• الصفحة الرئيسية
  • شناسایی تأثیر ایجاد محله پیاده‌مدار در جهت سلامتی (موردمطالعه: محله کورکوردسر-شهر نوشهر)

شارک

عنوان URL للمقالة


رقم المقالة : UF-2309-1149 (R3) زيارة : 24 الصفحة: 48 - 64

نوع المخطوط: ابحاث

شناسایی تأثیر ایجاد محله پیاده‌مدار در جهت سلامتی (موردمطالعه: محله کورکوردسر-شهر نوشهر)

الموضوعات : فصلنامه آینده پژوهی شهری

سارا بابازاده 1 (دانشجوی دکترای معماری، گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)
راحله رستمی 2 (استادیار، گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)
فاطمه مظفری قادیکلائی 3 (استادیار، گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , صفر, 1445 تاريخ التأكيد : 17 السبت , ذو القعدة, 1445 تاريخ الإصدار : 26 الجمعة , صفر, 1446

الکلمات المفتاحية: محله پیاده مدار, سلامتی, کورکوردسر, شهر نوشهر.,

ملخص المقالة :

پیاده‌روی یکی از روش‌های مناسب افزایش تحرکات جسمانی بوده و این موضوع می‌تواند نقش مؤثری در بهبود شرایط جسمانی ساکنان شهرها داشته و سلامتی را برای ساکنین شهرها به ارمغان آورد. پیاده‌روی یکی از مؤثرترین ورزش‌های موجود در سلامتی شهروندان می‌باشد که با توسعه زندگی ماشینی در جوامع و به‌خصوص در شهرها و متعاقباً کاهش فعالیت‌های فیزیکی شهروندان روزانه تعداد فراوانی از شهرنشینان به بیماری‌های ناشی از عدم فعالیت‌های فیزیکی مبتلا می‌شوند. روش تحقیق توصیفی و کتابخانه‌ای می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 1123 نفر جمعیت ساکن در محله مسکونی کورکوردسر واقع در شهر نوشهر می‌باشد. حجم نمونه برابر 286 نفر می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق از آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده‌شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داده است که بر اساس نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه و در بررسی ساکنین محله می‌توان بیان داشت که بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله نقش بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد پنج بعد فرعی (شاخص ايمنی، شاخص امنیت، شاخص مبلمان، شاخص دسترسی به خدمات، شاخص تسهیلات حمل‌ونقل، شاخص جذابیت و فضای سبز) بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد ولی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص فعالیت‌های اجتماعی نقش مؤثری بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله ندارد. نتایج این پژوهش نشانگر این است که برای اینکه پیاده‌مداری به‌عنوان یک بخش از زندگی افراد در جهت حفظ سلامتی باشد باید به شاخص‌های لازم و ضروری توجه بیشتری شود و همچنین کیفیت مطلوب پیاده‌راه‌ها امری مهم است که باید به آن نیز توجه شود.

المصادر:

بحرینی، سیدحسین؛ و خسروی، حسین. (1389). معیارهای کالبدی-فضایی موثر بر میزان پیاده‌روی، سلامت و آمادگی جسمانی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 2(43)،5-16.https://jfaup.ut.ac.ir/article_23059
پورحیدر توچاهی، مریم. (1401). ارزیابی مولفه های کالبدی منظر شهری از طریق تعاملات اجتماعی در محورهای عابر مدار شهری نمونه موردی: پیاده راه فرهنگی شهرداری شهر رشت، اولین همایش ملی بازآفرینی حیات فرهنگی-تاریخی در مدیریت شهر معاصر ایرانی، لاهیجان، https://civilica.com/doc/1717091
حبیبی، کیومرث؛ حقی، محمدرضا؛ و صداقت نیا، سعید. (1393). مقایسه تطبیقی قابلیت پیاده مداری در محلات مسکونی طراحی شده از دیدگاه ساکنین نمونه مطالعاتی: محله هفت تحوض و فاز یک شهرک اکباتان در شهر تهران، نشريه علمي – پژوهشي انجمن علمي معماري و شهرسازي ايران، دوره 5(8)، 1-12 . https://ensani.ir/fa/article/418592 /
حسینیون، سولماز. ( 1383). مقدمه ای بر طراحی پیاده راه ها ، شهرداریها، 6(61)، 69-73.https://www.sid.ir/journal/issue/59040/fa
دلجوی سردرود سودا؛ و عبدالله زاده طرف، اکبر. (1397). بررسی ارزش ها و ابعاد تاثیر گذار بر طراحی محله پیاده مدار (با تاکید بر بعد اجتماعی) مطالعه موردی: محور ورودی محله شام غازان تبریز، ششمین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران، تهران، https://civilica.com/doc/931708
گودرزی، غزاله؛ و یارندی، هیوا. (1400). شهر پیاده مدار در چشم انداز توسعه پایدار، نمونه موردی: محله تقی آباد، ششمین همایش ملی معماری و شهر پایدار، تهران، https://civilica.com/doc/1431926 .
سرشماری عمومی نفوس و مسكن. (1395)https://www.amar.org.ir .
مسگرانی، نونا؛ و رهنما، محمد رحیم. (1393). تحلیل کیفیت پیاده روهای شهری با تاکید بر مولفه های سلامت: مطالعه موردی خیابان هفده شهریور مشهد. مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای, سال ششم(22)، 43-66. https://sid.ir/paper/517927/fa
معینی، سید مهدی. (1390). شهر های پیاده مدار . تهران: انتشارات آذرخش
ناظمی، پریسا؛ و طغیانی خوراسگانی، شیرین. (1396). تعیین شاخص های موثر بر کیفیت های فضایی محورهای پیاده مدار جهت ارتقا تعاملات اجتماعی (نمونه موردی: محله علیقلی آقا اصفهان)، پنجمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران. https://civilica.com/doc/735476
هاشمی نسب، سیدحسین. (1399). بررسی میزان تاثیر ورزش پیاده روی بر روی سلامت و جزء لاینفک زندگی شهری، پنجمین همایش بین المللی پژوهش های نوین در علوم ورزشی و تربیت بدنی، همدان. https://civilica.com/doc/1156868 /.
هرندی زاده، سعیده؛ و نقصان محمدی، محمدرضا. (1402). راهکارهای طراحی شبکه پیاده مدار گردشگری مرتبط با ساختار تاریخی شهر (مطالعه موردی: محله قلعه طبره اصفهان)، فصلنامه پژوهش های مکانی فضایی،7(1)، 23-42. http://ensani.ir/file/download/article/65be22b1a0066-10107-26-2
References
Aneshensel, C. (2002). Theory-Based Data Analysis for the Social Sciences,second edition, Thousand Oaks, California: Pine Forge Press. https://doi. org/10. 4135/9781412986342.
Bahraini, S H., & Khosravi, H. (2009). physical-spatial criteria affecting the amount of walking, health and physical fitness, Journal of Fine Arts - Architecture and Urbanization, No. 43, Fall 2010, pp. 5-16. https://jfaup.ut.ac.ir/article_23059.html [in Persian]
Bradshaw, C. (1993). A rating system for neighborhood walkability: towards an agenda for "local heroes" [Conference session]. In: 14th International Pedestrian Conference. Boulder, Colorado, Estados Unidos. https://www.cooperative-individualism.org/bradshaw-chris_creating-and-using-a-rating-system-forneighborhood-walkability-1993.html (Acessed:26/05/2023).
Carson, J. R., Conway, T. L., Perez, L. G., Frank, L. D., Saelens, B. E., Cain, K. L., & Sallis, J. F. (2023). Neighborhood walkability, neighborhood social health, and self-selection among U.S. adults. Health Place, 82: 103036. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2023.103036
Chadwick S, S. (2005). What Defiens Waikability :Walking Behavior Correlates. University of North Carolina at Chapel Hill: A Masters Project of Department of City and Regional Planning Chapel Hill, North Carolina. https://core.ac.uk/download/pdf/210605274.pdf
Cowan, N. (2005). Working Memory Capacity. Psychology Press. Hove, East Sussex. https://doi.org/10.4324/9780203342398
Frank, L. D. (2004). Economic determinants of urban form: resulting trade-offs between active and sedentary forms of travel. Am J Prev Med, 27(3 Suppl): 146-153. http://doi.org/10.1016/j.amepre. 2004.06.018
Habibi, K., Haghi, MR., & Sadaqat Nia, S. (2013). comparative comparison of walkability in designed residential neighborhoods from the perspective of the residents of the study sample: Haft Tohud neighborhood and phase one of Ekbatan settlement in Tehran, scientific-research journal. Scientific Association of Architecture and Urban Planning of Iran, 5(8), 1-12. https://ensani.ir/fa/article/418592/ [in Persian]
Hamidi, S. (2019). Urban sprawl and the emergence of food deserts in the USA. Urban Studies. 57. 004209801984154. http://doi.org/10.1177/0042098019841540
Hashemi Nesab, S H. (2019), investigating the impact of walking on health and an integral part of urban life, the fifth international conference on modern researches in sports sciences and physical training, Hamedan. https://civilica.com/doc/1156868/ [in Persian].
Hosseinyoun, S.(2004), an introduction to the design of sidewalks, municipalities, 6(61), 68. https://www.sid.ir/journal/issue/59040/fa [in Persian].
Hsieh, H. S. (2023). Associations of Transport and Recreational Walkability with Health and Life Satisfaction. http://doi.org/10.21203/rs.3.rs-3213893/v1
Kim, Y., Cubbin, C., & Oh, S. (2019). A systematic review of neighbourhood economic context on child obesity and obesity-related behaviours. Obes Rev, 20(3), 420-431. https://www.mdpi.com/1660-4601/20/5/4246
Lee, I. M., & Buchner, D. M. (2008). The importance of walking to public health. Med Sci Sports Exerc, 40(7 Suppl): S512-518. http://doi.org/10.1249/MSS.0b013e31817c65d0
Lee, L. L., Kuo, Y. L., & Chan, E. S. (2016). The Association Between Built Environment Attributes and Physical Activity in East Asian Adolescents: A Systematic Review. Asia Pac J Public Health, 28(3), 206-218. http://doi.org/10.1177/1010539516628174
Lee, S. T., Emily. (2014). Measuring Walkability: A Note on Auditing Methods. Journal of Urban Design. 19. http://doi.org/10.1080/13574809.2014.890040
Lo, R. H. (2009). Walkability: what is it? Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 2(2): 145-166. https://doi.org/10.1080/17549170903092867
Mantri, A. (2008). A GIS Based Approach to Measure Walkability of a Neighborhood.
McKinney, O. A. (2014). An Investigation of Methodologies for Determining Walkability and its Association with Socio-Demographics: An Application to the Tampa - St. Petersburg Urbanized Area.USF Tampa Graduate Theses and Dissertations. https://digitalcommons.usf.edu/etd/5422
Mehdizadeh, J .(2000). Concepts and basics of pedestrian construction, Municipalities Magazine, No. 1, December 1379. https://www.magiran.com/volume/1846 [in Persian]
Mesgrani, N., & Rahnama, M R.(2013). analysis of the quality of urban sidewalks with emphasis on health components: a case study of Hefdeh Shahrivar Street, Mashhad, Journal of Urban and Regional Studies and Research, 6(22). 43-66. http://ensani.ir/file/download/article/20160405110911-9579-97 [in Persian]
Moini, M. (2011). Pedestrian Cities,1 st Edition, Azarakhsh Publications. [in Persian]
Moura, F. C., Paulo & Gonçalves, Alexandre. (2017). Measuring walkability for distinct pedestrian groups with a participatory assessment method: A case study in Lisbon. Landscape and Urban Planning. 157.
Pedbikeinfo.org. (2016). https://www.pedbikeinfo.org/data/factsheet.cfm
Pucher, J., Buehler, R., Bassett, D. R., & Dannenberg, A. L. (2010). Walking and cycling to health: a comparative analysis of city, state, and international data. Am J Public Health, 100(10): 1986-1992. http://doi.org/10.2105/AJPH. 2009.189324
Puttaswamy, D., Ghosh, S., & Kuriyan, R. (2023). Neighborhood Walkability Index and Its Association With Indices of Childhood Obesity in Bengaluru, Karnataka. Indian Pediatr, 60(1), 113-118. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36604941/
Rebecchi, A., Buffoli, M., Dettori, M., Appolloni, L., Azara, A., Castiglia, P., D’Alessandro, D., & Capolongo, S. (2019). Walkable Environments and Healthy Urban Moves: Urban Context Features Assessment Framework Experienced in Milan. Sustainability, 11(10), 2778. http://doi.org/10.3390/SU11102778
Spoon, S. (2005). What Defines Walkability: Walking Behavior Correlates. https://doi.org/10.17615/ddw2-sr16
Wang, M. L., Narcisse, M. R., & McElfish, P. A. (2023). Higher walkability associated with increased physical activity and reduced obesity among United States adults. Obesity (Silver Spring), 31(2), 553-564. http://doi.org/10.1002/oby.23634
Westenhöfer, J., Nouri, E., Reschke, M. L., Seebach, F., & Buchcik, J. (2023). Walkability and urban built environments-a systematic review of health impact assessments (HIA). BMC Public Health, 23(1), 518. http://doi.10.1186/s12889-023-15394-4
WHO. (2018). World Health Organization(WHO). Fact Sheet: Physical Activity. http://www.who.int/media centre/factsheets/fs385/en/
نص كامل:


