عوامل مؤثر بر رضامندی کشاورزان از سیستم‌های آبیاری نوین در شهرستان بهبهان

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

داوود روزانه ¹ , مسعود یزدان پناه ² , معصومه فروزانی ³ , آزمان بخشیجهرمی ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
2 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
3 - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
4 - دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1348/10/11 تاریخ پذیرش : 1348/10/11 تاریخ انتشار : 1348/10/11

کلید واژه: پذیرش نوآوری, کیفیت خدمات دریافتی, ارزش درک شده, کمبود آب,

چکیده مقاله :

آب مهمترین عامل محدود کننده برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. همچنین تقاضا برای منابع آب در این مناطق بالا و رقابت میان بخش های مختلف اقتصاد برای آن بسیار شدید است. در پاسخ به این شرایط، بکارگیری نوآوریهای مختلف تکنیکی، نهادی و سیاست های مداخله ایی برای بهره وری کارآمد، عادلانه و پایدار از منابع کمیاب آب ضروری می باشد. در این راستا بسیاری از دولت ها استفاده از سیستم های نوین آبیاری را برای مقابله با مشکل کمبود آب در بخش های کشاورزی خود معرفی نموده اند. با این حال موفقیت کامل این سیاست بستگی به پذیرش آن توسط کشاورزان و متعاقباً رضایت کشاورزان از آنها دارد. با توجه به این واقعیت ها، هدف مقاله حاضر بررسی و ارزیابی رضایت کشاورزان از سیستم های نوین آبیاری می باشد که در نهایت منجر به درک بهتر این نکته می شود که چرا کشاورزان سیستم آبیاری جدید را رد می‌کنند یا می‌پذیرند. برای دستیابی به این اهداف، روش پیمایش به عنوان روش تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری، کشاورزانی بودند که سیستم های نوین آبیاری را در شهرستان بهبهان در استان خوزستان واقع در جنوب ایران مورد استفاده قرار داده اند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان و پایایی آن با یک مطالعه راهنما (ضریب آلفا 81/0- 94/0) انجام گرفت. نتایج معادلات مدل ساختاری نشان داد، رضایت کشاورزان به طور عمده توسط ارزش دریافت شده تعیین می گردد. کیفیت خدمات دریافتی، دیگر متغیر تعیین کننده رضامندی است. در حالیکه، انتظارات هیچگونه اثری بر متغیر رضامندی ندارد. در نهایت رضامندی افراد بطور قابل توجهی، وفاداری آنها به سیستم آبیاری جدید را تبیین می کند. یافته های تحقیق پیشنهاداتی برای سیاستگذاری کلان جهت افزایش رضامندی کشاورزان نسبت به سیستم های آبیاری نوین ارایه می دهد.

چکیده انگلیسی:

Water is the major limiting factor for agriculture in an arid and semi-arid region. Demand for available water resources is fast and the competition among the various sectors of the economy for the scarce water is becoming intense. In response to these conditions, pursuing various innovative technical, institutional and policy interventions to enable the efficient, equitable and sustainable utilization of the scarce water resources. In this regard, many governments introduce new irrigation systems to address water shortage in their agriculture sectors. However, the success of such policy completely depend on farmers’ adoption and this, in turn, depends on farmers’ satisfaction.  In light of these facts, the aim of this paper is to investigate and measure farmers' satisfaction with a new irrigation system that ultimately leads to a better understanding of why farmers adopt or reject new irrigation system. To achieve these goals, the survey method is applied as a research method. The statistical populations were farmers who adopted the new irrigation system in Behbehan Township in Khuzestan province in southern Iran. Data were collected using a researcher made questionnaire. Validity questionnaires were approved by a panel of expert and its reliability was approved by a pilot study (0.81-0.94). Structural equation modeling showed that farmers’ satisfaction mainly was determined by value followed by perceived quality. The findings yield public policy and marketing recommendations for stimulating the adoption of new irrigation systems among farmers. The findings yield public policy and marketing recommendations for stimulating the adoption of new irrigation systems among farmers.

