت، (1383 ،(مبانی نظری معماری، ترجمه دکتر علی
یاران، جلد اول و دوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
28 (کربن، هانری، (1358 ،(ارض ملکوت، کالبد انسان در روز رستاخیز
از ایران فردایی تا ایران شیعی، ترجمه سید ضیاء الدین دهشیری،
مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها، تهران
29 (کربن، هانری، (1354 » ،(خانه کعبه و راز معنوی آن ازنظرقاضی
سعید قمی1103ه/1691 م» ، مجله معارف سلامی، شماره23
30 (کوماراسوامی، آناندا، (1384 » ، (چرا کارهای هنری را به نمایش
بگذاریم؟» از کتاب، جام نوومی کهن، به کوشش مصطفی دهقان،
موسسه تحقیقات و توسهه علوم انسانی، تهران
31 (کوماراسوامی،آناندا، (1382 »،(فلسفه هنر درقرون وسطی شرق » ،
ترجمه سید علاء الدین طباطبایی، مجله رواق شماره 6
32 (گروت، لینداو وانگ، دیوید، (1384 ، ( روشهای تحقیق در معماری،
ترجمه دکتر علیرضا عینی فر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
3 (لاهیجی، محمد، (1377 ، (شرح گلشن راز (مفاتیح الاعجاز)،
تصحیح کیوان سمیعی، چاپ اول، انتشارات کتاب فروشی محمودی ، تهران
34 (لاوسون، بریان، (1384 ،(طراحان چگونه می اندیشند، ترجمه حمید
ندیمی ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران
35 (مزینی، منوجهر، (1376 ،(از زمان و معماری، مرکز مطالعات و تحقیقات
شهرسازی و معماری ایران، تهران.
36 (مجتهدی،کریم، (1382 » ،(وجود و حضور در کتاب المشاعر حکیم
ملاصدرا »، خردنامه صدرا، شماره 32.
37 (مگی، بریان،(1372 ،(فلاسفه بزرگ، آشنایی با فلسفه غرب، ترجمه
عزت االله فولادوند، خوارزمی، تهران
38 (ملاصدرا ، صدرالدین محمد شیرازی ، (1381 ،(رساله سه اصل، تصحیح
و مقدمه دکتر سید حسین نصر، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران
39 (ملاصدرا، (1360 ،(تصور و تصدیق، ترجمه و شرح با عنوان «آگاهی و
گواهی»، از دکتر مهدی حائری یزدی، چاپ دوم، موسسۀ پژوهشی حکمت
و فلسفۀ ایران، تهران.
40 (ملاصدرا، (بدون تاریخ)، شرح رساله المشاعر، تالیف ملامحمدجعفر
لاهیجی، تعلیق وتصحیح و مقدمه سید جلال الدین آشتیانی، کتابفروشی
زوار، مشهد
41 (نوربرگ شولتس، کریستیان، (1381 ،(معماری، حضور، زبان ومکان،
ترجمه علیرضا سید احمدیان، موسسه معمار نشر، تهران
42 (نوربرگ شولتز، کریستیان، (1386 ،(ریشههای معماری مدرن، ترجمه
محمد رضا جودت، انتشارات شهیدی، تهران
43) Cooper, David E.(1997), Aesthetics, Black well
publishers, Oxford
44) Enc.Britanica, (1991),Vo.4.Printed in USA, Inc,
15th Edition
45) Grabar, Oleg (1992), The Meditation of Ornament,
Princeton University press, Princeton
46) Grene, Marjorie, (1967), Heidegger, Martin, In the
Encyclopedia of Philosophy, New York: Macmillan
Publishing Co.the Free Press
47) Haider, S. Gulzar (1988), “Islam, Cosmology and
Architecture”, In The Architecture of Islamic
Societies, Margaret Bentley Sevcnko (ed)., Aga khan
program for Islamic architecture, Combridge&
Massachusete.
48) Lobell, John (2000),Between Silence and
Light,Spirit in the Architecture of Louis I.Kahn,
Shambhalaو Boston&London
49) Ligo,Larry L.(1984), The Concept of Function in
Twentieth Century Architectural Critism, UMI
Research Press, Michigan
50) Norberg-Schulz,C. (1979), Kahn, Heidegger and the
Language of Architecture, in Oppositions 18,New
York.
51) Sullivan, Louis H.(1896), The Tall office Building
Artistically Considered, in: Jay M.Stein & Kent F.
Spreckelmeyer (eds.) (1999), Classic Reading in
Architecture, Wcb/MC Graw- Hill, New York
52) http"//www.memar-babol.blogfa.com
