بررسی آلودگی به آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و کشک خشک در استان اصفهان با استفاده از روش الایزا در سال 1395
الموضوعات :گلناز ریزوندی 1 , ایرج جوادی 2
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد سم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا, اصفهان ایران
2 - هیئت علمی سم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا, اصفهان ایران
الکلمات المفتاحية: الایزا, واژههای کلیدی: آفلاتوکسین M1, کشک پاستوریزه, کشک خشک,
ملخص المقالة :
مقدمه: سموم قارچی(مایکوتوکسینها) دستهای از متابولیتهای ثانویهی قارچها هستند که دارای اثرات مختلف جهشزایی ،سرطانزایی ،استروژنیک و یا سمیت حاد میباشند.در بین انواع سموم قارچی ، آفلاتوکسینها به عنوان عامل بالقوهی سرطان کبد مطرح بوده و سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار میدهند. آفلاتوکسین M1 در شیر دامهای تغذیه شده با خوراک آلوده به آفلاتوکسین B1 یافت می شود. این مطالعه با هدف تعیین حضور و میزان آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و کشک خشک مصرف شده در شهرهای استان اصفهان در ایران انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش میزان آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و سنتی بررسی شد و به این منظور از روش الایزا استفاده گردید. یافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده میانگین حداقل و حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در نمونه های کشک خشک به ترتیب وppb 0.020±0.210و 0.02ppb0± 0.66 میباشد. همچنین میانگین حداقل و حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در نمونههای کشک پاستوریزه به ترتیب برابرppb 0.02±0.2 وppb 0.02±0.65 میباشد. تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده نشان داد 30% از نمونههای مورد مطالعه در این پژوهش آلودگی بیش از حد مجاز داشتند.نتیجه گیری: با توجه به پر مصرف بودن کشک و سایر لبنیات در کشور ما باید توجه بیشتری به کنترل و نظارت بر تولید و مصرف لبنیات داشت.
_||_
عنوان کوتاه: آفلاتوکسین M1 در کشک
چکیده
سموم قارچی(مایکوتوکسینها) دستهای از متابولیتهای ثانویهی قارچها هستند که دارای اثرات مختلف جهشزایی،سرطانزایی،استروژنیک و یا سمیت حاد میباشند. در بین انواع سموم قارچی ، آفلاتوکسینها به عنوان عامل بالقوهی سرطان کبد مطرح بوده و سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار میدهند. آفلاتوکسین M1 در شیر دامهای تغذیه شده با خوراک آلوده به آفلاتوکسین B1 یافت می شود. این مطالعه با هدف تعیین حضور و میزان آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و کشک خشک مصرف شده در شهرهای استان اصفهان در ایران انجام شد. در این پژوهش میزان آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و کشک سنتی خشک بررسی شد و به این منظور از روش الایزا استفاده گردید. با توجه به نتایج بدست آمده میانگین حداقل و حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در نمونه های کشک خشک به ترتیب وppb 0.020±0.210و 0.02ppb0± 0.66 میباشد. همچنین میانگین حداقل و حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در نمونههای کشک پاستوریزه به ترتیب برابرppb 0.02±0.2 وppb 0.02±0.65 میباشد. تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده نشان داد 30% از نمونههای مورد مطالعه در این پژوهش آلودگی بیش از حد مجاز داشتند. همچنین نمونه های کشک خشک آفلاتوکسین بیش از حد مجاز بیشتری داشتند و این میتواند به علت رعایت بهداشت کمتر در تولید کشک خشک سنتی نسبت به پاستوریزه باشد. با توجه به پرمصرف بودن کشک و سایر لبنیات در کشور ما باید توجه بیشتری به کنترل و نظارت بر تولید و مصرف لبنیات داشت.
واژههای کلیدی: آفلاتوکسین M1 ، کشک پاستوریزه ، کشک خشک، الایزا.