img0 

Journal of Urban Futurology

Volume 4, Number 2, Summer 2024

 

 

Online ISSN: 2783-4344

https://uf.zahedan.iau.ir/

img0 

Journal of Urban Futurology

 

Identifying the Impact of Creating a Pedestrianized Neighborhood on Health: A Case Study of Korkordesar Neighborhood in Nowshahr

 

Sara Babazadeh1, Raheleh Rostami2, Fatemeh Mozaffari Ghadikolaei3

 

1- PhD Student of Architecture, Department of Architecture، Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.

2- Assistant Professor, Department of Architecture, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.

3- Assistant Professor, Department of Architecture, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.

 

 

Article info

Abstract

Article type:

Research Article

 

Received:

2023/09/12

Accepted:

2024/05/25

pp:

48- 64

 

Keywords:

Pedestrian neighborhood,

Health,

Korkordesar, Nowshahr.

Walking is one of the best ways to increase physical activity. It is one of the most effective forms of exercise for the health of citizens. However, with the increased reliance on cars in communities, particularly in cities, and the subsequent decrease in physical activity, a significant number of urban residents suffer from diseases caused by sedentary lifestyles. This research utilizes a descriptive and library-based methodology. The statistical population includes the citizens of Nowshahr, which has a population of 49,405 according to the latest census statistics. The study focuses on a sample size of 286 individuals from the 1,123 residents of a specific neighborhood in Nowshahr. A t-test was employed to analyze the research data. The results of the study indicate that increasing the pedestrianization of a neighborhood has a positive impact on residents' health, specifically reducing obesity. Five sub-dimensions, including safety, security, furniture, access to services, transportation facilities, and attractiveness and green space indices, effectively contribute to reducing obesity among residents. However, the social activities index does not have a significant effect on health and obesity reduction. In conclusion, promoting walking as an integral part of people's daily lives requires attention to essential indicators and maintaining optimal sidewalk quality to ensure an active and healthy lifestyle for individuals.

 

 

img0 

Citation: Babazadeh, S., Rostami, R., & Mozaffari Ghadikolaei, F. (2024). Identifying the impact of creating a pedestrianized neighborhood in the direction of health (Case study: Korkordesar neighborhood- Nowshahr). Journal of Urban Futurology, 4(2), 48-64.

1691989224302 © The Author(s).            Publisher: Islamic Azad University, Zahedan Branch.

 

 

 

 

[1]  Corresponding author: Raheleh Rostami, Email: raheleh.rostami@gmail.com, Tell: 09131971662

This article is based on Sara Babazadeh’s doctoral dissertation entitled “Feasibility Study of Creating a Walkable Neighborhood in the Direction of Health, a Case Study of Korkorsar Neighborhood in Nowshahr ”, which is being carried out under the supervision of Dr Raheleh Rostami and advisement of Dr Fatemeh Mozaffari Ghadikolaei in Sari Islamic Azad University, Iran.

ExtendedAbstract

Introduction

The vibrant presence of pedestrians in urban spaces was once a fundamental principle of urban design. However, modern cities have shifted their focus to vehicular transportation, allocating a significant portion of urban space to roads and parking areas. This shift has led to numerous issues affecting both the quality of life and public health. Cities have become environments that promote obesity, with narrow sidewalks and car-centric neighborhoods discouraging physical activity. In response to these concerns, contemporary urban design emphasizes the creation of health-promoting sidewalks and walkable neighborhoods. A walkable neighborhood is characterized by safety, quality, and features that make walking an enjoyable experience. The term "walkability" encompasses various indicators and variables, depending on the context, and can be used to predict active travel and physical activity levels. Walkability can be defined as the extent to which the built environment is conducive to walking, whether for commuting or leisure.

 

Pedestrian-friendly environments are a central focus in sustainability research on the built environment. Enhanced walkability and increased walking have been linked to improved public and private health, increased social interaction and sense of community, reduced traffic, lower air pollution and greenhouse gas emissions, and more efficient resource use. The motivation behind measuring walkability stems from two primary factors: government programs and investment resources, particularly in transportation and health, seeking to validate the benefits of pedestrian-oriented neighborhoods. Secondly, significant advancements in numerical resources, such as walkability scores, have made measuring these factors more accessible. The present research explores the direct relationship between neighborhood walkability and obesity rates among its residents. The study examines the role of urban spaces in promoting physical health, with a specific focus on obesity and urban sprawl. The research aims to answer the following questions: What factors contribute to the creation of a pedestrian-friendly neighborhood? What components make up a pedestrianized neighborhood, and how do they impact residents' health? What role does transforming a neighborhood into a pedestrian-friendly environment play in improving residents' health?

Methodology

This research focuses on the Korkursar neighborhood in Nowshahr city, selected due to its low-density texture, wide roads, rivers, bridges, and open spaces necessary for implementing a pedestrian circuit plan. In this study, the statistical population comprises a random selection of residents from all socioeconomic strata within the neighborhood.

 

The primary aim of this research is to examine the impact of creating a pedestrianized neighborhood on the health of residents in the Korkordesar region. Employing a descriptive and library-based methodology, the statistical population includes the citizens of Nowshahr, totaling 49,405 according to the latest census statistics. The study focuses on a sample size of 286 individuals residing within the target neighborhood. Data analysis involved the use of a sample t-test. The results of the research indicate that, given the significance level of 0.009 is lower than the error value of 0.05, the pedestrianization of the neighborhood positively influences the health of its inhabitants.

Results and Discussion

The findings of this study confirm the hypothesis under investigation, demonstrating that enhancing a neighborhood's walkability positively influences residents' health, particularly in terms of reducing obesity. This conclusion is based on the results of the T-test analysis. A survey of residents indicates that increasing the walkability of a neighborhood significantly impacts their health and reduces obesity. Specifically, five sub-dimensions—safety, security, furniture, service accessibility, transportation facilities, and attractiveness and green space—play a crucial role in promoting health and decreasing obesity among residents. However, the study found that enhancing a neighborhood's walkability, based on social activities, does not significantly impact residents' health and obesity rates. In conclusion, integrating walking into people's daily lives to maintain their health necessitates careful consideration of essential indicators and the optimization of sidewalk quality.

Conclusion

This research demonstrates that, within the Korkorsar neighborhood, eight indicators—safety, security, furniture, access to services, transportation facilities, attractiveness and green space, and social activities—have the most significant impact on walkability. Considering the neighborhood's proximity to the green areas of northern gardens and the Khair Roud river path, there are ample opportunities to exploit these features. By organizing spaces, constructing walls, and placing suitable furniture in these areas, we can increase the appeal and acceptance of these spaces while addressing their weaknesses. Establishing physical activity camps along the route, integrating and organizing sidewalk flooring, and enhancing security measures can further contribute to encouraging people's presence in this space.

