بررسی ساختار قصههای پریان کودکان (با تکیه بر چند افسانۀ مشهور)
الموضوعات : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
الکلمات المفتاحية: پراپ, افسانه&lrm, های پریان, الگوی ساختاری, دیرینگی روایت, ریخت&lrm, شناسی,
ملخص المقالة :
در این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی چهار قصه از افسانههای ایرانی که شهرت فراوان و شخصیت کودکانه دارند، پرداختهایم و تعداد و توالی خویشکاری آن‌ها را با الگوی ساختاری پراپ مقایسه کردهایم. نتیجۀ به دست آمده، نشان میدهد که علیرغم وجود نکات مشابه در خویشکاریها، توالی آن‌ها تفاوت چشمگیری با الگوی ساختاری پراپ دارد؛ علاوه بر آن بررسی این جنبه از قصههای پریان به دریافت قدمت روایتهای مختلف از یک قصه و نیز قدمت آن نسبت به سایر قصههای مشابه نیز تعیین میشود. چنان که قصۀ "گل خندان" با دارا بودن بیشتر خویشکاریها و نیز رعایت توالی آن‌ها، قدیمیتر از سه قصۀ دیگر به نظر میرسد و در مرتبۀ بعدی قصۀ "دختر نارنج و ترنج" قرار میگیرد و دو قصۀ "ماهپیشونی" و "نمکی و دیو بدجنس" دارای روایت جدیدتر و متفاوتتری هستند.
_||_