منابع و مأخذ:

اعظمی، ا.، زرافشانی، ک.، دهقانی سانیچ، ح.، و گرجی، ع. ( 1390). تحلیل رضامندی کشاورزان از اجرای سیستم­های آبیاری تحت فشار در استان کرمانشاه. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). شماره 6، دوره 25، صفحات 853-846

امیری اردکانی، م.، و زمانی، ز. (1382). مشکلات و موانع بهره­گیری از سیستمهای آبیاری تحت فشار در استان کهگلویه و بویر احمد. مجله علوم آب و خاک. شماره 2، دوره 17، صفحات 245- 230

باقری، ا.، و ملک محمدی، ا. (1384). رفتار پذیرش آبیاری بارانی در میان کشاورزان استان اردبیل. مجله علوم کشاورزی ایران. شماره 6، دوره 36، صفحات 1488-1479

بخشوده، م. (1387). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه و پذیرش آبیاری بارانی(مطالعه موردی استان اصفهان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. شماره 1، دوره - ،  صفحات 30-21

پورکریمی، ب.، نیک­نامی، م.، و جورابلو، م. (1393).  نیازمندی­های سامانه­های آبیاری قطره­ای در استان تهران. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. شماره 2، دوره 28، صفحات 316-327

جهان­نما، ف. (1380). عوامل اجتماعی­ اقتصادی مؤثر در پذیرش سیستم­های آبیاری تحت فشار: مطالعه موردی استان تهران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره 36، دوره 9، صفحات 258- 237

جلیلوند، م. (1390). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه سیستمهای آبیاری بارانی در ایران مطالعه موردی؛ استان کرمانشاه. دانشگاه پیام نور واحد کرج. کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد

جوانمرد، ح.، و حسینی، س. (1392). تعیین ارتباط بین تصویر ذهنی از فروشگاه، بعد مسافت، رضایت مشتری و نیات رفتاری خریداران  مطالعه موردی فروشگاه زنجیرهای شهروند تهران. فصلنامه مدیریت بازاریابی. شماره 20، دوره 8، صفحات 100– 85

حافظی، ا. (1394). رویکردعلمی خدمت به مشتری ، راهبردها، راهکارها ، روش ها . انتشارات نظری، تهران.

ﺣﻴﺎﺗﻲ، د.، ﻭ ﻻﺭﻱ، م. (1379). ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺑﺎﺭﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﻱﻛﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ. ﻣﺠﻠﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ. شماره32، دوره 8، صفحات 213-187

حمیدی­زاده، م.، جزنی، ن.، حاجی­کریمی، ع.، و ابراهیمی، ا. (1391) طراحی یک مدل چند وجهی برای سنجش رضایت مشتریان در صنعت بانکداری ایران. فصلنامه چشم­اندازمدیریت بازرگانی. شماره 9، دوره 11، صفحات 116-99

رضائی، م. (۱۳۸۳). مدلهای شاخص رضایتمندی مشتری، اولین کنفرانس لجستیک و زنجیره تأمین. تهران. انجمن لجستیک ایران https://www.civilica.com/Paper-NCLSC01-NCLSC01_085.html

صدیقی، ح.، و فرزندوحی، ج. (1383). بررسی نگرش کشاورزان نسبت به بکارگیری سیستمهای آبیاری تحت فشار در استان کرمانشاه. مجله علوم کشاورزی ایران. شماره 3، دوره 35، صفحات 689-679

طالقانی، م.، و صدرایی، س ع. (1389). ارایه یک مدل مفهومی به منظور تبیین فرایند کیفیت- رضایت- وفاداری در صنعت­( مطالعه موردی بانک ملت استان گیلان). بانک مقالات بازاریابی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.