Funding

There is no funding support for this research..

Authors’ Contribution

All authors contributed equally to the conceptualization and writing of the article. Each author has approved the content of the manuscript and agreed on all aspects of the work. There is no competing interest to declare.

Conflict of Interest

The authors declare no conflict of interest.

Acknowledgments

We would like to express our gratitude to all the scientific advisors who supported this paper.

 

 

 

 

 

 

 

شناسایی تأثیر ایجاد محله پیاده‌مدار در جهت سلامتی (موردمطالعه: محله کورکوردسر-شهر نوشهر)

 

سارا بابازاده1، راحله رستمی2، فاطمه مظفری قادیکلائی3

 

1- دانشجوی دکترای معماری، گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

2- استادیار، گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

3- استادیار، گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

 

اطلاعات مقاله

چکیده

نوع مقاله:

مقاله پژوهشی

 

دریافت:

21/06/1402

پذیرش:

05/03/1403

صص:

64- 48

 

واژگان کلیدی:

محله پیاده مدار،

سلامتی،

کورکوردسر،

شهر نوشهر.

پیاده‌روی یکی از روش‌های مناسب افزایش تحرکات جسمانی بوده و این موضوع می‌تواند نقش مؤثری در بهبود شرایط جسمانی ساکنان شهرها داشته و سلامتی را برای ساکنین شهرها به ارمغان آورد. پیاده‌روی یکی از مؤثرترین ورزش‌های موجود در سلامتی شهروندان می‌باشد که با توسعه زندگی ماشینی در جوامع و به‌خصوص در شهرها و متعاقباً کاهش فعالیت‌های فیزیکی شهروندان روزانه تعداد فراوانی از شهرنشینان به بیماری‌های ناشی از عدم فعالیت‌های فیزیکی مبتلا می‌شوند. روش تحقیق توصیفی و کتابخانه‌ای می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 1123 نفر جمعیت ساکن در محله مسکونی کورکوردسر واقع در شهر نوشهر می‌باشد. حجم نمونه برابر 286 نفر می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق از آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده‌شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داده است که بر اساس نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه و در بررسی ساکنین محله می‌توان بیان داشت که بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله نقش بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد پنج بعد فرعی (شاخص ايمنی، شاخص امنیت، شاخص مبلمان، شاخص دسترسی به خدمات، شاخص تسهیلات حمل‌ونقل، شاخص جذابیت و فضای سبز) بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد ولی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص فعالیت‌های اجتماعی نقش مؤثری بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله ندارد. نتایج این پژوهش نشانگر این است که برای اینکه پیاده‌مداری به‌عنوان یک بخش از زندگی افراد در جهت حفظ سلامتی باشد باید به شاخص‌های لازم و ضروری توجه بیشتری شود و همچنین کیفیت مطلوب پیاده‌راه‌ها امری مهم است که باید به آن نیز توجه شود.

 

C:\Users\Nima.Ba\AppData\Local\Microsoft\Windows\INetCache\Content.Word\3و بابازاده.png 

استناد: بابازاده، سارا؛ رستمی، راحله؛ و مظفری قادیکلائی، فاطمه. (1403). شناسایی تأثیر ایجاد محله پیاده‌مدار در جهت سلامتی (موردمطالعه: محله کورکوردسر-شهر نوشهر). فصلنامه آینده پژوهی شهری، 4(2)، 48-64.

1691989224302© نویسندگان                                                    ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان.

 

 

 

 

مقدمه

پیاده مداری فضاهای شهری کمتر از صد سال سابقه دارد و عوامل متعددی نظیر تکنولوژی، ایمنی، خدمات در دسترسی، ویژگی‌های گردآوری اطلاعات بر اساس مطالعات کالبدی و ادراکی در استفاده پیاده از خیابان دخالت دارد( گودرزی و یارندی, 1400). محیط‌های شهری از عوامل مهم تعیین‌کننده سلامت انسان هستند. اصطلاح پیاده‌روی ویژگی‌های محیط ساخته‌شده شهری را خلاصه می‌کند که راه رفتن و سایر انواع فعالیت‌های بدنی را ترویج می‌کند. درحالی‌که اثرات مفید حمل‌ونقل فعال و عمومی به‌خوبی ثابت شده است، تأثیر سلامتی سایر ویژگی‌های پیاده‌روی کمتر مستند شده است(Westenhöfer, Nouri, Reschke, Seebach, & Buchcik, 2023). 

محیط عابر پیاده برای یک شهر حیاتی و جذاب، سلامت عمومی و پایداری محیطی بسیار مهم است. علاوه بر این، درک چگونگی شکل دادن به محیط‌های عابر پیاده تحت تغییرات آب و هوایی جهانی به‌طور فزاینده‌ای حیاتی شده است؛ بنابراین، مطالعات گسترده‌ای بر ارتباط بین محیط‌های ساخته‌شده و سفر پیاده‌روی متمرکزشده است. بااین‌حال، دشواری یا هزینه بالای گرفتن محیط‌های ساخته‌شده متفاوت که افراد در طول فعالیت‌های روزانه تجربه می‌کنند، مطالعات را به استفاده از ویژگی‌های محیطی فیزیکی یا ویژگی‌های خیابانی مناطقی که افراد در آن زندگی می‌کنند منجر می‌شود که ممکن است از زندگی روزمره افراد منحرف شود. مناطق فعالیت محدودیت رایج باعث عدم وجود یک شاخص پیاده‌روی عینی ثابت یا کمی شده برای شناسایی پیاده‌روی محیط و ارتباط آن با رفتار پیاده‌روی فردی شده است(Hsieh, 2023). جیکوب و همکارانش در سال 2023 در ارتباط با پیاده‌روی و ارتباط آن با جامعه بیان کرد که پیاده‌روی محله به‌طور مثبت با تعاملات اجتماعی با همسایگان مرتبط بود، پیاده‌روی محله به‌طور مثبتی بااحساس جامعه مرتبط است (Carson et al., 2023).  زندگی در فضاهای محلی و خیابان‌های آن در جریان است و توقف نمی‌پذیرد. در حقیقت محله تبلور کالبدی زندگی جامعه‌ی ساکن در آن است، به‌عبارت‌دیگر محله جسم و جان ساکنین آن است. محله‌ها اغلب اجتماعات مربوط به جامعه هستند که اعضایش به شکل ملموسی باهم ارتباطات چهره به چهره دارند دلجوی سردرود و عبدله‌زاده طرف, 1397). فضاهای شهری پیاده‌مدار، مکان‌هایی برای حضور شهروندان و مشارکت آنان در زندگی جمعی‌شان هستند که پرداختن به کیفیات آن‌ها سرزندگی‌شان را به حداکثر می‌رساند. کمبود فضاهای باز پیاده محور و همچنین کیفیت نامطلوب فضاهای موجود از این جنس، در شهرهای کنونی سبب تضعیف تعاملات اجتماعی میان شهروندان شده است(ناظمی و طغیانی, 1396). مونیکا ال وانگ و همکارانش در سال 2023 تحقیقی با عنوان « راه رفتن بیشتر با افزایش فعالیت بدنی و کاهش چاقی در میان بزرگ‌سالان ایالات‌متحده مرتبط است» انجام دادند. داده‌های حاصل از نظرسنجی مصاحبه ملی سلامت 2020 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. پیاده‌روی با استفاده از مقیاس جمعی ارزیابی شد و به‌عنوان کم، متوسط ​​یا زیاد طبقه‌بندی شد. اصلاح اثر بر اساس نژاد و قومیت در ارتباط بین راه رفتن و BMI موردبررسی قرار گرفت. یافته‌ها اهمیت سرمایه‌گذاری در محیط ساخته‌شده را برای بهبود ادراکات پیاده‌روی و ارتقای PA و وزن سالم و همچنین توسعه مداخلات برای هدف قرار دادن تفاوت‌های نژادی و قومیتی در این نتایج نشان می‌دهد(Wang, Narcisse, & McElfish, 2023). پیاده‌روی قدیمی­ترین شکل جابجایی انسان در فضاست. شهرها از دیرباز بر اساس حرکت پیاده بنا شده­اند(معینی, 1390). اصطلاح قابلیت پیاده مداری و متغیرهایی که شاخص‌ها را تشکیل می‌دهند در عرصه‌های متفاوت تعریف‌ شده است. درحالی‌که تعاریف رایج از قابلیت پیاده مداری تماماً اشاره به مطلوب بودن محیط ساخته‌شده برای پیاده‌روی دارد، آن‌ها می‌توانند در ساختار عابران و نیازهایشان مبهم باشند(Lo, 2009). محله قابل پیاده‌روی، محله­ای است که پیاده‌روی را پشتیبانی و تشویق می­کند(Lee, 2014)یون جونگ کیم و سوئین جین در سال 2023 تحقیقی با عنوان امتیاز پیاده‌روی و پیاده‌روی محله: مطالعه موردی داگو، کره جنوبی انجام داده‌اند. ترویج پیاده‌روی به‌عنوان یکی از فعالیت‌های بدنی برای سلامت در بهداشت عمومی، مهندسی حمل‌ونقل و برنامه‌ریزی شهری پیشنهاد می‌شود. این مطالعه تعیین می‌کند که آیا دسترسی به مقصد، که شامل امتیاز پیاده‌روی است، با پیاده‌روی درک شده محله مرتبط است یا خیر. تحقیق متغیرهای ادراک از محیط ساخته‌شده را برای بررسی رابطه بین محله درک شده اضافه می‌کند. در نتیجه، امتیاز پیاده‌روی2 به‌تنهایی نمی‌تواند پیاده‌روی محله درک شده را توضیح دهد. علاوه بر این، همبستگی بین درک محیط ساخته‌شده و پیاده‌روی محله درک شده را تأیید کرد. بنابراین، این مطالعه استدلال می‌کند که عوامل کیفی بیشتری باید گنجانده شود و پیشنهاد می‌کند که ادراکات بیشتری از محیط ساخته‌شده باید در امتیاز پیاده‌روی در نظر گرفته شود. انتظار می‌رود این مطالعه به توسعه امتیاز پیاده‌روی به سطح بعدی کمک کند(Kim, Cubbin, & Oh, 2019).

