اخلاق و مولّفه های سنّتی و معاصر آن در شعر نیما
الموضوعات :محمدحسین نیکداراصل 1 , داوود رمضانی پارسا 2 , علیرضا شانظری 3
1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج
الکلمات المفتاحية: محتوا, نیما, شعر معاصر, اخلاق سنّتی و اخلاق معاصر,
ملخص المقالة :
کمتر اتّفاقی مانند مشروطه توانسته است بنیان های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این سرزمین را دست خوش دگرگونی و تحوّل کند. این تحوّل بیش از هر چیز دیگری حاصل تأثیر ارتباط با غرب است؛ غربی که پس از قرون وسطی و مرکز قرار دادن انسان و دغدغه های او بهعنوان مهم ترین مسأله پیش رو، پس از تجربه رنسانس و انقلاب صنعتی، به مدرنیته رسید. در فرایند تأثیر مدرنیته غرب بر ایران، شعر و ادب فارسی نیز برکنار نبود و نگرش های جدیدی را درباره ویژگیهای اثر ادبی به وجود آورد؛ ویژگی هایی که با ظهور نیما به پختگی مطلوب خود دست یافت. در این تغییر نگرش، یکی از مقوله هایی که از حیث رویکرد مولفّه های جدیدی را به خود دید، اخلاق است. اخلاق در این دوره، در کنار مضامین سنّتی خود، مولّفه های جدیدی را که حاصل تجربه مدرنیته و به موازات آن تغییر ساختارهای اجتماعی و روابط بین فردی است، تجربه کرد؛ مولّفه هایی مانند وطن پرستی، انسان دوستی، آزادی و ... . این مقاله سعی دارد در کنار پرداختن به مضامین سنّتی اخلاق در شعر نیما، به بررسی مولّفه های تازه ای که نتیجه این دگرگونی فکری و ادبی است، در شعر او بهعنوان مطرح ترین نظریه پرداز این تغییر و تحوّل بپردازد.
1- آلاحمد، جلال.(1357). هفت مقاله. تهران: رواق.
2- اسلامی ندوشن، محمدعلی.(1391). جام جهانبین. تهران: قطره.
3- پرهام، سیروس.(1336). رئالیسم و ضد رئالیسم.تهران: نیل.
4- پورنامداریان، تقی.(1389). خانهام ابری است. تهران: مروارید.
5- ثروتیان، بهروز.(1375). اندیشه و هنر در شعر نیما. تهران: نگاه.
6- جعفری، مسعود.(1388). سیر رمانتیسم در ایران. تهران: مرکز.
7- حقوقی، محمد.(1391). شعر زمان ما. تهران: نگاه.
8- دستغیب، عبدالعلی.(1385). پوئتیک(شعرآفرینی نیما یوشیج). مجله گوهران، شماره 14و13. ص. ص. 87-74.
9- دیچز، دیوید.(1388). شیوههای نقد ادبی. ترجمه محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی. تهران: علمی.
10- سارتر، ژانپل.(1361). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر. ترجمه مصطفی رحیمی. تهران: نیلوفر.
11- شمس لنگرودی، محمد.(1390). از جان گذشته به مقصود میرسد. رشت: فرهنگ ایلیا.
12- ---------------.(1387). تاریخ تحلیلی شعر نو.تهران: مرکز.
13- صانعی درهبیدی، منوچهر.(1387). فلسفه اخلاق و مبانی رفتار. تهران: سروش
14- ضیاءالدینی، علی.(1389). جامعهشناسی شعر نیما. تهران: نگاه.
15- طاهباز، سیروس.(1387). کماندار کوهستان. تهران: ثالث.
16- طیبزاده، امید.(1387). نگاهی به شعر نیما یوشیج. تهران: نیلوفر.
17- عالی، یوسف.(1390). جریانشناسی شعر معاصر. تهران: ثالث.
18- عباسی، حبیبالله.(1385). جوهر زمان (تحلیل جامعهشناختی منظومه کار شبپای نیما)، فصلنامه پژوهشهای ادبی، شماره 13 و 12. ص. ص. 190- 163.
19- کریمی حکاک، احمد.(1389). طلیعه تجدد در شعر فارسی. تهران: مروارید.
20- مختاری، محمد.(1392). انسان در شعر معاصر.تهران: توس.
21- مدرّسی، محمدرضا.(1388). فلسفه اخلاق. تهران: سروش.
22- یوشیج، شراگیم.(1388). یادداشتهای روزانه نیما یوشیج. تهران: مروارید.
23- یوشیج، نیما.(1389). مجموعه کامل اشعار. تهران: نگاه.
24- یوشیج، نیما.(1368). نامهها. به کوشش سیروس طاهباز. تهران: دفترهای زمانه.
25- --------.(1368). درباره هنر و شعر و شاعری. به کوشش سیروس طاهباز. تهران: دفترهای زمانه.
_||_