ادراک عدالت اجتماعی بر حسب میزان دسترسی شهروندان به خدمات شهری (مورد شناسی: شهر کرمان)
الموضوعات : مطالعات جامعه شناختی شهری
سعیده گروسی
1
(دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه شهید باهنر کرمان)
محمد حسن شمس الدینی مطلق
2
(کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه باهنر کرمان)
الکلمات المفتاحية: عدالت اجتماعی, عدالت توزیعی, ادراک از عدالت, عدالت رویه ای و خدمات شهری,
ملخص المقالة :
برنامه ریزی خدمات شهری بدون توجه به عدالت اجتماعی به معنای برابری همه ی جامعه و تخصیص عادلانه ی خدمات برای همگان، موفق نخواهد بود در واقع بی عدالتی نابرابری ای است که به سود همگان نباشد.در این پژوهش از نظروسترن و همکاران که معتقدند جایگاه مفهومی و تحقیقی عدالت اجتماعی بر دو حوزه ی عدالت توزیعی و عدالت رویه ای متمرکز است، استفاده شده است. این پژوهش از نوع توصیفی- تبیینی است که به صورت پیمایشی صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه ی میزان دسترسی شهروندان به خدمات شهری با ادراک از عدالت اجتماعی می باشد. جامعه ی آماری، همه ی ساکنان بالای 18سال شهر کرمان می باشند که از بین آنها 384 نفر به عنوان نمونه ی آماری بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد از میان متغیرهای پیشینه ای، تحصیلات با عدالت اجتماعی رابطه ی معکوس ولی معناداری(13/0- r= و 0.02sig=) دارد. ولی بین جنسیت و سن با ابعاد عدالت اجتماعی رابطه ی معناداری وجود ندارد. و از بین خدمات شهری، دسترسی به خدمات رفاهی و تفریحی با عدالت توزیعی بیشترین رابطه را دارد. (54/0) این متغیر همچنین در بین خدمات شهری بیشترین رابطه را با عدالت توزیعی دارد. (52/0)در مجموع نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد میزان دسترسی به خدمات شهری، 35 درصد تغییرات متغیر ادراک عدالت اجتماعی را تبیین می کند.
الوانی، سید مهدی و علی اصغر پورعزت. (1382). عدالت اجتماعی، شالودهی توسعهی پایدار، نشریهی مدیریت، شمارهی 2 و 3، صص 17-28.
- بهروان، حسین. (1385). آمایش فرهنگی و عدالت شهری در مناطق دوازدهگانهی شهرداری مشهد، اولین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری.
- پورعزت، علی اصغر. (1380). مدیریت دولتی و عدالت اجتماعی، دانش مدیریت، سال چهاردهم، شمارهی 55، صص 83- 117.
- جعفری صمیمی، احمد. (1390). بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده خدمات شهری مشهد (استان خراسان رضوی) مقایسهی آن با سایر مراکز استانهای کشور در برنامهی چهـارم توسعه، دو فصلنامهی مدیریت شهری، صص 83-98.
- حاتمی نژاد، حسین؛ فرهودی، رحمت الله و مرتضی محمد پور جابری. (1386). پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارهی 65، صص 71- 85.
- حاتمی نژاد، حسین و عمران راستی. (1385). عدالت اجتماعی و عدالت فضایی؛ بررسی و مقایسه نظریات جان رالز و دیوید هاروی، نشریهی سیاسی- اقتصادی، شمارهی 269، صص 82-95.
- حقیقی، محمدعلی؛ احمدی، ایمان؛ رامین مهر، حمید. (1388). بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر عملکرد کارکنان، مدیریت فرهنگ سازمانی، سال هفتم، شمارهی 20، صص 79-101.
- خاک پور، براتعلی و علیرضا باوان پوری. (1388). بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعهیافتگی مناطق شهر مشهد، مجلهی دانش و توسعه، سال 15، شمارهی 27، صص182-202.
- خنیفر، حسین؛ امیری، علی نقی؛ جندقی، غلامرضا؛ احمدی آزرم، هادی؛ حسینی فر، سید مجتبی. (1389). درگیر شدن در کار و رابطهی آن با عدالت سازمانی در چارچوب نظریهی مبادلهی اجتماعی و فرهنگی، مدیریت فرهنگ سازمانی، سال هشتم، شمارهی 21، صص 177-200.
- رفیع پور، فرامرز. (1378). آنومی یا آشفتگی اجتماعی، پژوهشی در زمینهی پتانسیل آنومی در شهر تهران، تهران: سروش.
- زیاری، کرامت اله؛ مهدیان بهنمیری، معصومه و علی مهدی. (1391). بررسی و سنجش عدالت فضاییِ بهره مندی از خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر، نشریهی تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 13، شمارهی 28، صص 217-241.
- سو، آلوین. ی. (1388). تغییر اجتماعی و توسعه: مروری بر نظریات نوسازی، وابستگی و نظام جهانی، ترجمهی محمود حبیبی مظاهری، تهران: پژوهشکدهی مطالعات راهبردی.
- سیف الدینی، فرانک و حسین منصوریان. (1390). تحلیل الگوی تمرکز خدمات شهری و آثار زیست محیطی آن در شهر تهران، محیطشناسی، سال 37، شمارهی 60، صص 53-64.
