تأثیر واج در القای مفاهیم با تأکید بر زبان تعلیمی

الموضوعات :

عباسعلی وفایی ¹ , مانا اخلاق ²

1 - دانشگاه علامه طباطبایی
2 - واحد ساوه

تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , شوال, 1437 تاريخ الإصدار : 25 الأربعاء , شعبان, 1437

الکلمات المفتاحية: تکرار, واج (صامت, مصوت), زبان تعلیمی,

ملخص المقالة :

در ادبیات تعلیمی نیز همانند هر نوع ادبی دیگر ارتباط و تناسب بین صوت حروف و مضمون اهمیت زیادی دارد. نحوه استفاده از واج‌ها در کلام یک اثر نقش بسیار مهمی در آفرینش آن و بیان مقصود گوینده ایفا می‌کند. واج‌های یک نوع ادبی زبان خاص، از لحاظ اصوات، چگونگی ایجاد معنا و نحوه قرارگرفتن در کنار هم می‌تواند به غنای آن نوع ادبی بیفزاید؛ بنابراین به کارگیری واج‌ها در انواع مختلف ادبی یکسان نیست و استفاده از برخی همخوان‌ها در مقابل دیگر همخوان‌های زبان می‌تواند در هر نوع ادبی نقشی به‌سزا داشته باشد و مخاطب خود را آن‌طور که باید برانگیزاند. پژوهش حاضر ضمن بیان اهمیت واج در کلام به بررسی همخوان‌ها، واک‌ها و توازن واجی در زبان ادب تعلیمی به خصوص آثار حافظ، سعدی (بوستان و گلستان) و ناصرخسرو پرداخته است و نه تنها به کمیت کاربرد همخوان‌ها و واک‌ها نظر دارد بلکه دلیل استفاده بیشتر برخی واج‌ها به نسبت واج‌های دیگر را نیز بازگو کرده است و از این طریق تلاش شده است میزان نقش و تأثیرگذاری برخی واج‌ها در انتقال مفاهیم اخلاقی و اندرزگونه به مخاطب تعلیمی اثبات شود.

المصادر:

1- پویان، مجید.(1391). سبک‌شناسی آوایی شعر حافظ شیرازی با توجه به دیدگاه‌های موریس گرامون. سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، شماره 3، ص. ص. 47-35.

2- حافظ، شمس‌الدین محمد. (1369). دیوان غزلیات. به کوشش خلیل خطیب‌رهبر. تهران: صفی علیشاه.

3- خانلری، پرویز. (1369).تاریخ زبان فارسی. تهران: نشر نو.

4- رضوانیان، قدسیه و محمودی نوسر، مریم، (1392). بررسی لحن در تاریخ بیهقی. کهن نامه ادب فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 4، شماره 3، ص.ص. 139-113.

5- سبز علی‌پور، جهاندوست. (1388). تکرار بلاغی، اهمیت و لزوم بازنگری آن. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، سال 52، ص. ص. 103-81.

6- سعدی، مصلح‌الدین. (1377). گلستان. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی.

7- ---------------. (1379). بوستان. تصحیح محمد خزائلی. تهران: فخر رازی.

8- سیف، عبد الرضا وغیبی، سید محمود رضا. (1388). بررسی و تحلیل ساختاری شعر نظامی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره 1، شماره 1، ص 101-81.

9- شمیسا، سیروس. (1367).آشنایی با عروض و قافیه. تهران: فردوس.

10- ---------. (1378). نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوس.

11- صفوی، کورش. (1390). از زبان‌شناسی به ادبیات. تهران: سوره مهر.

12- عطار، فریدالدین. (1378). منطق‌الطیر. به اهتمام سید صادق گوهرین. تهران: علمی و فرهنگی.

13- عنصر المعالی، کیکاووس بن اسکندر. (1371). قابوس‌نامه. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی.

14- قویمی، مهوش. (1383). آوا و القا. تهران: هرمس.

15- کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و تاج‌آبادی، فرزانه و. اسماعیلی‌متین، زهراو خوردبین، سارا. (1395). واج آرایی کلمات فارسی با ساخت هجایی. جستارهای زبانی، شماره 1، ص. ص. 107-81.