مقدمه
آفلاتوکسینها یک دسته از سموم قارچی هستند که توسط آسپرژیلوس‌فلاوس ، آسپرژیلوس‌پارازیتیکوس و کمی هم توسط آسپرژیلوس‌نومیوس و اسپرژیلوس‌نیجر تولید می شوند(Bryan Ballantyne,1999). آفلاتوکسینها معروف‌ترین سموم قارچی هستند که نخستین بار در سال 1961 شناسایی و جدا‌سازی شدند(Creppy EE,2002). مهمترین گروه آفلاتوکسینها ، آفلاتوکسین‌های B1،B2، G1، G2 اند و دو آفلاتوکسین M1، M2 حاصل متابولیت B1 و B2 میباشند (Nemati M,2010) در شیر و گوشت و تخم حیوان‌هایی که از غذاهای آلوده به آفلاتوکسینها تغذیه کرده‌اند یافت میشوند . معروف‌ترین و سمی‌ترین آفلاتوکسین آفلاتوکسین B1 است(Edward J,1997). چنانچه دام با جیره آلوده به آفلاتوکسین B1 تغذیه شود آنزیمهای موجود در کبد آن را هیدروکسیله کرده و به آفلاتوکسین M1 تبدیل مینمایند. مطالعات نشان دادهاند که تغذیه دامها با استفاده از خوراکهای آلوده به کپک نه تنها باعث مسمومیت و تلفات دامها میشود، بلکه در محصولات جانبی مانند گوشت دام نیز ذخیره شده و وارد زنجیره غذای انسان میشوند( Yildyrim E,2019). بخش اعظمی از آفلاتوکسین M1 پس از سنتز از طریق ادرار دفع می‌گردد. اما 1 تا 3 درصد از مقدار آفلاتوکسین B1 در خوراک دام پس از هیدروکسیله شدن به کازئین متصل شده و به داخل شیر ترشح می‌گردد (Van der Fels-Klerx H,2019). آفلاتوکسین M1 متابولیت آفلاتوکسین B1 است که در شیر و گوشت حیوان‌هایی که از غذاهای آلوده تغذیه کرده‌اند یافت می شود. اگرچه آفلاتوکسین M1 کمتر از B1 سرطانزا و سمی است اما به علت اینکه شیر یک غذای اصلی برای انسان و به ویژه و کودکان و خردسالان است بسیار مورد توجه میباشد. آفلاتوکسینها سرطانزا هستند.برای خاصیت سرطانزایی آفلاتوکسینها نمیتوان حد آستانه‌ای تعیین کرد که کمتر از آن خطر تشکیل تومور را نداشته باشد. ارتباط مستقیمی مابین حضور آفلاتوکسین M1 در شیر و آفلاتوکسین B1 در خوراک دام وجود دارد، بین3/0 تا 2/6 درصد از آفلاتوکسین B1 خورده شده توسط دام به صورت آفلاتوکسین M1 از طریق شیر دفع می شود(Creppy EE,2002). اما این میزان از دامی به دام دیگر ، روزی به روز دیگر ، و از یک شیردوشی تا شیردوشی بعد متغیر است(Galvano et al.,1996). مقدارمجاز آفلاتوکسین M1 شیر در کشورهای مختلف متفاوت و به ملاحظات اقتصادی و عوامل دیگر وابسته میباشد(Creppy EE,2002). حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در شیر خام در اتحادیه‌ی اروپا پنجاه نانو گرم در کیلوگرم و در کشور آمریکا پانصد نانوگرم در کیلوگرم می باشد(European Commission,2006). استاندارد ایران در سال 1389بازبینی شده و از 500 به 100 نانوگرم در کیلوگرم کاهش داده شده است. شیر و محصولات آن از مهمترین محصولات مغذی برای انسان هستند(First revised of standard number 5925). تحقیقات مستمر انجام گرفته در مورد مصرف محصولات لبنی نشان داده است که ارتباط نزدیک و مستمری بین مصرف این فرآورده‌ها و سطح سلامت افراد جامعه وجود دارد.