وضعیت تولیدات علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه گیلان در وبگاه علوم (Web of Science) و ترسیم نقشه علمی آن با استفاده از نرم‌افزار هیست سایت در سال‌های 2001-2012

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

پرستو خان‌عمویی‌لنگرودی ¹

1 - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، کتابدار دانشگاه گیلان

تاریخ دریافت : 1394/03/01 تاریخ پذیرش : 1394/07/12 تاریخ انتشار : 1394/09/30

کلید واژه: علم سنجی, تحلیل استنادی, همکاری علمی, ‬نقشه علمی,

چکیده مقاله :

هـدف: هدف این پـژوهش بررسی تولیدات علمی اعضای هئیت علمی دانشگاه گیلان در وبگاه علوم و ترسیم نقشه علمی آنها با استفاده از نرم‌افزار"Hist Cite" در یک دوره 12 ساله (2001-2012) است روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و با استفاده از روش‌های علم سنجی و با به کارگیری قاعده لوتکا و برادفورد و تحلیل استنادی، به تحلیل بروندادهای علمی در وبگاه علوم پرداخته است. در این پژوهش جامعه آماری به روش سرشماری انتخاب شده که شامل کلیه بروندادهای علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه گیلان بین سال‌های 2001-2012 می‌باشد. برای تجـزیه و تحلیـل، داده‌ها با استفاده از سیستم جستجـوی وبگاه علوم گردآوری و داده‌ها در سه مرحله با کمک سه نوع نرم‌افزار ISI.exe، Excle وSPSS مرتب و تجزیه و تحلیل شدند و سپس برای ترسیم تاریخ علم این دانشگاه از نرم‌افزار"Hist Cite" استفاده گردید. یافته‫ها: پژوهش حاضر نشان دادکه پژوهشگران دانشگاه در طول مدت مورد مطالعه، موفق به انتشار 911 مدرک نمایه‌شده در وبگاه علوم گردیده‌اند. همچنین دانشگاه گیلان در تولید علم جهانی از نرخ متوسط رشد برابر با 7/22 درصد برخوردار بوده است. در این میان، شیرینی با بیشترین رقم تولید علم در رتبه اول قرار گرفته است. بررسی‫ها نشان داد که اعضای هیئت علمی دانشگاه گیلان بیشترین همکاری را با کشورهای انگلستان، استرالیا، آمریکا و آلمان دارند. همچنین یافته‌ها نشان داد که پژوهشگران این دانشگاه در داخل کشور با نویسندگان داخل دانشگاه و دانشگاه‫های علوم پزشکی گیلان و علوم پزشکی تهران بیشترین همکاری را دارا می‌باشند، که نشان‌دهنده این است که پژوهشگران این دانشگاه از همکاری گروهی بالایی برابر با 84% برخوردار بوده‌اند. قاعده لوتکا در مورد توزیع فراوانی مشارکت نویسندگان این دانشگاه و قاعده بردفورد در مورد توزیع مجلات هسته، منتشرکننده مقالات اعضای هیآت علمی دانشگاه گیلان تایید می‌گردد. نتیجه ساختار علمی این دانشگاه بر پایه میزان استنادهای محلی و جهانی با استفاده از نرم‌افزار هیست سایت حاکی از آن است که نقشه علم این دانشگاه از 4 خوشه جهانی تشکیل شده است. که شامل دو موضوع شیمی و ریاضی است. نتیجه‫گیری: یافته‌های این پژوهش، نشان‌دهنده تولید بالای علم پژوهشگران حوزه شیمی این دانشگاه می‌باشد. گرچه روند تولیدات علم این دانشگاه در طی سال‌های مورد بررسی سیری صعودی داشته ولی این روند در همه زمینه‌های موضوعی مختلف این دانشگاه یکنواخت نبوده است. بنابراین مسؤلان دانشگاه برای بهبود این وضعیت بایستی شرایطی را فراهم نمایند تا پژوهشگران انگیزه و توان لازم برای انتشار مقاله در مجله‌های معتبر بین‌المللی را به دست آورند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The Present Study aims to review the science produced by the faculty of Guilan university in Web of Science. And  their Scientific map will be illustrated using Hist Site during the twelve years (2001-2012). Methodology: The Present study is of applied type. Using scientometrics` methods and applying Bradford and Lotka principle and citation analysis, the scientific output in web of science is analyzed. The statistical population in this study is selected by census and includes all of the scientific output the faculty of Guilan University has produced from 2001 to 2012. In order to analyze, the data has been collected by searching the web of science and the data has been analyzed in three stages using SPSS, Excle and ISI.exe software and then to plot the scientific history of this university the Hist Site has been applied. Findings: The Present study showed that during the interval of the study the researchers of the university have published 911 indexes at the web of science.  The University of Guilan has had a growth in the world sciences amounting to 22.7 %, on average. Among the researchers, Shirini has had the highest growth. The investigations showed that the faculty of Guilan University had the most collaboration with England, Australia, USA and Germany. The results showed that the researchers of this university had the most co-operations with the authors of Iranian universities including Guilan University of medical sciences and medical university of Tehran. This shows that the researchers of this university have 84 % group cooperation. Lotka principle in terms of frequency distribution and Bradford principle in terms of core journal has conformed publishing the papers of the faculty. The scientific structure of the university is based on the citationat the national and international level using the “Hist Site” software. The results indicate that the science map of this university is constituted from 4 clusters including mathematics and chemistry. Conclusion: The results of this study show that the chemistry researchers of this university have a high share in science production. Although the process of science making in this university has been going upwards during the years of this study this process has not been uniform in all of the fields of this university. Therefore, the management of the university must provide conditions so that the researchers will have high motivation and the required capabilities to get published in the prestigious international journals.

