مدل‎ سازی پراکنش جغرافیایی رویشگاه گونه‏ های Artemisia aucheri و Artemisia sieberi بر اساس روش‎های مبتنی بر حضور (MaxEnt و ENFA)

محورهای موضوعی : جنگلداری

لیلا خلاصی اهوازی ¹ (گروه مرتعداری، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.)
محمدعلی زارع‏ چاهوکی ² (گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
سید زین‎العادین حسینی ³ (گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/06/20 تاریخ پذیرش : 1393/03/04 تاریخ انتشار : 1394/02/01

کلید واژه: آنتروپی حداکثر, تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم‏, روش جک‏نایف, سطح زیر منحنی, نمایه Boyce,

چکیده مقاله :

هدف از تحقیق حاضر بررسی مدل هایی بر پایه حضور در مدل‎سازی پراکنش جغرافیایی گونه های Artemisia aucheri و Artemisia sieberi می باشد. روش آنتروپی حداکثر و تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل رویشگاهی از قبیل توپوگرافی و خاک در مراتع شمال شرق استان سمنان به روش تصادفی-سیستماتیک جمع آوری شدند. درصد سنگریزه، رس، سیلت، شن، ماده آلی، اسیدیته، آهک و هدایت الکتریکی از خصوصیات خاک اندازه گیری و مورد تجزیه آزمایشگاهی قرار گرفتند. تهیه نقشه خصوصیات خاک با استفاده از روش های زمین آمار صورت گرفت. نقشه پیش بینی تفکیک برای هر گونه گیاهی با استفاده از نقشه عوامل موجود در مدل آنتروپی حداکثر به کمک نرم افزار MaxEnt و مدل ENFA در نرم افزار BIOMAPPER تهیه شد. نقش عوامل محیطی در پراکنش و دقت گونه های A. aucheri و A. sieberi در روش MaxEnt با استفاده از روش جک نایف و منحنی پاسخ بررسی شد. برای بررسی صحت مدل ENFA از نمایه Boyce استفاده شد و میزان صحت مدل در این آزمون برابر با 4/83 درصد برای گونه A. aucheri تعیین گردید. صحت مدل برای گونه A. sieberi حد نصاب قابل قبولی را به دست نیاورد. شاخص کاپا (К) برای ارزیابی میزان تطابق نقشه های پیش‌بینی با نقشه واقعی پوشش گیاهی مورد استفاده قرار گرفت که روش MaxEnt پراکنش گونه A. aucheri را به میزان 85 درصد نشان داد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که رس، سنگریزه، رطوبت قابل دسترس عمق اول و آهک عمق اول و دوم مهمترین عوامل تاثیرگذار در هر دو روش بر پراکنش گونه A. aucheri است. همچنین درصد سیلت و آهک عمق اول و ارتفاع بر پراکنش گونه A. sieberi موثر هستند. مدل های MaxEnt و ENFA و مشابه آنها که بر اساس نمونه برداری صریح و روشن برآورد احتمال وقوع را محاسبه می کنند باید به عنوان جایگزین بعضی از مدل های توزیع گونه ای نظیر رگرسیون لوجستیک و آنالیز تشخیص در عرصه مراتع در نظر گرفته شوند.