کیفیت شیر تحت تاثیر عوامل متعددی است که خوراک دام از مهمترین آن‌هاست از این رو استفاده از خوراک دام ناسالم سبب ایجاد اختلال در چرخه سلامت دام ، شیر و محصولات لبنی می‌گردد(Ranjbar S,2010). در سال 2011 آقای فلاح و همکارانش روی 64 نمونه کشک صنعتی و 61 مورد کشک سنتی و با روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) مطالعه‌ای در زمینه‌ی آفلاتوکسین M1 انجام دادند. در این مطالعه نمونهبرداری از سوپرمارکتهای شهرهای تبریز، اصفهان، تهران و شیراز انجام گرفت. نتایج حاکی از آن بود که 1/53 درصد نمونههای سنتی آلوده به AFM1 بودند که از آن میان 11 مورد از نمونههای صنعتی (2/17 درصد) و یک مورد از نمونههای سنتی (6/1درصد) آلودگی بالاتر از حد مجاز استاندارد سابق ایران (PPT50) داشتهاند (Fallah AA,2011). لبنیات منبع غذایی مهمی برای کودکان و بزرگسالان می باشد. بنابراین باید از لحاظ سلامتی و کیفیت بسیار مورد توجه قرار گیرد تا ماده غذایی سالم و عاری از آلودگی فراهم شود. با توجه به اهمیت فرآوردههای لبنی در سبد غذایی خانواده‌های ایرانی، خطرات بالقوه حضور آفلاتوکسین M1 در این فرآورده‌ها و عدم گزارش ثبت شده‌ای از وضعیت آلودگی کشک مصرفی شهرستان‌های اصفهان مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت آلودگی کشک پاستوریزه و کشک خشک سنتی عرضه شده در بازار مصرفی شهرهای مختلف استان اصفهان به آفلاتوکسین M1 با روش الایزا به دلیل دقت بالا انجام شد.
مواد و روش کار
-جمع‌آوری نمونهها
در این مطالعه 40 نمونه کشک (20 نمونه کشک مایع پاستوریزه عرضه شده در شهر اصفهان که توسط کارخانجات مختلف داخلی تولید و روانه بازار مصرف شده بودند و 20 نمونه کشک خشک سنتی)، از هر نام تجاری یک نمونه پاستوریزه و از هر شهر نیز یک نمونه سنتی به طور تصادفی جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. کشکهای خشک سنتی از شهرهای مختلف استان اصفهان تهیه شد و کشکهای پاستوریزه از برندهای مختلف در دسترس موجود در بازار جمع‌آوری شدهاند. سنجش آفلاتوکسین M1 از روشهای متعددی میسر است. در این پژوهش نمونهها به روش الایزا با دو تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. کیت الایزا آفلاتوکسین M1 از شرکت ( Europroxima (5121AFM هلند تهیه شد. کمترین حد قابل شناسایی برای این روش ppt 5 میباشد.
-آماده‌سازی نمونهها
دو گرم از هر نمونه کشک پاستوریزه برداشته و یکنواخت شدند،کشکهای خشک نیز ابتدا کاملا خرد شدند و 2 گرم از آنها برداشته شد، سپس 4 میلی‌لیتر اسیدکلریدریک 1/0 مولار به آنها اضافه شد. مخلوط را خوب به هم زده و 8 میلی لیتر دی کلرومتان به آن اضافه کرده و برای چند دقیقه مخلوط‌ها را خوب هم زده و سپس سانتریفوژ شدند. پس از آن عصاره نمونه را فیلتر کرده و در 50 درجه سانتی‌گراد خشک شدند. به باقی مانده نمونه 1 میلی‌لیتر محلول بافر نمونه و 1 میلی‌لیتر هپتان اضافه کرده و سانتریفوژ شدند. سپس 100 میکرولیتر از لایه میانی بدون چربی برداشته و برای خواندن جذب استفاده شد.
