تجزیه اسانس و بررسی اثر ضد باکتریایی گیاه مرزه Satureja bachtiarica (Bunge.) در استان اردبیل

محورهای موضوعی : ژنتیک

مریم تیموری ¹ (گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن)

تاریخ دریافت : 1387/09/07 تاریخ پذیرش : 1388/01/26 تاریخ انتشار : 1388/06/25

کلید واژه: استان اردبیل, اثر ضدمیکروبی, روغن اسانسی, مرزه (Satureja bachtiarica),

چکیده مقاله :

جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 گونه از آنها انحصاری هستند. در این پژوهش سر شاخه‌های هوایی و گلدار گیاه S. bachtiarica Bunge. در مرحله گلدهی از استان اردبیل جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفت. ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای و گازکروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیس‌های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مهمترین ترکیب‌های گیاه شامل کارواکرول (4/26 درصد)، تیمول (6/20 درصد)، لینالول (19/14 درصد)، آلفا- ترپینن (94/5 درصد)، میرسن (56/3 درصد) و گاما- ترپینن (3/2 درصد) می‌باشد. با توجه به خواص ضدمیکروبی ترکیب‌های فنلی تیمول و کارواکرول، اثرات ضدمیکروبی اسانس با روش دیسک دیفیوژن علیه چهار باکتری گرم مثبت Micrococcus loteus،Bacillus cereus، Bacillus subtilis و Staphylococcus areous و سه باکتری گرم منفی Kellebsiella oxytoca, Kellebsiella pneumonia و Pseudomonas aeroginosa بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس گیاه مورد مطالعه دارای اثر ضدباکتریایی با درجات متفاوت علیه سویه‌های باکتری می‌باشد. ضمناً باکتری Pseudomonas aeroginosa به عنوان حساس‌ترین سویه و Bacillus subtiliss به عنوان مقاوم‌ترین سویه نسبت به اسانس و آنتی بیوتیک‌های بکار رفته شناخته شد.

چکیده انگلیسی:

The genus Satureja represents with 15 species in Iran, with 9 endomic species. In this study, the aerial parts of Satureja bachtiarica Bunge. with local name "Merzeh" in blooming were collected in Ardabil Province. Plant materials were dried in shade; essential oil was obtained by hydro-distillation and analyzed by capillary gas chromatography, using flame ionization and mass spectrometric detection. The results showed the essential oil of S. bachtiarica contained (20.6%) thymol, (14.19%) linalool, (2.3%) γ-terpinene, (26.4%) carvacrol, (5.94 %) α-Terpinene, (3.56%) myrcene, as main components. Due to the antimicrobial effect of phenolic compounds, thymol and carvacrol, the antimicrobial effects of these oils were determined against five gram positive bacteria (Bacillus subtilis, Bacillus cereus, Micrococcus loteus, Staphylococcus areous) and three gram negative bacteria (Kellebsiella pneumonia, Kellebsiella oxytoca and Pseudomonas aeroginosa). The result showed the essential oils exhibited antibacterial activity against the tested strains, but in variable degree. The data indicated that Pseudomonas aeroginosa and Kellebsiella oxytoca were the most sensitive strain tested to the oils of S. bachtiarica and Bacillus cereus is known to have a high level of intrinsic resistance to virtually all known antibacterial and antibiotics.

منابع و مأخذ:

قهرمان، ا. (1378). فلور رنگی، جلد 17، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، صفحه 125

Abbasi, K.H., sefidkon, F., Yamini, Y., (2005). Comparison of oil content and composition of two Satureja species (Satureja hortensis L. & Satureja rechingeri Jamzad) by Hydrodistillation and Supercritical Fluid Extraction (SFE) Iranian Journal of Medicinal and Aromatac plants ,21(3): 307-18.

Adams, R.P., (2001). Identification of essential oil components by gas chromatography/quadruple mass spectroscopy. Allured: Carol stream II.

Adams, R.P., (2001). Identification of essential oil components by gas chromatography/quadrupole mass spectroscopy.allured: Carol stream II.

Baydar, H., Sagdic, O., Özkan, G., Karadoan, T. (2004). Antibacterial activity and composition of essential oils from origanum. Thymbra and Satureja species with commercial importants In Turkey. food control, 15:169-72

Emami, A., Shams-Ardakani, M.R., Mehregan, I. (2004). Encyclopedia of Medicinal plants. Traditional Medicile & Materia M edica research center (TMRC). shaheed beheshti Univercity of Medical Sciences. P: 44

Karousou, R., Koureas, D.N., Kokkini, S. (2005). Essential oil composition is related to the natural habitats: Coridothymus capitatus and Satureja thymbra in NATURA 2000 sites of Crete. Phytochemistry 66:2668–2673

Mann, C.M., Cox, S.D., Markham J.L. (2000). The outer membrane of Pseudomonas aeruginosa NCTC6749 contributes to its tolerance to the essential oil of Melaleuca alternifolia (tea tree oil). Letters in Applied Microbiology. 30: 294–297.

Ćavar, S., Maksimovic, M., Edita-Šolic, M., Jerkovic´-Mujkic, A., Bešta, R. (2008). Chemical composition and antioxidant and antimicrobial activity of two Satureja essential oils, Food Chemistry 111: 648–653

Sefidkon, F.J., Amzad, Z., Barazandeh, M. (2005). Essentianl oil of Satureja bashtiarica Bunge. Apotential source of carvacrol.Iranian Journal of Mediacinal and Aromatic plants,20(4): 425-39

Rechinger, K.H. (1982). Flora Iranica. labiatae. Akademishe Druk–u. Verlagsanstalt. Graz. Austria, 150II. P: 498

Skocibusic, M., Bezic, N., Dunkic, V. (2005). Phytochemical composition and antimicrobial activities of the essential oils from Satureja subespicata Vis.growing in crotia. Food chemistry, 96: 20–28

 

 

Sefidkon, F., Jamzad, Z. (2005). Chamical composition of the essential oil of three Iranian satureja species (S.mutica. S.macrantha. S.intermedia). Food chemistry: 91:1-4

Vagionas, K., Graikou, K., Ngassapa, O., Runyoro, D., Chinou, I. (2007). Composition and antimicrobial activity of the essential oils of three Satureja species growing in Tanzania.Food Chemistry 103 P: 319–324.