رابطه تنیدگی تحصیلی و کمک‌طلبی آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

رسول آرامفر ¹ , علی زینالی ²

1 - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

تاریخ دریافت : 1394/04/15 تاریخ پذیرش : 1394/09/17 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: پیشرفت تحصیلی, تنیدگی تحصیلی, کمک‌طلبی آموزشی,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین تنیدگی تحصیلی و کمک‌طلبی آموزشی با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان انجام شد. جامعه آماری این پژوهش همه دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 94-1393 بودند. برای انجام این پژوهش 360 دانش‌آموز (210 دختر و 150 پسر) با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه تنیدگی تحصیلی و پرسشنامه کمک‌طلبی آموزشی را تکمیل کردند. همچنین معدل سال گذشته به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در نظر گرفته شد. داده‌ها با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که میان تنیدگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی رابطه منفی و معنی‌دار و میان کمک‌طلبی آموزشی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معنی‌دار وجود داشت. همچنین میان تنیدگی تحصیلی و کمک‌طلبی آموزشی رابطه معنی‌داری وجود نداشت (01/0p≤). تنیدگی تحصیلی و کمک‌طلبی آموزشی در یک مدل توانستند 7/13 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کنند. با توجه به بتای استاندارد سهم تنیدگی تحصیلی در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی بیشتر از کمک‌طلبی آموزشی بود (28/0-β=). بنابراین پیشنهاد می‌شود معلمان، مدیران و برنامه‌ریزان به نشانه‌های متغیرهای تنیدگی تحصیلی و کمک‌طلبی آموزشی توجه و بر اساس آن برنامه‌های مناسبی را برای بهبود پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان طراحی نمایند.

چکیده انگلیسی:

This research aimed to determine the relationship between educational stress and educational help seeking and academic achievement among students. The statistical population of this research was all high school students of Urmia in 2014-2015 academic year. To this end, 360 students (210 girls and 150 boys) were selected by random multi-staged cluster sampling method. All of the participants completed the educational stress and educational help seeking questionnaires. Also, the GPAs of the previous year were considered as indicator of the students` academic achievement. The data was analyzed by Pearson correlation and multivariate regression. The findings showed a negative significant relationship between educational stress and academic achievement and a positive and significant relationship between educational help seeking and academic achievement. Moreover, there was no significant relationship between educational stress and educational help seeking (p≤0/01). The educational stress and educational help seeking in one model could predict 13/7 percent of the variance of academic achievement. Regarding the Standard Beta, the share of educational stress in predicting academic achievement was more  than educational help seeking (β=-0/28). Therefore, it is suggested that teachers, managers and planners consider the symptoms of educational stress and educational help seeking variables and design appropriate programs to improve students` academic achievement.

منابع و مأخذ:

منابع

ابوالقاسمی، عباس؛ کیامرثی، آذر؛ آریان‌پور، سعید و درتاج، فریبرز (1385). بررسی ارتباط ابهام نقش، تعارض نقش و اضطراب رقابتی با عملکرد ورزشی و پیشرفت تحصیلی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 5، 45-32.

بنی­سی، پریناز و دلفان‌آذری، قنبرعلی (1389). رابطه مهارت های مقابله با استرس و پیشرفت تحصیلی اعضای باشگاه پژوهشگران جوان منطقه 12 دانشگاه آزاد اسلامی،  نوآوری های مدیریت آموزشی، 5(2)، 79-67.

حبیبی، رامین (1392). تفاوت های جنسیتی و تغییرات تحولی در رفتار کمک خواهی دانش‌آموزان در درس ریاضی، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 5(1)، 82-65.

خانکشی زاده، طاهره و رضایی، اکبر (1391). رابطه دانش فراشناخت، نظریه های ضمنی هوش و نگرش به رفتارهای کمک‌طلبی با عملکرد ریاضی دانش‌آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر تبریز، فصلنامه علوم تربیتی، 5(2)، 108-89.

شکری، امید؛ کدیور، پروین و دانشور­پور، زهره (1386). نقش سبک های مقابله در تنیدگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، نشریه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 3(1)،257-249.

شکری، امید؛ کدیور، پروین؛ غنایی، زیبا؛ دانشورپور، زهره و مولایی، محمد (1386). صفات شخصیت، استرس تحصیلی و عملکرد تحصیلی، مطالعات روانشناختی، 3(3)،48-25.

عاشوری، محمد؛ پورمحمدرضای تجریشی، معصومه؛ جلیل آبکنار، سیده سمیه؛ عاشوری، جمال و موسوی‌خطاط، سیدمحمد (1391). بررسی ارتباط صفات شخصیت، راهبردهای مدیریت منابع و راهبردهای انگیزشی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان کم توان ذهنی، مجله مطالعات ناتوانی، 1(2)، 15-1.