- شمس الدینی، محمدحسن و سعیده گروسی. (1392). الگوی توزیع خدمات از دیدگاه شهروندان؛ موردشناسی: شهر کرمان، اولین کنفرانس ملی خدمات شهری و محیط زیست، صص 1-12.
- شیخی، محمدتقی. (1384). جامعهشناسی شهری، شرکت سهامی انتشار.
- صالحی امیری، سید رضا و زهرا رضایی. (1387). بررسی مفهوم عدالت اجتماعی، تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهش نامهی شمارهی 26، صص 11-36.
- عریضی، حمیدرضا. (1383). رویکردهای عدالت اجتماعی دربین معلمان شهر اصفهان، فصلنامهی علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سوم، شمارهی 13، صص 145-163.
- گل پرور، محسن و سید حمیدرضا عریضی. (1383). رابطهی نحوهی نگرش به مدارس غیر انتفاعی با رویکـردهای عدالت اجتماعی، فصلنامهی علمی- پژوهشـی رفاه اجتماعی، سال 4، شـمارهی 15، صص 293-318.
- محمد پور، احمد. (1389). روش در روش (دربارهی ساخت معرفت در علوم انسانی)، تهران: انتشارات جامعهشناسان.
- منفردیان سروستانی، محسن. (1386). رتبهبندی مناطق مختلف شهری شیراز از لحاظ درجهی توسعهیافتگی، پایاننامه کارشناسی ارشد اقتصاد رشته توسعه و برنامهریزی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان.
- مورهد، گریفین. (1374). رفتار سازمانی؛ ترجمهی مهدی الوانی، غلامرضا معمازاده، تهران: نشر مروارید.
- نیلی، مسعود. (1386). اقتصاد و عدالت اجتماعی، با همکاری غنی نژاد، موسی؛ طبیبیان، محمد و غلامعلی فرجادی، تهران: نشر نی.
- وارثی، حمیدرضا، زنگی آبادی، علی و حسین یغفوری. (1387). جغرافیا و توسعه، شمارهی 11، صص 139-156.
- واعظی، احمد. (1383). عدالت اجتماعی و مسائل آن ، مجلهی قبسات، سال نهم، صص 189-207.
- هزار جریبی، جعفر. (1391). بررسی احساس عدالت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن؛ مطالعهی موردی شهر تهران، جامعهشناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شمارهی پیاپی 43، شمارهی 3، صص 41- 62.
- Blakely Gerald. L, Andrews Martha.C& Moorman Robert. H (2005) ffects of equity Sensitivity on the relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviors,Journal of business and psychology, Vol. 20, No. 2, pp. 259-273.
- Blacksell, Mark and Exeter, U. K (1990), Social Justice and Access to Legal Services: a Geographical Perspective, Geoforum, Vol. 21, No. 4, pp. 489- 502.
- Bos, Keen Van Den (2002), Assimilation and contrast in organizational justice: The role of primed mindsets in the psychology of the fair process effect, Organizational Behavior and Human, Decision Processes 89, pp: 866-880.
- Calma T, Baldry E, Briskman L& Disney J (2011), What is social justice, National Pro Bono Resource Centre.
- Dove, Lesley (2004), Providing environmental urban services to the poor in Andhra Pradesh: developing strategic decision-making, Environment and Urbanization, Vol 16, No 1, pp. 95- 106.
- Deutsch, M (1975), Equity, equality and need: what determine which value will be use as the basis for distributive for justice?, Journal of social justice, 31, pp. 137-149.
- Cavill, S& Sohail, M(2004), Strengthening accountability for urban services, Urban services, Environment&UrbanizationVol 16 No 1, pp. 155- 170.
- Fernando, Jude L (2003),The Power of Unsustainable Development: What is to be Done?, The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science,No 1, Dol 10 , pp. 5-34.
- Gaffron, philine (2012), Urban transport, environmental justice and human daily activity patterns, Transport Policy 20, pp. 114- 127.
- Rawls, John (1999), A theory of justice, Harvard university press.
- Langford, Mitchel; Gary Higgs; Jonathan Radcliffe and Sean White (2008), Urban population distribution models and service accessibility estimation, Computers, Environment and Urban Systems 32, pp. 66- 80.
- Mercier, Jean (2009), Equity, Social Justice, and Sustainable Urban Transportation in the Twenty-First Century,Administrative Theory & Praxis, Vol. 31, No. 2, pp. 145–163.
- Mehta, Lyla; Jeremy Allouche; Alan Nicol and Anna Walnycki (2013), Global environmental justice and the right to water: The case of peri-urban Cochabamba and Delhi, Geoforum xxx, pp. 1-9.
- Moorman, Robert H. (1991) Relationship Between Organizational justice and organizational citizenship behaviors: Do fairness perceptions influence employee citizenship?, Journal of Applied Psychology, Vol. 76, No. 6, pp. 845-855.
- Theoharis, George (2008), Woven in Deeply Identity and Leadership of Urban Social Justice Principals, Education and Urban Society, Volume 41 Number 1, pp. 3-25.
- Visser, Gustav (2001), Social Justice, Integrated Development Planning and Post-apartheid Urban Reconstruction, Urban Studies, Vol. 38, No. 10, pp. 1673- 1699.
- Wendorf, Craig. A; Alexander, Sheldon and Ira J. Firestone (1999), Social Justice and Moral Reasoning: An Empirical Integration of Two Paradigms in Psychological Research, Presented at the 107th Annual Meeting of APA.
_||_.