سازمان سلامت جهانی (WHO) عدم فعالیت فیزیکی3 را به‌عنوان چهارمین عامل مرگ‌ومیر دانسته که سبب تخمین 2/3 میلیون مرگ شده است. بیشترین توصیه فعالیت‌های روزمره فیزیکی شامل: راه رفتن، دوچرخه‌سواری یا شرکت در ورزش‌های بیرونی هستند که با مزایای سلامتی قابل‌توجهی پیوندیافته است(WHO, 2018). فعالیت فیزیکی (PA)3 نقش کلیدی‌اش در این تحقیق (فرمان تورنتو برای فعالیت فیزیکی: یک‌صدای جهانی برای عمل) که در سال 2010 تأسیس شد را ایفا کرده است. بر اساس این تعریف‌ها اهمیت PA از قبیل پیشرفت تندرستی، سلامت ذهنی و فیزیکی، پیشگیری بیماری، انجمن‌های بهبود سلامت فیزیکی و راه‌های مقرراتی در دسترس در سراسر زندگی می‌توان به این منافع دست‌یافت(WHO, 2018). 

قابلیت‌های پیاده مداری به‌طور فزاینده برای دو دلیل برآورده شده است. اول اینکه راه رفتن اساساً موجب سلامتی روحی و جسمی افراد می‌شود، همان‌طور که تحقیقات نشان می‌دهد راه رفتن می‌تواند باعث کاهش چاقی شود (Frank, 2004). دیابت­ها (Pucher, Buehler, Bassett, & Dannenberg, 2010)، همچنین می‌تواند باعث کاهش دیگر بیماری‌های مزمن و محدود کردن هزینه‌های بالای سلامتی شود(Lee & Buchner, 2008). دوم، یک شهر با قابلیت پیاده‌روی، توسعه متوازن در مناطق شهری و خدمات عمومی را ارتقا می‌بخشد و مکان‌های بهتری برای زندگی فراهم می‌کند و سطح رضایت همسایگان را بهبود می‌بخشد (Lee, Kuo, & Chan, 2016). نگرانی درباره زندگی کم‌تحرک و افزایش صعود به چاقی باعث افزایش توجه به حمل‌ونقل و وزن بدن شده است. پزشکان ظهور این بیماری‌ها را به دلیل تغییر شیوه زندگی به‌سوی کم‌تحرکی، تغذیه ناسالم، وابستگی به اتومبیل و درنتیجه اضافه‌وزن و چاقی افراد می‌دانند. فضاهای شهری از یک‌سو با ایجاد موانع بسیار برای افراد پیاده آن‌ها را به فعالیت بدنی کمتر سوق می‌دهند و از سوی دیگر امکان دسترسی آن‌ها را به مکان­های عرضه تغذیه سالم محدود می‌نمایند. در حال حاضر شهرها به محیط‌های چاقی افزا تبدیل‌شده‌اند. پیاده‌روهای باریک و محله‌های اتومبیل محور، انسان‌ها را به فعالیت بدنی کمتر و استفاده بیشتر از اتومبیل فرا می‌خوانند.

در این تحقیق نقش فضاهای شهری به طور خاص قابلیت پیاده مداری در ارتقا سلامت جسمانی با تأکید بر مسئله چاقی و پراکندگی شهری بررسی می‌شود. این پژوهش در محدوده یکی از محلات شهر نوشهر، محله کورکوردسر بررسی‌شده، با توجه به نوع بافت در این محدوده که دارای تراکم کمتری است و همچنین جاده‌های عریض و وجود رودخانه و پل و فضای باز لازم برای طرح پیاده مداری این منطقه برای هدف تحقیق انتخاب‌شده است. لذا در این تحقیق تمامی اقشار جامعه مدنظر می‌باشد و جامعه آماری به‌صورت تصادفی در نظر گرفته می‌شود و داده‌ها از طریق پرسشنامه جمع‌آوری خواهند شد. هدف از انجام این تحقیق امکان‌سنجی فضایی اجرای طرح پیاده محوری محله کورکوردسر شهر نوشهر است. تحقیق حاضر فرض بر این دارد که رابطه مستقیمی بین قابلیت پیاده مداری محله و میزان چاقی ساکنین آن وجود دارد و سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا بین قابلیت پیاده مداری محله و میزان چاقی ساکنین آن وجود دارد؟

 

پیشینه و مبانی نظری پژوهش

تعریف پیاده‌­مداری

تعریف پیاده به شکل اسم کاربرد دارد و فعل آن Walk به معنای راه رفتن یا قدم زدن است. قابلیت پیاده­روی یا پیاده ­مداری مفهومی است که به شیوه­های گوناگون توسط مؤلفین مختلف تعریف‌شده ساده­ترین اصطلاح پیاده­مداری توانایی راه رفتن در مکان را نشان می­دهد. درصورتی‌که مکان پیاده پذیر باشد باید دارای چندین شرایط مختلف باشد و از لحاظ کمی که مربوط به ویژگی­های ساختاری محیط است و هم از لحاظ کیفی که مربوط به زیبایی‌ها و ارزش‌های اجتماعی مکان است(McKinney, 2014). کوهن معنی این لغت را از این‌گونه تعبیر می­کند که، پیاده مداری راحتی امکان قدم زدن و راه رفتن در یک محدوده از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر یا از خانه به سمت مراکز خدماتی و محلی است (Cowan, 2005). پیاده مداری یک" مفهوم" است، آنشنسل مفهوم را تحت عنوان تصویری ذهنی و نشانگر اجسام لمس ناپذیر تعریف کرد یقین بر آن است که وجود دارند اما نه به‌صورت شکل فیزیکی و یا مادی و همچنین بیان کرد یک مفهوم را نمی‌توان به‌طور مستقیم و دقیق مشاهده کرد زیرا لمس ناپذیر است (Aneshensel, 2002).

مزایای پیاده مداری

اصلی‌ترین مزایای پیاده‌روی در ذیل به‌اختصار آورده شده­اند:

·       مزایای سلامتی: پیاده‌روی به‌عنوان فاکتور کلیدی در تقویت عواملی چون سطح سلامت، محیط دوستانه و فعالیت جوامع در حال حاضر موردتوجه ویژه قرارگرفته است. تحقیقات مختلف نشان می­دهد که پیاده‌روی به‌عنوان فعالیت‌های فیزیکی برای اشخاص دارای اضافه‌وزن و بیماری‌های قلبی و عروقی و اختلالات ذهنی بسیار مفید است(Moura, 2017).

·       مزایای حمل‌ونقل: راه رفتن و دوچرخه‌سواری می‌تواند باعث کاهش ازدحام جمعیت در خیابان­ها شود. بسیاری از خیابان­ها و بزرگراه‌ها از آنچه برای آن طراحی و ساخته‌شده‌اند، ترافیک بیشتری دارند که باعث به وجود آمدن بن‌بست‌ها و ترافیک و هدر رفتن زمان، انرژی، ایجاد آلودگی و ناامیدی راننده­ها می‌شود (Pedbikeinfo.org, 2016)

·       مزایای انرژی محیطی: وسایل نقلیه موتوری مقدار قابل‌توجهی از آلودگی هوا را به وجود می‌آورند درواقع با توجه به مستندات به‌دست‌آمده از EPA، در ایالات‌متحده حمل‌ونقل باعث به وجود آمدن حداقل ۸۰ درصد از مونوکسید کربن و ۵۵ درصد اکسید نیتروژن است. اگرچه ماشین‌های امروز در مقایسه با ماشین‌های دهه‌های گذشته بسیار پاک‌تر هستند، اگر رشد ترافیک کلی ادامه پیدا کند، کیفیت کلی هوا بدتر نیز خواهد شد(Pedbikeinfo.org, 2016). در صورت رفت‌وآمد بیشتر شهروندان به شکل پیاده استفاده از خودروی شخصی برای جابجایی‌ها کاهش می‌یابد.

·       مزایای اقتصادی: راه رفتن شکلی از انواع مختلف حمل‌ونقل است که بسیار مقرون‌به‌صرفه است. مالکیت ماشین امری پرهزینه است و بخش عمده‌ای از درآمد خانوارها صرف آن می‌شود. اگر امکانات امنیتی برای عابرین پیاده مهیا شود، مردم می‌توانند بیشتر پیاده‌روی کنند و درنتیجه هزینه‌های کمتری نیز برای حمل‌ونقل بپردازند، بدین معنی که آن‌ها پول بیشتری می­توانند پس‌انداز کنند و یا با روش‌های دیگری آن را خرج کنند(Pedbikeinfo.org, 2016).

ویژگی مکان پیاده مدار

مکان پیاده مدار جایی است که محیط ایجادشده به شکلی طراحی‌شده است که ساکنان را به پیاده‌روی و استفاده از دوچرخه برای رسیدن به مقاصدشان توصیه می‌کنند و آن‌ها را از استفاده اتومبیل شخصی‌شان بازمی‌دارد. افزایش آگاهی از مزایای پتانسیل اجتماعی، سلامتی و محیط مکان پیاده مدار و افزایش تعداد این اماکن منجر شده است. این روش به‌عنوان توسعه جدید سنتی 1 و توسعه نوشهر گرایی شناخته می‌شود(Spoon, 2005). کریس برادشاو4، در مقاله خود برای چهاردهمین کنفرانس بین‌المللی درباره پیاده‌روی ارائه کرد، بیان می‌کند که پیاده مداری دارای چهار ویژگی اصلی است (Bradshaw, 1993):

·       کادویچ که دارای پیاده‌روهای عریض، تقاطع‌های کوچک، خیابان‌های باریک، تعداد سطل آشغال‌های کافی، نورپردازی مناسب و بدون مانع در مسیر خود است.

·       حوزه­ای کافی و کامل از مقاصد و نیازمندی‌های موردنیاز در مسیرهای پیاده خود ازجمله فروشگاه‌ها، مراکز خدماتی، ادارات تخصصی و کتابخانه­ها است.