-تعیین آفلاتوکسین M1 با روش الایزا
اندازهگیری میزان آفلاتوکسین M1 با روش الایزا و بر اساس واکنش ایمنوافینیتی رقابتی بین آنتیبادی ویژه آفلاتوکسین M1 (که با تزریق به موش و از سرم به دست آمده) و آنتی‌ژن (آفلاتوکسین M1 موجود در نمونه یا استاندارد) سنجیده می شود، آنتیبادی ویژه به دست آمده از سرم موش در چاهک تثبیت گشته ،در واقع آفلاتوکسین M1 خود در طی مرحله اول انکوباسیون پیوند می‌یابد ، بعد از یک مرحله شستشو و قبل از انکوباسیون دوم آنتی‌ژن نشاندار شده (آنزیم کونژوگه) به درون چاهک اضافه گردید که طی انکوباسیون با جایگاههای خالی آنتیبادیها باند گردید.
در شستشوی مرحله‌ی دوم نیز آنتی‌ژن نشاندار اضافی حذف شده، با افزودن یک ترکیب سوبسترای آنزیم و رنگ ساز یک محصول رنگی به دست می‌آید که با اضافه کردن عوامل متوقف کننده رنگ آبی به محلول زرد تبدیل میشود. به وسیله‌ی اسپکتروفتومتر الایزا ریدرBiotek) ) و در طول موج 450 نانومتر جذب استاندارد و نمونهها اندازهگیری گردید. بر اساس درصد جذب نمونههای استاندارد و میزان آفلاتوکسین M1 موجود در نمونهها استاندارد منحنی کالیبراسیون رسم شد (نمودار 1) و به دنبال آن بر اساس درصد جذب هر نمونه و انطباق با منحنی کالیبراسیون میزان آفلاتوکسین M1 (ppt) هر نمونه به‌دست آمد.
-محاسبه LOD وLOQ
پس از رسم منحنی استاندارد آفلاتوکسین ، بر اساس میزان انحراف معیار (SD) و شیب خط (Slope) محاسبه شد و میزان حد تشخیص (LOD) و حد تعیین مقدار (LOQ) تعیین شد.
LOD=10ppt
LOQ=30ppt
حد تشخیص (LOD) : کوچکترین غلظتی است که یک روش میتواند با درجه اطمینان مشخصی آن را تشخیص دهد.
حد کمی شدن (LOQ): حدی است که در آن می‌توان به طور منطقی اختلاف بین 2 مقدار مختلف را تشخیص دهیم. حد کمی شدن یک روش کوچکترین غلظت آنالیت بوده که می‌توان آن را با عدم‌قطعیت قابل قبولی تعیین نمود.
-تجزیه تحلیل آماری
این طرح یک طرح کامل تصادفی است. داده‌های این پروژه با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و SAS آنالیز شده است.آزمونهای آماری مورد استفاده در این پژوهش ازمون آنالیز واریانس یکطرفه (ANNOVA)، تست دانکن وآزمون one-sample-Ttest می باشد.
یافته‌ها
نتایج آماری به‌دست آمده در نمونهها نشان میدهد که اختلاف معنیدار بین نمونههای پاستوریزه و همچنین اختلاف معنی دار بین نمونههای کشک خشک سنتی از لحاظ میزان آفلاتوکسین در سطح 1% وجود دارد. میانگین غلظت آفلاتوکسین نمونههای کشک خشکppb 37/0 با حد مجاز مقایسه شد و نشان داد که میانگین غلظت آفلاتوکسین M1 برابر با حد مجاز یعنی ppb5/0 نمیباشد (جدول 1). نتایج آماری بدست آمده در نمونههای کشک مایع پاستوریزه نشان داد که بین شرکتها از لحاظ میزان آفلاتوکسین اختلاف معنیدار(05/0p<) وجود دارد. همچنین میانگین غلظت آفلاتوکسین در نمونههای پاستوریزه که برابر با ppb34/0 بوده است برابر با حد مجاز یعنی ppb 5/0 میباشد (جدول 1). اختلاف بین دو گروه کشک مایع و خشک معنیدار نمیباشد(05/0p>). همچنین در جدول شماره 2 غلظتهای میانگین دو تکرار برای هر کدام از نمونه های پاستوریزه و نمونه های خشک نشان داده شده است.
