جسم جمهوریت و اسلامیت نظام در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

نادر میرزاده کوهشاهی ¹ , حسن فارسی ²

1 - عضو هیأت علمی و استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
2 - عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.

تاریخ دریافت : 1398/04/13 تاریخ پذیرش : 1398/04/13 تاریخ انتشار : 1389/09/01

کلید واژه: قانون اساسی, امام خمینی (ره), جمهوری اسلامی, جلوه و بازتاب,

چکیده مقاله :

جمهوری اسلامی با معرفی امام‌خمینی (ره) و تأیید اکثریت مردم ایران به‌عنوان نوع حکومت پس از سقوط نظام پهلوی مشخص گردید. در این خصوص سوالی که قابل طرح است این است که این نوع حکومت چه بازتابی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ جمهوری اسلامی به‌عنوان نوع حکومت، در تار و پود قانون اساسی بازتاب یافته است. انتخابی بودن رهبر، انتخابی بودن رئیس‌جمهور، انتخابی بودن اعضای مجلس شورای اسلامی، انتخابی بودن اعضای شوراها و به رسمیت شناختن حقوق و آزادی‌های اساسی برای افراد ملت از مهم‌ترین جلوه‌های جمهوریت نظام و مبتنی بودن نظام بر پایه اصول دین و مذهب، اعلام رسمیت دین اسلام، لزوم مطابقت همه قوانین و مقررات نظام با موازین اسلامی و قرار گرفتن ولی فقیه در رأس حکومت از مهم ترین جلوه‌های اسلامیت نظام در قانون اساسی است. در نوشتار حاضر و با بهره‌گیری از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر داده‌های اسنادی سعی بر این است که به پرسش فوق‌الذکر پاسخ داده شود.

چکیده انگلیسی:

Islamic Republic with the leadership of Imam Khomeini was a type government accepted by a great majority of Iranian people after the downfall of Pahlavi’s regime. Question now posed is what impact this government has had on the constitution of Islamic republic of Iran. Findings in this research are indicative that the Islamic principles are reflected in the warp and woof of constitution. Electivity of the office of supreme leader, presidential, congressional, city councils, official recognition of the individual right and liberty are the most important reflection of Islamic system having its roots deep in the rules and regulations of religion. The necessitation of enacting all constitutional articles and civil laws in accordance to the laws and principles of religion, and also the constitutional requirement of the head of the state to be selected from among the highest religious Jurists are all a clear manifestation of religious principles in the constitution.