·       محیطی طبیعی که عوامل آب و هوایی مثل باد، باران و نور را تعدیل می‌کند، جایی که انسان دخل و تصرف کمتری در آن دارد. جایی که هیچ‌گونه آلودگی هوا، صداهای اضافی، کثیفی و لکه و دوده‌ی موتورها وجود ندارد.

·       فرهنگ محلی که بسیار اجتماعی و وابسته به محیط است. این فرهنگ ارتباط بین افراد و شرایط اجتماعی و اقتصادی را بهبود می‌بخشد(Mantri, 2008).

پیاده محوری

پیاده محوری ازجمله راه‌هایی است که می‌تواند در تجدید حیات مدنی مراکز شهری مؤثر باشد و از طریق افزایش زمینه حضور شهروندان در مکان‌های جمعی، تعاملات و همبستگی اجتماعی را بیشتر می‌کند. درواقع، محدوده‌های پیاده قسمت‌هایی از فضای شهری هستند که به دلیل دارا بودن برخی ظرفیت‌های ویژه در تمام یا بعضی ساعات شبانه‌روز بر حرکت سواره بسته‌شده و به‌طور کامل به حرکت عابران پیاده اختصاص داده می‌شود. اثیر اجتماعی ایجاد پیاده راه‌ها درمجموع مثبت و سازنده است، چراکه تمامی سنین و اقشار اجتماعی را به صحنه شهر جذب می‌کند و امکان فعالیت‌های متنوعی را در فضاهای عمومی شهری به شهروندان می‌دهند(حسینیون, 1383). در جدول شماره‌ 1 قابلیت‌های پیاده مداری به‌صورت خلاصه آورده شده است:

 

جدول 1- قابلیت‌های پیاده مداری

معیار

تعریف

شاخص‌های پیشنهادی

امنیت

ایمن و سلامت به مقصد رسیدن، افزایش کیفیت محیط فیزیکی، فرصت عبور از خیابان با ایمنی و کمترین ریسک

عبور و مرور

ساختار پیاده‌رو

میزان جرم و جنایت

روشنایی

دلپذیری و جذابیت

و مطبوعیت

هویت‌بخش به محیط فیزیکی، اولویت به جابه‌جایی و حرکت عابر پیاده، تهیه استاندارهایی جهت حرکت عابر پیاده، برنامه‌ریزی در جهت ترویج امنیت، خوشنودی و رضایتمندی عابر پیاده، خلق محیطی جذاب، با قرار دادن نیمکت، کیوسک‌های اطلاع‌رسانی

مبلمان خیابان

اقلیم آب‌وهوا

توپوگرافی

موانع فیزیکی

زیرساخت‌های عابر پیاده

انتخاب نوع سفر/انتخاب نوع حمل‌ونقل

انتخاب هدف و طریقه به مقصد با در نظر گرفتن امکانت، هزینه زمان موجود، انتخاب وسیله نقلیه عمومی یا خصوصی، دوچرخه یا پیاده‌روی انتخاب یک شیوه سالم و ارزان حمل‌ونقل جهت پوشش دادن فاصله‌های کوتاه بری رفتن به خرید، پارك، مدرسه

امکانات (وسیله سفر)

هزینه

زمان

دسترسی / جابه‌جایی

دسترسی مناسب برای همه استفاده‌کنندگان از همه به مقصد در تمام‌ مسیرهای عبور و مرور عابر پیاده، خوانایی کافی دسترسی‌ها، امکانات جابه‌جایی مطمئن مردم برای رسیدن به خدمات موردنیاز

جابه‌جایی (حرکت)

جایگزین‌های جابه‌جایی

کاربری

آموزش و سلامت

عمومی

کاهش استفاده از وسایل موتوری خصوصی، افزایش سلامت عمومی به‌واسطه آموزش، تشویق مردم به پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، کاهش آلودگی هوا و کاهش مصرف آلرژی‌های فسیلی با تشویق مردم به پیاده‌روی و افزایش سلامت عمومی

آموزش ایمنی عابرِ پیاده

خط‌کشی عابر پیاده

تشویق مردم به پیاده‌روی

نظافت پیاده راه‌ها

میزان کاهش آلودگی

میزان کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی

پیوستگی

پیوستگی‌های مسیرهای پیاده از مبدأ به مقصد، پیوستگی مسیرهای پیاده در فاصله‌های کوتاه و آن فضاهایی که وسایل موتوری امکان عبور و مرور را ندارد

میزان پیوستگی مسیرهای

عابر پیاده از مبدأ تا مقصد

ارتباط بین کاربری‌های حمل‌ونقل و عابر پیاده

ایجاد کاربری‌های مختلف جهت دسترسی به مشاغل، خدمات، خانه و نیز ارتباط با حمل‌ونقل، توسعه کاربری‌های مختلف جهت تشویق مردم به پیاده‌روی در فواصل کوتاه، توسعه کاربری‌های مختلف و نزدیک به استانداردهایی برای استفاده از امکانات برای عابرین پیاده، به‌شرط وجود دیگر امکانات برای مطبوعیت محیط

تراكم کاربری‌های مختلط

میزان مطلوبیت محیطی از نظر تنوع کاربری

دسترسی به ایستگاه‌های عبور و مرور

اهمیت ایستگاه‌های عبور و مرور برای تولید سفر پیاده، ایجاد ارتباط مناسب بین همسایگی‌ها باهدف افزایش راحتی و کیفیت محیط، کاهش استفاده از ماشین‌های شخصی، ایمنی و دسترسی مناسب برای عابر پیاده جهت رسیدن به ایستگاه‌های عبور و مرور

سطح دسترسی به ایستگاه‌ها

نوع دسترسی

فاصله به ایستگاه‌ها

رفتار عابر پیاده‌ بر اساس معیارهای فرهنگی- اجتماعی

نوع پوشش، احساس دیده شدن در انظار، مزاحمت‌های خیابانی

عدم عادت به پیاده‌روی نزد عموم خصوصاً در میان خانواده‌های متعصب وزنان

احساس دیده نشدن در انظار عمومی

عدم آزادی در انتخاب نوع پوشش

ترس از خطرات احتمالی (مزاحمت‌های خیابانی)

 

رابطه بین پیاده‌روی و سلامت

پیاده‌روی یکی از ساده‌ترین و مفیدترین ورزش‌ها به شمار می‌رود. پیاده‌روی کمک می‌کند. بدنی سالم و متناسب داشته باشید با توجه به این‌که اهداف شهروندان از پیاده‌روی با یکدیگر متفاوت می‌باشد و درحالی‌که وجوه مختلف محیط در ترغیب شهروندان به پیاده‌روی در عرصه‌های شهری اثرگذاری متفاوتی دارند، پیاده‌روی ورزشی هوازی است که استخوان‌ها را تقویت می‌کند. سلامت قلبی و عروقی را بهبود می‌بخشد و به کنترل وزن کمک می‌کند. پیاده‌روی جزء لاینفک زندگی شهری به شمار می‌آیند و به‌عنوان یک فعالیت مفرح و لذت‌بخش، سهم قالب توجهی از اوقات شهروندان در شهرهای مختلف را در بر می‌گیرد. توجه بیش‌ازحد به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فضای پیاده و پیاده‌رو از عمده نقایص شهرسازی به شمار می‌آید، ک سبب کاهش کیفیت محیط شهری و افول ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی و بصری در فضاهای شهری می‌گردد. یافته‌ها نشان می‌دهد که یک دوره برنامه هشت‌هفته‌ای پیاده‌روی می‌تواند اثرات مثبتی در افزایش میزان کیفیت زندگی و شادابی آزمودنی‌ها داشته باشد (هاشمی نسب, 1399).

پیشینه پژوهش

در رابطه با موضوع پژوهش‌، پژوهش‌های متنوعی در داخل و خارج از کشور صورت گرفته است به‌طوری‌که در پژوهش‌های خارج از کشور جیکوب و همکاران در تحقیقی با عنوان «پیاده‌روی محله، سلامت اجتماعی محله و انتخاب خود در میان بزرگسالان ایالات متحده» انجام داده‌اند که نتایج آن نشان می‌دهد، پیاده‌روی محله به‌طور مثبت با تعاملات اجتماعی با همسایگان مرتبط بود، پیاده‌روی محله به‌طور مثبتی بااحساس جامعه مرتبط بود، اما فقط قبل از تنظیم برای انتخاب خود. همچنین پیاده‌روی در محله ممکن است جنبه‌های خاصی از سلامت اجتماعی محله را ارتقا دهد که باهم برای سلامت جسمی و روانی مفید هستند. (Carson et al., 2023). پوتاسوامی و همکاران در تحقیقی با عنوان « شاخص راه رفتن محله و ارتباط آن با شاخص‌های چاقی دوران کودکی در بنگالورو، کارناتاکا» در سال 2023 به این نتیجه رسیدند که پیاده‌روی محله ممکن است با شاخص‌های چاقی در کودکان کوچک‌تر مرتبط باشد. مطالعات طولی آینده برای درک اینکه چگونه محیط ساخته‌شده بر سلامت و ترکیب بدن کودکان در هند و سایر کشورهای با درآمد متوسط کم تأثیر می‌گذارد، موردنیاز است(Puttaswamy, Ghosh, & Kuriyan, 2023). شیما حمیدی (2020) در تحقیقی با عنوان «پراکندگی شهری و ظهور بیابان‌های غذایی در ایالات‌متحده» انجام داده است نتایج نشان داد که حمل‌ونقل عمومی رابطه عکس با افزایش پراکندگی و حمل‌ونقل خصوصی رابطه مستقیم با آن دارد. (Hamidi, 2019). ربچی و همکاران (2019) پژوهشی را با عنوان «محیط‌های قابل پیاده‌روی و حرکت‌های سالم شهری: چارچوب ارزیابی ویژگی‌های متن شهری در میلان» انجام داده‌اند. این تحقیق بر ارتباط بین محیط ساخته‌شده و قابلیت پیاده‌روی تأکید می‌کند، ارزیابی سطح آن و برجسته کردن نقاط ضعفی که باید ازنظر دوچرخه‌سوار و دسترسی عابران پیاده و کیفیت شهری بهبود یابد(Rebecchi et al., 2019). کیم و همکاران (2019) تحقیقی با عنوان « بررسی منظم زمینه اقتصادی محله در مورد چاقی کودکان و رفتارهای مرتبط با چاقی» انجام داده‌اند. که نتایج نشان دادند ممکن است این مسئله بر چاقی کودکان تأثیر بگذارد(Kim et al., 2019).