نمودار 1: منحنی استاندارد درصد جذب نمونههای استاندارد و میزان آفلاتوکسین M1 موجود در نمونهها و معادله خط
جدول 1-وضعیت آلودگی نمونههای کشک پاستوریزه و کشک خشک به آفلاتوکسین M1
تعداد نمونه کشک پاستوریزه تعداد آلودگی میانگین آلودگی انحراف معیار
20 6 0/34 ppb 0/159
تعداد نمونه کشک خشک تعداد آلودگی میانگین آلودگی انحراف معیار
20 6 0/37 ppb 0/153
جدول 2-تفاوت غلظتهای میانگین دو تکرار آلودگی به آفلاتوکسین M1 در نمونههای پاستوریزه و نمونههای خشک
منطقه نمونه گیری شده برای کشک خشک | ppb میانگین غلظت | کارخانه های نمونه گیری شده برای کشک پاستوریزه | میانگین غلظت ppb |
SE | 0.215±0.02 | 1 | 0.215±0.02 |
KH | 0.305±0.02 | 2 | 0.225±0.02 |
FR | 0.33±0.01 | 3 | 0.515±0.02 |
SH | 0.525±0.02 | 4 | 0.32±0.01 |
ES | 0.225±0.02 | 5 | 0.225±0.02 |
FL | 0.24±0.01 | 6 | 0.56±0.00 |
GH | 0.445±0.02 | 7 | 0.205±0.02 |
GL | 0.245±0.02 | 8 | 0.605±0.02 |
DL | 0.26±0.01 | 9 | 0.205±0.02 |
LE | 0.355±0.02 | 10 | 0.565±0.02 |
MO | 0.315±0.02 | 11 | 0.265±0.02 |
KH | 0.275±0.02 | 12 | 0.305±0.02 |
NA | 0.345±0.02 | 13 | 0.575±0.02 |
NJ | 0.645±0.02 | 14 | 0.655±0.02 |
TI | 0.665±0.02 | 15 | 0.24±0.00 |
KA | 0.21±0.00 | 16 | 0.255±0.02 |
DE | 0.56±0.01 | 17 | 0.255±0.02 |
ME | 0.515±0.02 | 18 | 0.295±0.02 |
SHA | 0.62±0.01 | 19 | 0.28±0.00 |
NAT | 0.26±0.01 | 20 | 0.225±0.02 |
بحث
منشا تمامی آفلاتوکسینها در فرآوردههای حیوانی اغذیه آلوده به توکسین بوده و حیوانات شیرده آفلاتوکسینB1 و B2 را از طریق غذای آلوده به صورت آفلاتوکسین M1 و M2 به شیر منتقل می کنند و سلامت انسان را به خطر می اندازند.قارچ آسپرژیلوس به راحتی در شرایط ایدهآل رشد کرده و توانایی تولید توکسین آفلاتوکسین را دارد. توکسین آفلاتوکسین دارای اثرات مستقیم در رشد، مرگ و میر، سرطانزایی و ... دارد. با توجه به اینکه فرایندهای حرارتی نظیر پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون بر کاهش میزان AFM1 بی تاثیر است بنابراین سلامت شیر تاثیر مستقیمی بر سلامت سایر محصولات لبنی خواهند داشت. شیر، ماست و دوغ که از مواد اولیه تهیه کشک هستند در مطالعات زیادی آلوده به AFM1 گزارش شدهاند به عنوان مثال موثق و همکاران در سال 1391 تعداد 90 شیر خام گاو اطراف شهر تبریز را با روش الایزا مورد بررسی قرار دادند و مشاهده کردند که 100% نمونهها آلوده به آفلاتوکسین M1 بودند و از آن میان 7/37 درصد آلودگی بیش از حد مجاز استاندارد ملی ایران ((100ppt داشتند. همچنین روشهای متعددی برای حذف و کاهش این توکسین از مواد غذایی پیشنهاد شده است. در سال 1393 آقای امیر پور و همکاران روی آفلاتوکسین M1 ، 32 نمونه کشک مایع پاستوریزه توزیع شده در شهر تهران مطالعه انجام دادند، و به این نتیجه رسیدند که میزان آلودگی به AFM1 در اکثر نمونهها در حد مجاز بوده است اما در 20% نمونهها بیش از حد مجاز بوده است (Amirpour.M,2015).