عزتی، ر.، اسدی ع.، کلانتری، خ.، و رنجبر، ا. (1393). بررسی موانع و مشکلات گندمکاران در کاربرد فناوری آبیاری تحت فشار از دیدگاه اعضای تعاونی­های تولید کشاورزی شهرستان­های اردبیل و بیله­سوار. مجله تعاون و کشاورزی شماره 9، دوره 3، صفحات 17-2

فنی، ز.، برغمدی، م.، اسکندرپور، م.، و سلیمانی، م. (1391). سنجش میزان رضایتمندی گردشگران شهر گرگان. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری. شماره 20، دوره 7، صفحات 48-31

کرمی، ع.، و رضایی مقدم، ک. (1381). کاربرد آبیاری بارانی مسایل و مشکلات. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره 37، دوره 10، صفحات 246-221

کرمی، ع.، زمانی، غ.، و یزدانپناه، م. (1383). رضامندی بیمه از محصولات کشاورزی و سازه های مؤثر بر آن. مجموع مقالات دومین همایش علمی بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه گذاری. صندوق بیمه محصولات کشاورزی. تهران

محبوبی م.، اسماعیلی اول م.، و یعقوبی، ج. (1390). بررسی عوامل بازدارنده و پیشبرنده کاربرد روش­های جدید آبیاری توسط کشاورزان: مورد غرب شهرستان بشرویه در خراسان جنوبی. مجله مدیریت آب و آبیاری. شماره 1، دوره 1، صفحات 98-87

ملکی، آ.، دارابی، م. (1387). روش های اندازه­گیری مختلف زضایت مشتری. ماهنامه مهندسی خودرو و صنایع وابسته. شماره 3، دوره 1، صفحات 32-27

موجودی ا.، مرزبان، ح.، عزیزی ع.، و قاسمی، پ. (1393). بررسی تأثیر مسولیت پذیری اجتماعی سازمان به وفاداری مشتریان( بانک پاسارگاد اهواز). مجله مدیریت بازاریابی. شماره 22، دوره 9، صفحات 116-99

نوروزی، ا.، و چیذری، م. (1385). سازه­های فرهنگی و اجتماعی مؤثر در نگرش گندمکاران شهرستان نهاوند پیرامون توسعه آبیاری بارانی. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. شماره 2، دوره 2، صفحات70-59

نیازی شهرکی، ص. ( 1395). بررسی وضعیت منابع آبی ایران در 5 سال آینده. ماهنامه افق آینده پژوهی. شماره 36، دوره 6، صفحات 7-2

ولی زاده، ن. (1382). روند توسعه و چشم­انداز آبیاری تحت فشار در ایران. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران.تهران.

یزدان پناه، م.، زمانی، غ.، و رضایی مقدم، ک. (1388). رضامندی کشاورزان از بیمه محصولات کشاورزی: کاربرد تحلیل مسیر. مجله اقتصاد و توسعه. شماره 66 ، دوره 17، صفحات 164-139

Abadi, B. (2019). How agriculture contributes to reviving the endangered ecosystem of Lake Urmia? The case of agricultural systems in northwestern Iran. Journal of environmental management, 236, 54-67.

Afrakhteh, H., Armand, M., & Askari Bozayeh, F. (2015).  Analysis of Factors Affecting Adoption and Application of Sprinkler Irrigation by Farmers in Famenin County, Iran. International Journal of Agricultural Management and Development. 5(2): 89-99.

Barbara, B. (2009). Structural equation modeling with AMOS: basic concepts, application and programming, Routledge, Taylor & Francis Group, New Yourk. 124p

Bentler, P. M. (1989). EQS structural equations program manual. Los Angeles: BMDP Statistical Software Inc..

Boazar, M., Yazdanpanah, M., & Abdeshahi, A. (2019). Response to water crisis: How do Iranian farmers think about and intent in relation to switching from rice to less water-dependent crops?. Journal of Hydrology, 570: 523-530.