منابع و مأخذ:

اسدی، مریم؛ قادری سهی، علی (1391). سی و نه سال تولید علم ایران در حوزه ژئوفیزیک. مجله فیزیک و فضا. 41(1)، 147- 166.

حمیدی، علی؛ اصنافی، امیر رضا؛ عصاره، فریده (1387.) بررسی تحلیلی و ترسیم ساختار انتشارات علمی تولیدشده در حوزه‌های کتابسنجی، علم‌سنجی، اطلاع‌سنجی و وب‌سنجی در پایگاه Web of Science طی سال‌های 1990-2005. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی. 42 (2)، 161-182.

دالوند، معصومه؛ علیزاده لاهیجانی، حمید (1394). تحلیل استنادی و ترسیم نقشه تاریخ نگاشتی تولیدات محثثان علوم دریایی ایران در حوزه آبی خزر در پایگاه استنادی Web of Science طی سال‌های 2013-1992. 6(22)، 49-57 .

سجادی، نصراله؛ آشوری، نرگس؛ بشارتی، مینا؛ رضوانفر، مریم(1394). بررسی وضعیت تولیدات علمی اعضای هیئت علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران طی سال‌های 1383 تا نیمه اول 1389. مدیریت ورزشی، 7(4)، 487-500.

سهیلی، فرامرز؛ عصاره، فریده (1388) . بررسی تولیدات علمی اعضای هیآت علمی دانشگاه رازی در نمایه استنادی علوم طی سال‌های 1992- 2008: مطالعه موردی . مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 3(4) ، 81-101.

شجاعی ، مریم؛ جوکار، عبدالرسول (1392). تحلیل استنادی و ترسیم نقشه نگاشتی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه وب آوساینس طی سال‌های 2000 تا 2009. فصلنامه دانش‌شناسی، 6(22)، 19-35.

شهمیرزادی، طیبه؛ گیلوری، عباس؛ یوسفی، احمد(1394). بررسی وضعیت انتشار و استناد به تولیدات علمی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس. نشریه دامپزشکی(پژوهش و سازندگی)، 109(4)، 70-82.

عباسی، فهمیه؛ اصلانی نیا، وحید؛ بیگلو، محمد حسین(1393). بررسی وضعیت تولیدات علمی حوزه روان‌شناسی اجتماعی در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس و ترسیم نقشه تاریخ نگاشتی آن (1990- 2009). فصلنامه دانش‌شناسی، 7(24)، 99-112.

عرفان منش، محمد امین؛ غلامحسن زاده، زهره(1392). مطالعه تولیدات علمی جهانی کتابداری و اطلاع‌رسانی بر اساس مدارک نمایه‌شده در پایگاه وب علوم. فصلنامه دانش‌شناسی، 6(20)، 1-22.