در پژوهش‌های داخل کشور نیز هرندی زاده و همکاران (1402) در تحقیقی به بررسی راهکارهای طراحی شبکه پیاده مدار گردشگری مرتبط با ساختار تاریخی شهر (مطالعه موردی: محله قلعه طبره اصفهان) پرداختند نوع پژوهش کاربردی است که با روش توصیفی، تحلیل محتوا و مطالعات کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از تحلیل شبکه شهری نشان‌دهنده اهمیت کاربری‌ها و دسترسی شبکه معابر در تعیین پتانسیل‌های یک مکان به‌منظور طراحی محور پیاده مدار گردشگری است. ارتقای دو مفهوم پیاده مداری و گردشگری در ساختار تاریخی شهر توسط تقویت ابعاد و مولفه‌های مشترکی مانند اختلاط کاربری، پیوستگی، وجود عناصر طبیعی، دسترسی و سایر مولفه و شاخص‌های درگیر، موجب تقویت ارتباط محورهای تاریخی با یکدیگر و آرام‌سازی در مکان تلاقی ساختار قدیم و جدید خواهد شد. تقویت کارکردهای سازگار موجود، ایجاد و تقویت پیوستگی مسیرهای یادمانی، احیای عنصر شاخص قلعه و تدوین ضوابط جداره سازی ایرانی-اسلامی باعث تقویت ارزش کالبدی و تاریخی خواهد شد (هرندی زاده و نقصان محمدی, 1402). پورحیدری توچاهی (1401) در تحقیقی به ارزیابی مولفه‌های کالبدی منظر شهری از طریق تعاملات اجتماعی در محورهای عابر مدار شهری نمونه موردی: پیاده راه فرهنگی شهرداری شهر رشتد پرداختند ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه است(پورحیدر توچاهی، 1401). یافته‌ها نشان می‌دهد نفوذپذیری و خوانایی کالبدی از مهم‌ترین مولفه‌های کالبدی مؤثر در ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان می‌باشند. کیومرث حبیبی و همکارانش (1393) در تحقیقی به مقایسه تطبیقی قابلیت پیاده مداری در محلات مسکونی طراحی‌شده از دیدگاه ساکنین نمونه مطالعاتی: محله هفت‌حوض و فاز یک شهرک اکباتان در شهر تهران پرداختند نتایج حاصل از پژوهش گواه برتری محسوس پیاده مداری محله هفت‌حوض نسبت به فاز یک اکباتان از دیدگاه ساکنین آن‌ها می‌باشد و تنها در عامل دسترسی به خدمات محلی، اکباتان برتر می­باشد ( حبیبی و همکاران, 2014). رهنما و نونا مسگرانی (1393) در تحقیقی به بررسی تحلیل کیفیت پیاده‌روهای شهری با تأکید بر مولفه‌های سلامت پرداختند یافته­های تحقیق نشان می­دهد که وضعیت این محور ازنظر معیارهای سلامتی درمجموع بد و پایین بوده و موجب کاهش میزان رضایتمندی از فضا و افول بیشتر کیفیت محیط گردیده است( مسگرانی و رهنما, 1393). سید حسین بحرینی در تحقیقی به معیارهای کالبدی-فضایی مؤثر بر میزان پیاده‌روی، سلامت و آمادگی جسمانی پرداختند نتایج پژوهش نشان می‌دهد، که فاصله خانه تا محل کار و مراکز خرید بیشترین تأثیر را بر روی میزان پیاده‌روی خانوارها دارد(بحرینی و خسروی, 1389).

با بررسی تحقیقات متعدد داخلی و خارجی در زمینه پیاده مداری و توجه به ماهیت آن در شهرسازی نوین به جهت تبیین راهکارها و سیاست‌ها برای بهبود وضعیت این رویکرد در شهرها لزوم شناسایی معیارها و شاخص‌ها امری ضروری است. در مطالعات اندیشمندان بزرگ این رشته با اهداف گوناگون به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم برخی از این شاخص‌ها تبدیل شدند. به‌خصوص در چند دهه اخیر به سبب رشد رویکردهای جدید شهرسازی، کتاب‌ها و مطالعات بسیاری دراین‌باره چاپ و عرضه شدند که چالش اصلی شهرها را عدم وجود بعد انسانی و به بهانه مدرنیزاسیون شهر اتومبیل را ارجح‌تر از شهروند دانسته‌اند. با پارادایم جدید و توجه شهرسازان به این بخش از زندگی شهری تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی افزایش یافت و تکنیک‌ها مدل‌های ریاضی نیاز به کمک تصویر جامعه پیاده پرداختند. سنجش‌های پیاده در دودسته عینی و ذهنی (کمی و کیفی) تقسیم‌شده‌اند که سنجه‌های عینی با توجه به ابعاد کالبدی و ظاهری به‌وسیله تکنیک‌ها و مدل‌های ریاضی و همین‌طور سنجه‌های ذهنی باکیفیت یا کیفی با تمرکز بر شاخص‌های کیفی به‌ اندازه‌گیری شاخص‌ها پرداخته و پس از تحلیل، توصیه‌هایی برای افزایش پیاده مداری آن‌ها پیشنهاد می‌شود. پرداختن به پیاده در مقیاس‌های متفاوت موضوعی مهم و قابل‌توجه است. تاکنون مطالعات بسیاری در زمینه تحرک فیزیکی شهروندان و قابلیت پیاده‌روی انجام‌شده، اما در اغلب آن‌ها رابطه ویژگی‌های محیط فیزیکی و میزان پیاده‌روی در مقیاس محلی بررسی نشده است. نوآوری این مقاله در توجه ویژه آن به مطالعه پیاده مداری در مقیاس میانی می‌باشد.

 

مواد و روش پژوهش

اين تحقيق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ اهميت توصیفی و تحلیلی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی (استفاده از کتاب‌ها، مجلات و گزارش­هاي موجود در زمینه موضوع تحقیق و استفاده از پايگاه­هاي اینترنتي) استفاده و برای جمع‌آوری اطلاعات و آمار از سرشماری­ها و آمارنامه­های استان مازندران و همچنین از طرح­هاي توسعه شهری (جامع و تفصیلی) استفاده‌شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش میدانی پرسشنامه بوده است. در این تحقیق جامعه آماری شامل شهروندان شهر نوشهر می­باشند که بر اساس آخرین آمار سرشماری شهر نوشهر دارای 49405 نفر جمعیت می­باشد (سرشماري عمومي نفوس و مسكن, 1395). این شهرستان دارای محلات زیادی می‌باشد، که محله موردبررسی در این پژوهش، محله کورکوردسر می‌باشد که طبق آخرین سرشماری و با برآورد جمعیت دارای 1123 نفر جمعیت می‌باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر286 عدد به‌دست‌آمده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق از آزمون بارتلت و آزمون T از نرم‌افزار SPSS استفاده‌شده است.

 

محدوده موردمطالعه

محله کورکوردسر شهر نوشهر با جمعیتی حدود ۱۱۲۳ نفر در بخش مرکزی شهرستان نوشهر قرار دارد این محله از نظر تقسیمات سیاسی اداری شهرستان در استان مازندران شهرستان نوشهر بخش مرکزی دهستان خیررودکنار واقع شده است. به لحاظ موقعیت جغرافیایی روستا از سمت شمال به کور کور سر سفلی و از سمت جنوب به کمربندی نوشهر- چالوس و از شرق به رودخانه‌ی کورکور سر و از غرب به اراضی کنکور سر سفلی و هلستان احاطه شده است. در اين محله پراکنش کاربری‌های مذهبی، فرهنگی، ورزشی و تفريحی در وضعیت نسبتاً ضعیفی می‌باشد و دارای کمبود مراکز درمانی و بهداشتی است.

 

6.JPG 

شکل 1- موقعیت جغرافیایی منطقه موردمطالعه در تقسیمات سیاسی کشور و شهرستان

(منبع: مرکز آمار ایران، 1400)

 

متاا.JPG 

شکل 2- چشم‌انداز محدوده موردمطالعه

(منبع: طرح تفصیلی، 1388)

 

یافته‌های پژوهش

در این بخش به تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از مطالعات میدانی و مکانی در مورد امکان‌سنجی فضایی اجرای طرح پیاده محوری در محله کورکوردسر شهر نوشهر پرداخته‌شده است. هدف از این تجزیه‌وتحلیل، شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش و رضایت شهروندان از طرح پیاده محوری و ارائه راهکارهای بهبود آن است. برای این منظور، از روش‌های آماری استفاده‌شده است که نتایج این بررسی در جدول شماره 2 و 3 نشان داده‌شده است:

 

جدول 2- توزيع وضعيت محله پیاده محور در جهت سلامتی

متغير

تعداد

ميانگين

انحراف معیار

وضعيت محله پیاده محور در جهت سلامتی

286

8/3

36/0

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

جدول 3- توزيع مؤلفه‌های وضعيت محله پیاده محور در جهت سلامتی

متغير

مؤلفه‌ها

ميانگين

انحراف معیار

وضعيت محله پیاده محور در جهت سلامتی

امنیت

1/4

56/0

ايمنی

8/3

55/0

مبلمان

7/3

62/0

دسترسی به خدمات

۹/3

25/0

تسهیلات حمل‌ونقل

۰/۴

46/0

جذابیت و فضای سبز

۹/3

4۳/0

فعالیت‌های اجتماعی

۸/3

4۸/0

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

جدول شماره 2 و 3، میانگین و انحراف معیار پاسخ افراد گروه نمونه را به سؤالات پرسشنامه و شاخص‌های آن نشان می‌دهد. از نتایج این جدول‌ها مشخص گردید که اولاً میانگین پاسخ افراد گروه نمونه به‌کل سؤالات تخصصی پرسشنامه 8/3 می‌باشد و ثانیاً در بین شاخص‌های تحقیق شاخص امنیت با مقدار میانگین 1/4 بیشترین مقدار میانگین و شاخص مبلمان با مقدار میانگین 7/3 کمترین مقدار میانگین را دارد و سایر شاخص‌ها دارای میانگینی بین این دو شاخص می‌باشند؛ بنابراین به نظر می‌رسد بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس (شاخص ايمنی، شاخص امنیت، شاخص مبلمان، شاخص دسترسی به خدمات، شاخص تسهیلات حمل‌ونقل، شاخص جذابیت و فضای سبز، شاخص فعالیت‌های اجتماعی) نقش مؤثری بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله داشته باشد.