Damisa, M.A., Abdolsalam, Z,. & Kehinde, A. (2008). Determinants of farmers’ satisfaction with their irrigation system in Nigeria. Trends in Agricultural Economics. 1(1): 8-13.

Duvel, GH. (1994). A model for adoption behavior: Analysis in situation surveys. University of Pretoria, South Africa

Grigoroudis, E., & Siskos, Y. (2003). A survey of customer satisfaction barometers: some results from the transportation–communications sector. European Journal of Operational Research. 152(2): 334-53.

Howat, G., & Assaker, G. (2013). The hierarchical effects of perceived quality on perceived value, satisfaction, and loyalty: Empirical results from public, outdoor aquatic centres in Australia. Sport Management Review. 16 (2013): 268–284.

Johnson.  M D., Gustafsson, A., Andreassen, T W., Lervik, L., & Cha, J. (2001). The evolution and future of national customer satisfaction index models. Economic Psychology. 22(2): 217-245.

Johnson.  M., & Fornell, C. (1991). A Framework for Comparing Customer Satisfaction across Individuals and Product Categories. Economics Psychology. 12: 267-286.

Kim, S., Cha, J., Singh, A J., & Knutson, B. (2013).  A longitudinal investigation to test the validity of the American customer satisfaction model in the U.S. hotel industry International Journal of Hospitality Management. 35(3): 193-202.

Kotler, P., Armstrong, G., Saunders, J., & Wong, V. (2001). Principles of marketing (3th Eds.). Prentice Hall. UK. Retrieved from http://www.AMAZON.com

Maskey, K. R,. & Weber, E K. (1996). Evaluating factors influencing farmers' satisfaction with their irrigation system: a case from the Hills of Nepal. Irrigation and Drainage Systems 10 (4): 331-341

Mattamana, A B., Shiney, V., & Kichu, P. (2013). Irrigation System Assessment Farmer’s and Manager’s view. International Journal of Engineering Science and Innovative Technology (IJESIT). 2(2): 148-159.

Mwangi, M., & Kariuki, S. (2015). Factors determining adoption of new agricultural technology by smallholder farmers in developing countries. Journal of Economics and sustainable development, 6(5).

Oloughlin, C., & Goenders, G. (2002). Aplication of the European Customer Satisfaction Index to postal Services. Structural Equation Models Versus Partial Least Squares. Girona No. 4. Working Papers of the Department of Economics, University of Girona. Department d economia universita de Girona

Rogers.  M. (1995). Diffusion of innovations, Translated by: Karami E., and Fanaei A. Shiraz University Publication, Shiraz, Iran

SHashidhara, K.K., Bheemappa, A., Hirevenkanagoudar, LV., & Shashidhar, KC.  (2007). Benefits and Constraints in adoption of Drip Irrigation among the plantation crop growers. Karnataka Journal Agricultural Science 20(1): 82-94.

Singh, J. & Kaur, G. (2011). Customer satisfaction and universal banks: An empirical study. International Journal of Commerce and Management, 21(4): 327-348.

Vavra, TG. (2002). Customer satisfaction measurement simplified: A step-by-step guide for ISO 9001: 2000 certification. ASQ Quality Press.

Yazdanpanah, M., Zamani, G. H., Hochrainer-Stigler, S., Monfared, N., & Yaghoubi, J. (2013). Measuring satisfaction of crop insurance a modified American customer satisfaction model approach applied to Iranian Farmers. International Journal of Disaster Risk Reduction, 5, 19-27.

Zabkar, V., Berencic, M., & Demitrovic, T. (2010).  Modeling perceived quality, visitor satisfaction and behavioral intention at the destination level. Tourism management. 31(2): 274-284.

Zobeidi, T., Yazdanpanah, M., Forouzani, M., Khosravipour, B. (2016). Climate change discourse among Iranian farmers. Clim. Change 138 (3–4), 521–535.