در مطالعه‌ای که Bellio و همکارانش در ایتالیا در سال 2016 بر روی آفلاتوکسین M1 در شیر گاو خام انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که AFM1 در نمونهها در محدوده ppt27±208 و ppt 2±18 میباشد Belio I,2016))lopez. و همکاران در سال 2003 با استفاده از روش الایزا 77 نمونه شیر را در آرژانتین در ماههای سپتامبر تا مارس(شیر زمستانی) مورد بررسی قرار دادند که در تمام موارد مقادیر آفلاتوکسین M1 پایینتر از حد توصیه شده برای فراوردههای لبنی بود(lopez C.E,2003). صادقی و همکاران در سال 1391 میزان آفلاتوکسین M1 موجود در شیر خام جمع آوری شده برای تحویل به کارخانه شیر پاستوریزه کرمانشاه را ارزیابی نمودند. در 295 نمونه میزان آفلاتوکسین از استاندارد کدکس (5/0 میکروگرم در لیتر) بالاتر بود. میانگین کل 21/1 میکروگرم بر لیتر بود که بیش از دوبرابر استاندارد کدکس بود. بالاترین میزان آفلاتوکسین M1 مربوط به فصل بهار و کمترین میزان مربوط به فصل پاییز بود و بین میزان آلودگی به توکسین افلاتوکسین M1 و فصول تفاوت معنیداری وجود داشت(Sadeghi.E,2015). نتایج این مطالعه در خصوص آلوده بودن نمونهها به AFM1 با این تحقیق همسو میباشد (Belio I,2016)0بهطورکلی30% نمونههای مورد مطالعه در این پژوهش آلودگی بیش از حد مجاز داشتهاند. غلظت بالای آفلاتوکسین M1مشاهده شده در برخی از نمونه ها میتواند نتیجه کنترل کیفیت ضعیف در طول تولید محصولات لبنی و آلودگی شیر خام اولیه باشد. امکان دارد این آلودگی در اثر تغذیه آلوده توسط دام باشد که در این صورت به شیر منتقل شده و لبنیات مشتق شده از شیر را نیز میتواند آلوده کند. در هر صورت باید در مورد هر یک از منابع آلودگی تحقیقات و بررسی‌های لازم به عمل آید و مواد غذایی به طور مرتب مورد نظارت قرار گیرد و از مصرف مواد غذایی آلوده جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
مصرف فرآوردههای شیری که دارای آلودگی به آفلاتوکسین بالاتر از حد مجاز هستند میتواند بالقوه برای مصرف‌کنندگان خطرساز باشد لذا بایستی به فکر چاره و کنترل آلودگی شیر و فرآوردههای آن بود. از جمله موثرترین و مهمترین راههای کنترل آلودگی شیر و فرآوردههای آن، تولید شیر سالم، که یا فاقد آفلاتوکسین M1 و یا میزان آفلاتوکسین M1 آن پایین باشد، است. با عنایت به اینکه ظهور آفلاتوکسین M1 از طریق مواد خوراکی توسط دامهای تولید کننده است ، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کنترل آلودگی مواد مصرفی دامهای شیری و دادن غذای سالم و فاقد آلودگی، میتواند ما را در تولید شیرهای فاقد توکسین و یا شیرهایی که دارای حداقل آلودگی هستند یاری نماید. علاوه بر آن تلاشی در جهت هماهنگ کردن هر چه بیشتر مقررات مربوط به حدود مجاز آفلاتوکسینها در مواد غذایی مورد مصرف انسان و دام و تحقیق در مورد روشهای سالم سازی خوراک دام و یا حذف توکسینهای قارچی از آن لازم به نظر می‌رسد.