16- کرمی، محمد حسین و حسام‌پور، سعید. (1383). واج‌آرایی و تکرار در شعر خاقانی. دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 3، ص. ص. 161-137.

17- منشی، ابوالمعالی نصرالله. (1377). کلیله و دمنه. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: چاپخانه سپهر.

18- منصوری، مهرزاد. (1387). نقش تکرار عناصر زبانی در تحلیل داستان کوتاه. پژوهش زبان خارجی، شماره 46، ص. ص. 133-117.

19- ناصرخسرو، ابو معین. (1339). دیوان اشعار. به کوشش مهدی سهیلی. تهران: چاپخانه گیلان.

20- وفایی، عباسعلی. (1388). تکرار مقوله‌های زبانی. فصنامه زبان و ادب پارسی، شماره 39، 56- 41.

21- ولی‌پور، علیرضا. (1384). ویژگی‌های واج از دیدگاه مکاتب مسکو و پترزبورگ. پژوهش زبان‌های خارجی، شماره 28، ص. ص. 196-171.

 

1. Pooyan, Majid. (1391). Phonetic Stylistic of the Poems of Hafez based on Morrison Gramoon. Bahar-e Adab, 2, pp.35-47.


2. Hafez. (1369). Book of Sonnets. Tehran: Safi Ali Shah.


3. Khanlari, Parviz. (1369). The History of Persian language. Tehran: Nashr-e Now.


4. Rezvanian, Qodsieh& Mahmoodi Nosar, Maryam. (1392). A Study of the Tone in Beihaghi History. Kohan Name Adab-e Farsi, Institute for Humanities and Cultural Studies, 3, pp.113-139.


5. Sabz Ali Poor, Jahan Doost. (1388). Rhetorical Repetition; The Importance of Reexamination, The faculty of literature and humanities of Tabriz University, pp. 81-103.


6. Sa'di. (1377). Golestan. Tehran: Khwarazmi.


7. Sa'di. (1379). Boostan. Tehran: Fakhre Razi.   


8. Seyf, Abdul Reza& Gheibi, Sayyed Mahmood Reza. (1388), Structural Analysis of The poetry of Nezami. The faculty of literature and humanities of the University of Tehran, 1, p.81-101.


9. Siroos, Shamisa. (1367). Getting to know Arooz and Rimes. Tehran: Ferdows.


10. A New Look at Badi' (innovation). Tehran: Ferdows.


11. Safavi, Koorosh. (1390). From Linguistics to the Literature. Tehran: Soore Mehr.


12. Attar, Farid al-din Mohammad. (1378). The Conference of the Birds. Tehran: Elmi Farhangi.


13. Onsor al-Ma'ali, Keikavoos bin Iskandar. (1371). Qaboos Name. Tehran: Elmi Farhangi.


14. Ghavimi, Mahvash. (1383). Tehran: Hermes.


15. Za'feranloo, Kord& kamboozia, 'alieh& Taj Abadi, Farzaneh& Esmaeeli Matin, Zahra& Khordbin, Sara. (1395). Phono tactics of Persian Words by Syllabic Structure. Linguistic Inquiries, 1, pp.81-107.


16. Karami, Mohammad Hussein& Hesampoor, Saeed. (1383). Phono Tactics and Repetition in Khaghani. Persian language and literature investigation, 3, pp. 137-161. 


17. Monshi, Abul Ma'ali Nasrullah. (1377). Kelile and Demne. Tehran: Sepehr Publication.


18. Mansouri, Mehrzad. (1387). The Role of Repetition of Linguistic Elements in Analysis of Short Story. Foreign Language Investigation, 46, pp. 117-133.


19.  Naser Khosro, Abu Mo'een. (1339). Collection of poems. Tehran: publication of Guilan.


20. Vafayee, Abbas Ali. (1388). Repetition of Linguistic Categories. Zaban va Adab-e Farsi, 39, 41-56.


21. Vali Poor, Ali Reza. (1384). Features of Phonemes in Moscow and Petersburg Schools. Foreign language investigation, 28, pp.171-196.