 آزمون فرضيات اصلي تحقيق

فرضيه اصلي: به نظر می‌رسد بالا بردن شاخص امنیت قابلیت پیاده مداری یک محله نقش مؤثری بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله داشته باشد.

برای بررسی این فرضیه از آزمون T تک نمونه‌ای استفاده‌شده است که نتایج آن در جدول شماره 4 نشان داده‌شده است:

 

جدول 4- نتیجه آزمون شاخص امنیت

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص امنیت

965/3

0082/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 0082/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 کوچک‌تر می‌باشد در نتیجه فرضیه موردبررسی تأیید می‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص امنیت بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد.

 

جدول 5- نتیجه آزمون شاخص ایمنی

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص امنیت

965/3

009/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 009/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 کوچک‌تر می‌باشد در نتیجه فرضیه موردبررسی تائید می‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص ايمنی بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد.

 

 

جدول 6- نتیجه آزمون شاخص مبلمان

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص مبلمان

965/3

001/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 001/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 کوچک‌تر می‌باشد در نتیجه فرضیه موردبررسی تأیید می‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص مبلمان بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد.

 

جدول 7- نتیجه آزمون شاخص دسترسی به خدمات

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص دسترسی به خدمات

965/3

002/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 002/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 کوچک‌تر می‌باشد درنتیجه فرضیه موردبررسی تأیید می‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص دسترسی به خدمات بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد.

 

جدول 8- نتیجه آزمون شاخص تسهیلات حمل‌ونقل

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص تسهیلات حمل‌ونقل

965/3

005/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 005/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 کوچک‌تر می‌باشد درنتیجه فرضیه موردبررسی تأیید می‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص تسهیلات حمل‌ونقل بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد.

 

جدول 9- نتیجه آزمون شاخص جذابیت و فضای سبز

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص جذابیت و فضای سبز

281/3

061/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 061/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 کوچک‌تر می‌باشد درنتیجه فرضیه موردبررسی تأیید می‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص جذابیت و فضای سبز بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد.

 

        جدول 10- نتیجه آزمون شاخص فعالیت های اجتماعی

متغیر

مقدار آماره

سطح معنی‌داری

مقدار خطا

نتيجه آزمون

شاخص فعالیت‌های اجتماعی

965/0

12/0

05/0

نرمال

(منبع: یافته‌های پژوهش، 1403)

 

از نتایج جدول بالا مشخص می‌گردد که چون مقدار سطح معنی‌داری آزمون یعنی مقدار 12/0 از مقدار خطای آزمون یعنی مقدار 05/0 بزرگ‌تر می‌باشد در نتیجه فرضیه موردبررسی تأیید نمی‌گردد یعنی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص فعالیت‌های اجتماعی نقش مؤثری بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله ندارد.

تحلیل فرضیات پژوهش با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای برای مشخص شدن ارتباط میان عوامل پیاده مداری با عوامل سلامت و کیفیت زندگی و تأثیر عوامل پیاده مداری بر عامل سلامت و کیفیت زندگی از تحلیل T استفاده‌شده است، در محله کورکوردسر مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار: امنیت ايمنی مبلمان دسترسی به خدمات تسهیلات حمل‌ونقل و جذابیت و فضای سبز می‌باشند.

آزمون KMO و بارتلت نشان می‌دهد که نمونه‌برداری اجرای تحلیل عاملی اکتشافی کافی است یا خیر. مقدار شاخص KMO برابر 865/0 است (نزدیک به یک) تعداد نمونه (تعداد پاسخ‌دهندگان پرسشنامه) برای تحلیل عاملی کافی می‌باشد. همچنین مقدار sig آزمون بارتلت، کوچک‌تر از 5 درصد است که نشان می‌دهد تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار مدل عاملی، مناسب است و فرض شناخته‌شده بودن ماتریس همبستگی، رد می‌شود.

تحلیل داده‌ها با استفاده از تكنیک تحلیل عاملی برای کشف عوامل تبیین‌کننده تأثیر پیاده مداری بر سلامت و کیفیت زندگی شهری در محله کورکوردسر از روش تحلیل عاملی استفاده‌شده است. 7 عامل (شاخص) به‌عنوان عامل‌های اصلی تبیین‌کننده تأثیر پیاده مداری بر سلامت و کیفیت زندگی شهری در محله کورکوردسر شناسایی می‌شود. قوی‌ترین عامل امنیت با درصد واريانس تبیین شده 565/28 و ضعیف‌ترین عامل فعالیت اجتماعی با درصد واريانس 435/0 می‌باشد.

 

بحث و نتیجه­گیری

این پژوهش در محدوده یکی از محلات شهر نوشهر، محله کورکوردسر بررسی شد، با توجه به نوع بافت در این محدوده که دارای تراکم کمتری است و همچنین جاده‌های عریض و وجود رودخانه و پل و فضای باز لازم برای طرح پیاده مداری این منطقه برای هدف تحقیق انتخاب‌شده است. در این تحقیق تمامی اقشار جامعه مدنظر می‌باشد و هدف از انجام این تحقیق امکان‌سنجی فضایی اجرای طرح پیاده محوری محله کورکوردسر شهر نوشهر است.

بر اساس نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه و در بررسی ساکنین محله می‌توان بیان داشت که بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله نقش بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد همچنین شاخص‌های قابلیت پیاده مداری (شاخص ايمنی، شاخص امنیت، شاخص مبلمان، شاخص دسترسی به خدمات، شاخص تسهیلات حمل‌ونقل، شاخص جذابیت و فضای سبز) بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله مؤثر می‌باشد. ولی بالا بردن قابلیت پیاده مداری یک محله بر اساس شاخص فعالیت‌های اجتماعی نقش مؤثری بر سلامتی (کاهش چاقی) ساکنین محله ندارد. بر این اساس اگر در محله و یا شهر و یا حتی در سطح گسترده‌تری از کشور مردم به پیاده‌روی خود اهمیت دهند و طراحی منطقه طوری باشد که مردم بتوانند تا حدی امکان پیاده‌روی داشته باشند زمینه جهت کاهش وزن فراهم خواهد شد. تحقیقات بسیاری در کشورهای غربی انجام‌شده که نشان‌دهنده این موضوع بوده که فرم شهر بر میزان فعالیت و سلامت جسمانی افراد تأثیر دارد. نتایج تحقیق حاضر با نتایج پژوهش‌های آندرآ ربچی و همکاران (2019)، رید اوینگ و همکارانش (2013)، پیتر کنون (2019)، رهنما و مسگرانی (1393) و حبیبی و حقی (1393) همسو است. در نهايت به‌منظور ارائه راهكارها براي بهبود شـرايط پيـاده­مداري در جهت بالابردن سلامتی استفاده نمود:

·       پیشنهاد می‌شود با ایجاد مکان­های مناسـب جهت پیاده مداری در محـله کورکودسر نوشهر و برقراري ايمني بيشتر گام مؤثر برداشته شود تا افراد بتوانند با خیال آسوده‌تری پیاده‌روی کنند پیشنهاد می‌شود پیاده‌روها و فضاهاي عمومي شهر به مبلمان­ها و تسهيلات موردنیاز عابرین پیاده تجهیز شود.

·       پیشنهاد می‌شود که عدالت فضايي در پراكنش كاربري­هاي خدماتي رعایت شود.

·       پیشنهاد می‌شود مسیر حمل‌ونقل عمومی در جهت دسترسی آسان به نقاط مختلف در جهت ارتباط معابر پیاده فراهم شود.

·       پیشنهاد می‌شود محله‌هایی با كاربري­هاي مختلط و سـازگار كـه محـيط مناسبي براي استفاده‌کنندگان از فضا فراهم سازد، ایجاد شود.

·       پیشنهاد می‌شود اولويت­هاي محيطي به‌منظور ايجاد جذابيت بيشتر براي حركت عابرين پياده شناسايي شوند.

منابع

بحرینی، سیدحسین؛ و خسروی، حسین. (1389). معیارهای کالبدی-فضایی موثر بر میزان پیاده‌روی، سلامت و آمادگی جسمانی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 2(43)،5-16.https://jfaup.ut.ac.ir/article_23059 

پورحیدر توچاهی، مریم. (1401). ارزیابی مولفه های کالبدی منظر شهری از طریق تعاملات اجتماعی در محورهای عابر مدار شهری نمونه موردی: پیاده راه فرهنگی شهرداری شهر رشت، اولین همایش ملی بازآفرینی حیات فرهنگی-تاریخی در مدیریت شهر معاصر ایرانی، لاهیجان، https://civilica.com/doc/1717091 

حبیبی، کیومرث؛ حقی، محمدرضا؛ و صداقت نیا، سعید. (1393). مقایسه تطبیقی قابلیت پیاده مداری در محلات مسکونی طراحی شده از دیدگاه ساکنین نمونه مطالعاتی: محله هفت تحوض و فاز یک شهرک اکباتان در شهر تهران، نشريه علمي – پژوهشي انجمن علمي معماري و شهرسازي ايران، دوره 5(8)، 1-12 . https://ensani.ir/fa/article/418592 /

حسینیون، سولماز. ( 1383). مقدمه ای بر طراحی پیاده راه ها ، شهرداریها، 6(61)، 69-73.https://www.sid.ir/journal/issue/59040/fa  

دلجوی سردرود سودا؛ و عبدالله زاده طرف، اکبر. (1397). بررسی ارزش ها و ابعاد تاثیر گذار بر طراحی محله پیاده مدار (با تاکید بر بعد اجتماعی) مطالعه موردی: محور ورودی محله شام غازان تبریز، ششمین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران، تهران، https://civilica.com/doc/931708 

گودرزی، غزاله؛ و یارندی، هیوا. (1400). شهر پیاده مدار در چشم انداز توسعه پایدار، نمونه موردی: محله تقی آباد، ششمین همایش ملی معماری و شهر پایدار، تهران، https://civilica.com/doc/1431926 .