کاکابرایی، کیوان؛ شکری، امید؛ پورشهریاری، حسین؛ تقیلو، صادق و باقری، مریم (1392). روابط ساختاری بین فشارهای عینی، تنیدگی تحصیلی، سبک­های مقابله، پاسخ به تنشگرها و رضایت تحصیلی، فصلنامه روان­شناسی کاربردی، 7(2)، 128-111.

مؤمنی، منصور و فعال‌قیومی، علی (1389). تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS. تهران: انتشارات مومنی.

مهرافروز ، محبت‌اله (1388). بررسی رابطه بین نگرش نسبت به شیوه‌های فرزند پروری مادر (اقتدار منطقی، استبدادی، آزادگذاری) با مکان کنترل و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.

هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل و شکر کن، حسین (1388). اگر تقاضای کمک کنم ناتوان جلوه خواهم کرد: پیشایندهای اجتناب از کمک‌طلبی در کلاس درس و رابطه آن با عملکرد تحصیلی، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 10، 141-115.

Butler, R., (2006). Determinants of help-seeking; relations between perceived reasons for help-avoidance and help-seeking behaviors in an experimental context. Journal of EducationalPsychology, 90(1), 630-643.

Cheng, K., & Tsai, C. (2011). An investigation of Taiwan university students’ perceptions of online academic help seeking and their web-based learning self-efficacy. The Internet and Higher Education, 14(3),150-157.

Ermsoy, C. E., Celimli, S., & Gencoz, T. (2005). Students under academic stress in a Turkish Variables associated with symptoms of depression and anxiety. Current Psychology, 24(2), 123-133.

Gadzella, B. M., & Baloglu, M. (2001). Confirmatory factor analysis and internal consistency of student life stress inventory. Journal of Instruetional Pschology, 28(2), 84-94.

Glozah, F. N., & Pevalin, D. J. (2014). Social support, Stress, health and academic success in Ghanaian adolescents: a path analysis. Journal of Adolescence, 37(4), 451-460.

Habiban, E., Wong, S. P., & Maria, C. A. (2011). Stress and academic achievement among undergraduate students in university Putra Malaysia. Social and Behavioral Science, 29, 646-655.

Karabenick, S.A. (2004). Perceived achievement goals structure and college student help seeking. Journal of Educational psychology, 96, 569-581.

Liu, Y. (2015). The longitudinal relationship between Chinese high school students’ academic stress and academic motivation. Learning and Individual Differences, 38(2), 123-126.

Moghimisalam, M., Jafari, P., & Hooseini, M. (2013). Impact of stress management training on the girl high school student academic achievement. Social and Behavioral Science, 89(10), 22-26.

Paulsen, M. B., & Gentry, J. A. (2004). Motivation, learning strategies, and academic performance: A study of the college finance classroom. Journal of Financial Practice and Education, 6(1), 78-89.

Pintrich, P. R., Smith, D. A., Garcia, T., & Mc Keachie, W. (1991).A manual for the use of the motivated strategies for learning questionnaire (MSLQ). University of Michigan, National Center for Research to Improve Postsecondary Teaching and Learning, Ann Arbor, MI.

Ryan, A. M., & Shin, H. (2011). Help seeking tendencies during early adolescence: an examination of motivational correlates and consequences for achievement. Learning and Instruction, 21(2), 247-256.

Saklofske, D. H., Austin, E. J., Mastoras, S. M., Beaton, L., & Osborne, S. E. (2012). Relationship of personality, effect, emotional intelligence and coping with student stress and academic success: different patterns of association for stress and success. Learning and Individual Differences, 22(2), 251-257.

Schenke, K., Lam, A. C., Conley, A. M., & Karabenick, S. A. (2015). Adolscents help seeking in mathematics classrooms: relations between achievement and perceived classroom environmental influences over one school year. Contemporary Educational Psychology, 41(4), 133-146.

Struthers, C. W., Perry, R.  P., & Menes, V. H. (2000). An examination of the relationship among academic stress, coping, motivation, and performance in college. Research in Higher Education, 41(5), 581-592.

Sun, J., Dunne, M. P., Hou, X., & Xu, A. (2011). Educational stress scale for adolescents: development, validity, and reliability with Chinese students. Journal of Psycho Educational Assessment, 29(6), 534-546.

Tanak, A., Murakmi, Y., Okuno, T., & Yamauchi, H. (2002). Achievement goals, attitudes toward help seeking and help-seeking behavior in the classroom. Learning and Individual Differences, 12, 1-13.

Zusho, A., & Barnett, P. A. (2011). Personal and contextual determinants of ethnically diverse female high school students’ patterns of academic help seeking and help avoidance in English and mathematics. Contemporary Educational Psychology, 36(2), 152-164