عرفان منش، محمد امین؛ پرتو، پردیس؛ گلتاجی، مرضیه(1393). تحلیل وضعیت تولیدات علمی حوزه شیمی کشور در پایگاه وب علوم. فصلنامه دانش‌شناسی، 7(26) ، 93-110.

عصاره، فریده؛ مصطفوی، اسماعیل (1390). بررسی تطبیقی قواعد لوتکا و پائو با تعداد نویسندگان و مقالات آنان در حوزه‌های علوم رایانه و هوش مصنوعی در پایگاه استنادی وب آو ساینس در سال‌های 1986 تا 2009 . پژوهشنامه پردازش و مدیریتاطلاعات، 4(66)، 207-229 .

فتاحی، رحمت الله؛ دانش، فرشید؛ سهیلی، فرامرز(1390). بررسی وضعیت جهانی تولیدات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سال‌های 1990-2010 در وبگاه علوم (Web of Science) با هدف ترسیم نقشه علم این دانشگاه. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 1(1):  175-196.

فروغی، فیض اله؛ حمزه ای، کوروش؛ فروغی نیا، آزاده؛ خدارحمی، رضا؛  نجفی، فرید؛ سالکی، علیرضا(1391). هفده سال تولید علم دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بر اساس پایگاه استنادی علم(WOS) 1390- 1374. ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه،16(7)، 549-556.

فروغی، فیض اله؛ خرازی، هادی(1384). وضعیت تولید اطلاعات علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. مجله ایرانی آموزش در پزشکی، 1(1)، 175-196.

قاضی میر سعید،  سید جواد؛ رستگاری مهر، بابک؛ کلبادی نژاد، کمیل؛ بنی صفار، مریم؛ محمدی، مسعود(1394). تحلیل کمی و کیفی و ترسیم پراکندگی موضوعی تولیدات علمی حوزه پرستاری کشور جمهوری اسلامی ایران در پایگاه اطلاعاتی Scopus. مجله پیشگیری و سلامت، 1(1)،  11-23.

گرامی راد، فاطمه؛ محمدی، مخدی؛ سرلک، نرگس(1394). تولیدات علمی حوزه‌های حسابداری و مالی ایران در پایگاه اطلاعاتی(2003-2013) Web of Science. فصلنامه علمی و پژوهشی حسابداری مدیریت، 8(26)، 131- 144 .

نوری، رسول؛ دانش، فرشید؛ کریمیان، جهانگیر؛ پاپی، احمد(1389). عوامل موثر بر میزان تولیدات علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پایگاه اطلاعاتی "وب آو ساینس" طی سال‌های 2000 تا 2005. ماهنامه  ارتباط علمی، 17(2)،1-5.

نوکاریزی، محسن؛ زینلی چهکند، اکرم (1391). تحلیل کمی تولیدات اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد. پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 2(2)، 73-98.

نیاکان، شهرزاد؛ غریبی، حسین (1384). دانش ایران در سطح بین‌المللی سال 2004. تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی.

Aleixander- benavent, R; Ribeiro Schneider, D.(2015).Evaluation of the effectiveness of drug prevention programs: Analysis of the international scientific production (2002- 2011). Drug and Alcohol Dependence, 146, 202-284.

Rahimi, s; Osareh, F. (2014). Visualizing the structure of Iranian Medical Science publications.International Journal of Information Science and Management, 12(2), 19-33

Osareh, F.; Khademi, R. (2012). Visualizing the intellectual structure of Iranian Physicists in Scisearch during 1990-2009: an author co-citation analysis (ACA), International Journal of Information Science and Management, 10(2), 57-69.

Osareh, F; Khadamei, R; Koohi Rostami, M & Serati shirazi, M. (2016). Co-authorship Network Structure Anakysis of Iranian Researchers’ scientific outputs from 1991 to 2013 based on the Social Science Citation Index (SSCI). Collnet Journal of Scientometrics and Information Management, 8(2), 263-271

Tarango, J; Machin Mastromatteo, J. D. (2016). Scientific production in Mexican universities: Rates and expectations toward competitiveness. Information Development,32(1), 107-111

Parastoo Khan amoie

M.S. Degree.,Department of Library and information Sciences   [e-mail]