تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت شهروندی: ارزیابی تجربی نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی

الموضوعات : مطالعات جامعه شناختی شهری

محمود شارع پور ¹ (استاد جامعه شناسی دانشگاه مازندران)
حدیثه حجتی ² (کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه مازندران)

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , شعبان, 1440 تاريخ التأكيد : 27 الخميس , شعبان, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: اعتماد, شهرداری, تهران, مشارکت شهروندی, امور محلی,

ملخص المقالة :

مشارکت شهروندی مؤلفه‌ی اصلی در رسیدن به اهداف توسعه‌ی مدیریت شهری است و فرایندی است که در آن افراد بی تجربه و معمولی یک اجتماع، قدرت اتخاذ تصمیم در زمینه ی امور معمولی اجتماع خود را تجربه و تمرین می کنند که عوامل بسیاری شدت و میزان آن را تعیین می‌کند. پژوهش حاضر با عنوان تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت شهروندی: ارزیابی تجربی نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی، به بررسی تأثیر عواملی چون اعتماد به مردم، اعتماد به نهاد مدیریت ‌شهری، عضویت در احزاب و انجمن‌های محلی و رسانه بر میزان مشارکت شهروندی و گرایش به مشارکت شهروندی پرداخته است. چهارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن پیمایش است، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که پس از سنجش روایی و پایایی آن، بر طبق فرمول کوکران جمعیت نمونه 881 نفر از شهروندان مناطق 22 گانه‌ی تهران از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای تعیین و پس از گردآوری اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS و AMOS به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته ‌شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که سازه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی به صورت مستقیم توانسته 59 درصد از تغییرات مشارکت شهروندی را تبیین و پیش‌بینی کند و پس از ورود عامل گرایش به مشارکت شهروندی درون مدل، این سازه به همراه تمام ابعاد خود و عامل گرایش به مشارکت، توانست 62 درصد از تغییرات مشارکت شهروندی را تبیین و پیش‌بینی کند که اعتماد به نهاد مدیریت ‌شهری در مدل اول و عضویت در احزاب و انجمن‌های محلی در مدل دوم بیشترین تأثیر و رسانه کمترین تأثیر را در هر دو مدل در تبیین سازه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی داشته ‌است و در نهایت تحلیل یافته‌ها نشان از مشارکت متوسط رو به پایین شهروندان در امور شهر و محله دارد.

المصادر:

-         آتال، یورکش. الس، اوین. (1379). فقر و مشارکت در جامعه‌ی مدنی، ایرج پاد، تهران: انتشارات سروش.

-         امام‌جمعه‌زاده، جواد؛ رهبرقاضی، محمودرضا؛ عیسی‌نژ