AflatoxinM1 in milk of cows fed aflatoxin B1 contaminated ration. Indian Journal of Animal Nut 1999; 16: 103- 6.
Amirpour.M,Amini.M,Determination of aflatoxin M1 in pasteurized Kashk distributed in Tehran Metropolitan. Iran.J.Health and Environ. 2015.vol.8.NO.1
Belio I, Manila Bianchi D. 2016. Aflatoxin M1 in Cows Milk: Method Validation for Milk Sampled in Northern Italy Toxins 2016,8,57.
Bryan ballantyne,timothy c.marrs, tore syversen, general and applied toxicology,second edition, vol. 3, macmillan publishers, November , 1999, 2025-2062, 2145-2155.
Creppy EE. Update of survey, regulation and toxic effects of mycotoxins in Europe.Toxicology letters 2002; 127: 19-28.
Dinsia Trigo-Stockli, Tim Herrman, mycotoxins in feed grains and Ingredients, Kansas State University ,Mf-2061, 1995, 1-2
Elkak A, Abbas M, Oula EA. A survey on the occurrence of aflatoxin M1 in raw and processed milk samples marketed in Lebanon. Food Control 2011; 22: 1856-1858.
European Commission. Commission regulation: 12th setting maximum levels of certain contaminants in foods. Official Journal of European Community, L364/5; 2006.
Edward j.massaro,handbook of human toxicology, national health and environmental effects research laboratory,CRC press,boca raton,new York,1997,38-54,118-119,135-136,150-151,163-176,429-433.
Fallah AA, Rahnama M, Jafari T, Saei-Dehkordi SS. Seasonal variation of aflatoxin M1 contamination in industrial and traditional Iranian dairy products. Food control. 2011,22(10):1653-56.
First revised of standard number 5925. Tehran-Iran: Institute of Standard and Industrial Research of Iran 2009 (Persian).
Fritz W., Donath R., Engst R., Determination and Occurrence of Aflatoxin M1 and B1 in milk and dairy products, Nahrung, 1977,21(1), 79-84.
Hussain I, Anwar J, Asi MR, Munawar MA, Kashif M.Aflatoxin M1 contamination in milk from five dairy species in Pakistan. Food Control 2010; 21: 122-124.
International Agency for Research on Cancer (IARC). Some naturally occurring substances, food items and constituents, heterocyclic aromatic amines and mycotoxins,Vol.56. Lyon- France: World Health Organization; 1993.
J.f.shanakan, w.m.Brown.Jr.,production Aflatoxins,no.0.306,Colorado StateUnivercity Cooperactive Extension,1995, 1-3
Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA). Aflatoxin M1: In Safety evaluations of specific mycotoxins. Prepared by the fifty-sixth meeting of the Joint FAO/WHO expert committee on food additives. Geneva 2001.
Krik-othmer, Encyclopedia of Chemical Tecnology. Third Edition,John Wiley & Sons, 1981, Vol. 16, p.263-220.
Leo m.l.nollet, handbook of food analysis, Vol.2,marcel dekker, inc. 1996, chap.26,40.
Lopez, C. E., Ramos, L. L., Romadan, S. S., & Bulacio, L. C. 2003; Presence of aflatoxin M1 in milk for human consumption in Argentina. Food Control, 14(1), 31-34.
Mohamadi Sani A, Nikpooyan H, Moshiri R. Aflatoxin M1 contamination and antibiotic residue in milk in Khorasan province, iran.
Nemati M, Mesgari Abbasi M, Parsa Khankandi H, Ansarin M. A survey on the occurrence of aflatoxin M1 in milk samples in Ardabil, Iran. Food Control 2010; 21: 1022-1024.
