سنجش جدایی گزینی فضایی -کالبدی و زیربنایی کلان‌شهر تهران با تأکید بر رویکرد مدیریت بحران

الموضوعات :

صهبا گلچین فر ¹ , خشایار کاشانی جو ² , کیانوش ذاکرحقیقی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس
2 - دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس
3 - دانشیار گروه شهرسازی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان،‌ ایران

تاريخ الإرسال : 18 الثلاثاء , رجب, 1445 تاريخ التأكيد : 19 الأحد , شوال, 1445 تاريخ الإصدار : 01 الأحد , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: جدایی گزینی فضایی, شاخص‌های کالبدی &ndash, زیرساختی, کلانشهر تهران,

ملخص المقالة :

مقدمه: جدایی گزینی شهری مبحث مهمی در بسیاری از شهرهای جهان است و از دهه‌های پیش اغلب محققان به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند. جدایی گزینی شهری تمرکز فقر، تخصیص ناعادلانه منابع، فرصت‌ها و امکانات شهری را در پی دارد و درنهایت منجر به درگیری و بحران‌های اجتماعی در سطح یک شهر می‌گردد. هدف: هدف پژوهش حاضر، سنجش جدایی گزینی فضایی – کالبدی و زیرساختی کلانشهر تهران است. روش شناسی تحقیق:روش تحقیق این پژوهش کمی و رویکرد آن توصیفی – تحلیل می‌باشد. به همین منظور ابتدا به سنجش میزان جدایی گزینی فضایی – کالبدی و زیرساختی با استفاده از نرم‌افزار تحلیل‌گر جدایی گزینی شهر تهران پرداخته شد و در ادامه به تحلیل ساختار فضایی کلانشهر تهران بر اساس شاخص‌های مذکور موردبررسی قرار گرفت. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، مناطق 22 گانه کلانشهر تهران می‌باشد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که توزیع شاخص‌های کالبدی - زیرساختی شهر تهران حاکی از جدایی گزینی کم تا زیاد میان مناطق 22 گانه این شهر است. نتایج ساختار فضایی جدایی گزینی نشان داد که ساختار فضایی جدایی گزینی کالبدی و زیرساختی کلانشهر تهران روندی رو به تمرکز را دارا می‌باشد و در برخی از شاخص‌ها گرایش به سمت محور شمالی (آسایش و راحتی، دسترسی به اینترنت و دسترسی به پارک‌های عمومی) و محور جنوبی (قدمت بنا) شهر وجود دارد. همچنین با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی برای یافتن ارتباط بین توزیع فضایی جمعیت و شاخص‌های کالبدی و- زیرساختی شهر تهران نتایج بدست آمده حاکی از این بود که شاخص‌های دسترسی به پارک‌های شهری، دسترسی به شبکه گاز، شاخص آسایش و راحتی و ایمنی توانسته است که بیشترین میزان تأثیر را بر توزیع فضایی جمعیت داشته است. نتایج: توزیع فضایی و جدایی گزینی شاخص های کالبدی – زیرساختی کلانشهر تهران دارای روندی رو به تمرکز و پیدایش الگوی خوشه ای است که این امر می تواند در سال های آتی منجر به تمرکز شدید شاخص های مذکور در بین مناطق شهر تهران گردد.