سرشماری عمومی نفوس و مسكن. (1395)https://www.amar.org.ir .

مسگرانی، نونا؛ و رهنما، محمد رحیم. (1393). تحلیل کیفیت پیاده روهای شهری با تاکید بر مولفه های سلامت: مطالعه موردی خیابان هفده شهریور مشهد. مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای, سال ششم(22)، 43-66. https://sid.ir/paper/517927/fa

معینی، سید مهدی. (1390). شهر های پیاده مدار . تهران: انتشارات آذرخش 

ناظمی، پریسا؛ و طغیانی خوراسگانی، شیرین. (1396). تعیین شاخص های موثر بر کیفیت های فضایی محورهای پیاده مدار جهت ارتقا تعاملات اجتماعی (نمونه موردی: محله علیقلی آقا اصفهان)، پنجمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران.  https://civilica.com/doc/735476 

هاشمی نسب، سیدحسین. (1399). بررسی میزان تاثیر ورزش پیاده روی بر روی سلامت و جزء لاینفک زندگی شهری، پنجمین همایش بین المللی پژوهش های نوین در علوم ورزشی و تربیت بدنی، همدان. https://civilica.com/doc/1156868 /.

هرندی زاده، سعیده؛ و نقصان محمدی، محمدرضا. (1402). راهکارهای طراحی شبکه پیاده مدار گردشگری مرتبط با ساختار تاریخی شهر (مطالعه موردی: محله قلعه طبره اصفهان)، فصلنامه پژوهش های مکانی فضایی،7(1)، 23-42. http://ensani.ir/file/download/article/65be22b1a0066-10107-26-2 

References

Aneshensel, C. (2002). Theory-Based Data Analysis for the Social Sciences,second edition, Thousand Oaks, California: Pine Forge Press. https://doi. org/10. 4135/9781412986342.

Bahraini, S H., & Khosravi, H. (2009). physical-spatial criteria affecting the amount of walking, health and physical fitness, Journal of Fine Arts - Architecture and Urbanization, No. 43, Fall 2010, pp. 5-16. https://jfaup.ut.ac.ir/article_23059.html [in Persian]

Bradshaw, C. (1993). A rating system for neighborhood walkability: towards an agenda for "local heroes" [Conference session]. In: 14th International Pedestrian Conference. Boulder, Colorado, Estados Unidos. https://www.cooperative-individualism.org/bradshaw-chris_creating-and-using-a-rating-system-forneighborhood-walkability-1993.html  (Acessed:26/05/2023).

Carson, J. R., Conway, T. L., Perez, L. G., Frank, L. D., Saelens, B. E., Cain, K. L., & Sallis, J. F. (2023). Neighborhood walkability, neighborhood social health, and self-selection among U.S. adults. Health Place, 82: 103036. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2023.103036 

Chadwick S, S. (2005). What Defiens Waikability :Walking Behavior Correlates. University of North Carolina at Chapel Hill: A Masters Project of Department of City and Regional Planning Chapel Hill, North Carolina. https://core.ac.uk/download/pdf/210605274.pdf 

Cowan, N. (2005). Working Memory Capacity. Psychology Press. Hove, East Sussex. https://doi.org/10.4324/9780203342398  

Frank, L. D. (2004). Economic determinants of urban form: resulting trade-offs between active and sedentary forms of travel. Am J Prev Med, 27(3 Suppl): 146-153. http://doi.org/10.1016/j.amepre. 2004.06.018  

Habibi, K., Haghi, MR., & Sadaqat Nia, S. (2013). comparative comparison of walkability in designed residential neighborhoods from the perspective of the residents of the study sample: Haft Tohud neighborhood and phase one of Ekbatan settlement in Tehran, scientific-research journal. Scientific Association of Architecture and Urban Planning of Iran, 5(8),  1-12. https://ensani.ir/fa/article/418592/  [in Persian]

Hamidi, S. (2019). Urban sprawl and the emergence of food deserts in the USA. Urban Studies. 57. 004209801984154. http://doi.org/10.1177/0042098019841540 

 Hashemi Nesab, S H. (2019), investigating the impact of walking on health and an integral part of urban life, the fifth international conference on modern researches in sports sciences and physical training, Hamedan. https://civilica.com/doc/1156868/ [in Persian].

Hosseinyoun, S.(2004), an introduction to the design of sidewalks, municipalities, 6(61), 68. https://www.sid.ir/journal/issue/59040/fa [in Persian].

Hsieh, H. S. (2023). Associations of Transport and Recreational Walkability with Health and Life Satisfaction.  http://doi.org/10.21203/rs.3.rs-3213893/v1  

Kim, Y., Cubbin, C., & Oh, S. (2019). A systematic review of neighbourhood economic context on child obesity and obesity-related behaviours. Obes Rev, 20(3), 420-431. https://www.mdpi.com/1660-4601/20/5/4246 

Lee, I. M., & Buchner, D. M. (2008). The importance of walking to public health. Med Sci Sports Exerc, 40(7 Suppl): S512-518. http://doi.org/10.1249/MSS.0b013e31817c65d0 

Lee, L. L., Kuo, Y. L., & Chan, E. S. (2016). The Association Between Built Environment Attributes and Physical Activity in East Asian Adolescents: A Systematic Review. Asia Pac J Public Health, 28(3), 206-218. http://doi.org/10.1177/1010539516628174 

Lee, S. T., Emily. (2014). Measuring Walkability: A Note on Auditing Methods. Journal of Urban Design. 19. http://doi.org/10.1080/13574809.2014.890040 

Lo, R. H. (2009). Walkability: what is it? Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 2(2): 145-166. https://doi.org/10.1080/17549170903092867 

Mantri, A. (2008). A GIS Based Approach to Measure Walkability of a Neighborhood.

McKinney, O. A. (2014). An Investigation of Methodologies for Determining Walkability and its Association with Socio-Demographics: An Application to the Tampa - St. Petersburg Urbanized Area.USF Tampa Graduate Theses and Dissertations. https://digitalcommons.usf.edu/etd/5422  

Mehdizadeh, J .(2000). Concepts and basics of pedestrian construction, Municipalities Magazine, No. 1, December 1379. https://www.magiran.com/volume/1846 [in Persian]

Mesgrani, N., & Rahnama, M R.(2013). analysis of the quality of urban sidewalks with emphasis on health components: a case study of Hefdeh Shahrivar Street, Mashhad, Journal of Urban and Regional Studies and Research, 6(22). 43-66. http://ensani.ir/file/download/article/20160405110911-9579-97  [in Persian]

Moini, M. (2011). Pedestrian Cities,1 st Edition, Azarakhsh Publications. [in Persian]

Moura, F. C., Paulo & Gonçalves, Alexandre. (2017). Measuring walkability for distinct pedestrian groups with a participatory assessment method: A case study in Lisbon. Landscape and Urban Planning. 157.

Pedbikeinfo.org. (2016). https://www.pedbikeinfo.org/data/factsheet.cfm 

Pucher, J., Buehler, R., Bassett, D. R., & Dannenberg, A. L. (2010). Walking and cycling to health: a comparative analysis of city, state, and international data. Am J Public Health, 100(10): 1986-1992. http://doi.org/10.2105/AJPH. 2009.189324 

Puttaswamy, D., Ghosh, S., & Kuriyan, R. (2023). Neighborhood Walkability Index and Its Association With Indices of Childhood Obesity in Bengaluru, Karnataka. Indian Pediatr, 60(1), 113-118. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36604941/ 

Rebecchi, A., Buffoli, M., Dettori, M., Appolloni, L., Azara, A., Castiglia, P., D’Alessandro, D., & Capolongo, S. (2019). Walkable Environments and Healthy Urban Moves: Urban Context Features Assessment Framework Experienced in Milan. Sustainability, 11(10), 2778. http://doi.org/10.3390/SU11102778 

Spoon, S. (2005). What Defines Walkability: Walking Behavior Correlates. https://doi.org/10.17615/ddw2-sr16 

Wang, M. L., Narcisse, M. R., & McElfish, P. A. (2023). Higher walkability associated with increased physical activity and reduced obesity among United States adults. Obesity (Silver Spring), 31(2), 553-564. http://doi.org/10.1002/oby.23634 

Westenhöfer, J., Nouri, E., Reschke, M. L., Seebach, F., & Buchcik, J. (2023). Walkability and urban built environments-a systematic review of health impact assessments (HIA). BMC Public Health, 23(1), 518. http://doi.10.1186/s12889-023-15394-4 

WHO. (2018). World Health Organization(WHO). Fact Sheet: Physical Activity. http://www.who.int/media centre/factsheets/fs385/en/ 

[1]  نویسنده مسئول: راحله رستمی، پست الکترونیکی: raheleh.rostami@gmail.com ، تلفن: 09131971662

این مقاله برگرفته از رساله دکتری سارا بابازاده با عنوان امکان سنجی ایجاد محله قابل پیاده‌روی در راستای سلامت، مطالعه موردی محله کورکرسر نوشهر است که با راهنمایی دکتر راحله رستمی و مشاوره دکتر فاطمه مظفری قادیکلایی در پروژه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ایران در حال انجام است.

[2]  Walk Score

[3]  Physical Activity

[4]  Chris Bradshaw


سند

Sanad is a platform for managing Azad University publications

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية

حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1446

الصفحة الرئيسية| دخول| معلومات عنا| اتصل بنا|
[English] [فارسی] [en] [fa]