Nuryono N, Agus A, Wedhastri S, Maryudani YB,Sigit.Setyabudi FMC, Böhm J, Razzazi-Fazeli E. A limited survey of aflatoxin M1 in milk from Indonesia by ELISA. Food Control 2009; 20: 721-724.
Paul P., Thurm V., Dtermination and Occurrence of Aflatoxin M1 in milk and Dried milk Products, Nahrung, 1983,27(9),877-882.
Peter M. Scott, Mycotoxins, General Referee Reports:Journal of AOAC international, 1992, Vol. 75, No. 1, 95-100.
Rahimi E, Bonyadian M, Rafei M, Kazemeini HR.Occurrence of aflatoxin M1 in raw milk of five dairy species in Ahvaz, Iran. Food Chem Toxicol 2010; 48: 129-131.
Ranjbar S, Noori M, Nazari R. Study of milk aflatoxinM1 and its relationship with feed fungi flora inMarkazi Province. Journal of Cell & Tissue.( 2010:9-18)in Persian
Sadia A, Makhdoom AJ, Deng Y, Hussain EA, Riffat S, Naveed S, et al. A survey of aflatoxin M1 in milk and sweets of Punjab, Pakistan. Food Control 2012; 26: 235-240.
Scaglioni P.T, Becker-Algeri T, Drunkler D, Badiale-Furlong E, Aflatoxin B1 and M1in milk. Analytical chimica Acta. 829(2014)68-74.
Sadeghi E, Almasi A, Bohloli Oskoi,Mohammadi M. to assess the level of aflatoxin M1 in raw milk collectfor thedelivery of milk to the factory in Kermanshah in 2015. Zahedan J Res Med Sci2010 (in Press).
Van der Fels-Klerx H, Vermeulen L, Gavai A, Liu C. Climate change impacts on aflatoxin B1 in maize and aflatoxin M1 in milk: A case study of maize grown in Eastern Europe and imported to the Netherlands. PloS One 2019; 14(6): 1-14.
Yildyrim E, Ilina L, Laptev GY, Zaitsev SY. Influence of Zaslon®-Fito enterosorbent of mycotoxins on rumen microbiome and productivity of dairy cows. Agricultural Biology 2019; 54(6): 1144-53.
Zafar Shahzad, Rafique Muhammad. Assessment of aflatoxin M1 in milk and milk products from Punjab, Pakistan. Food control 30(2013)235-239.
A Survey of Aflatoxin M1 Contamination in
Pasteurized Whey and Dried Whey in Isfahan province using ELISA method in 2016
I.Javadiᵅ*, G.Rizvandiᵇ
ᵅ Professor of the Department of toxicology, Faculty of Pharmacology, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
ᵇ Graduated of Toxicology, Faculty of Pharmacology, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
Abstract
Fungal toxins (mycotoxins) are a group of secondary metabolites of fungi that have different mutagenic, carcinogenic, estrogenic or acute toxicity effects. Among the types of fungal toxins, aflatoxins are known as a potential cause of liver cancer and affect the body's immune system. Aflatoxin M1 is found in the milk of animals fed with feed contaminated with aflatoxin B1. This study was conducted with the aim of determining the presence and amount of aflatoxin M1 in pasteurized curd and dry curd consumed in the cities of Isfahan province in Iran. In this research, the amount of aflatoxin M1 in pasteurized curd and dry traditional curd was investigated, and for this purpose, ELISA method was used. According to the obtained results, the average minimum and maximum concentration of aflatoxin M1 in dry curd samples is 0.210±0.020 ppb and 0.66±0.02 ppb, respectively. Also, the average minimum and maximum concentration of aflatoxin M1 in pasteurized curd samples is 0.2±0.02 ppb and 0.65±0.02 ppb, respectively. The analysis of the obtained results showed that 30% of the samples studied in this research had pollution exceeding the permissible limit. Considering the high consumption of curd and other dairy products in our country, more attention should be paid to the control and monitoring of dairy production and consumption.
Key words:Aflatoxin M1, pasteurized curd, dry curd, ELISA.
