مروری بر توسعه سکونت گاه های روستایی در گیلان و نقش آن در فرآیند ایجاد مناطق شهری

الموضوعات :

تقی احمدی زاده هند خاله ¹ (دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران)
مسعود مهدوی ² (استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه جغرافیا، تهران، ایران)
کاظم جاجرمی ³ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه جغرافیا، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 08 الأحد , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 08 الأحد , ذو القعدة, 1436 تاريخ الإصدار : 16 الجمعة , شوال, 1434

الکلمات المفتاحية: گیلان, توسعه, شهر, روستا, سکونتگاه,

ملخص المقالة :

گیلان سرزمین آب و خاک و درخت و انسان است.سرزمینی که اگر در درازنای تاریخ آن بکاویم جای پای حضور این عناصر را بی انقطاع در عرصه آن می بینیم.این بخش از کشور عزیزمان ایران به واسطه موقعیت خاص جغرافیایی خود دارای الگوی خاصی در شکل گیری جوامع انسانی بوده و از این حیث در میان استان های دیگر بدیلی ندارد. از این رو شاهدیم که الگو های توسعه پیشنهاد شده و نیز برنامه ریزی های صورت گرفته و اقدامات انجام پذیرفته در زمینه توسعه شهری در این استان آسیب های فراوانی بر پیکره اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی گیلان وارد آورده است.این موضوع باعث گردید که در جستجوی علل عدم توفیق نسبی برنامه های توسعه شهری در گیلان به کنکاشی در تاریخ گیلان وسیر شکل گیری سکونتگاه های شهری و دریافت علل نبود شهرهای بزرگ در سرتاسر ناحیه گیلان از دیرباز تا سده گذشته بپردازیم. مقاله حاضر سعی دارد به مفهوم شهر و روستا و نیز عوامل دخیل در شکل گیری شهرها در گیلان بپردازد و با ارایه تصویری روشن از علل و موانع تولد و توسعه شهرها در گیلان از دیرباز تا کنون توجه صاحب نظران و برنامه ریزان را به تجدید نظر در ترسیم الگو های توسعه برای ناحیه گیلان دعوت نماید.

المصادر:

1. پیرنیا، ح (مشیرالدوله)، 1362، ایران باستان، چاپ دوم، انتشارات دنیای کتاب، تهران. 

2. تاج‌بخش، ا، 1374 سیاست‌های استعماری روسیه، انگلستان و فرانسه در ایران، چاپ اول، انتشارات اقبال، تهران.

3. جاماب، 1369، طرح جامع آب کشور، حوزه دریای کاسپین، وزارت نیرو، تهران.

4. حاج سید جوادی، ح، 1384، گیلان از پنج هزار سال پیش، کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.

5. خسروی، خ، 1358، جامعه دهقانی در ایران، چاپ اول، انتشارات پیام، تهران.

6. رابینو. اچ . ال، 1369، فرمانروایان گیلان، ترجمه جکتاجی، م.پ؛ مدنی،ر،چاپ اول، نشر گیلکان، رشت.

7. رابینو.اچ.ال، 1366، ولایت دارالمرز گیلان، ترجمهخمامی­زاده، ج، چاپ اول، انتشارات طاعتی، رشت.

8. روزنامه ایران، 1382، گزارش کاوش­های باستانشناسی هیئت ایرانی - ژاپنی در منطقه رستم­­آباد رودبار،27 شهریور.

9. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان گیلان 1385،آمارهای پایه­ای استان گیلان، رشت.

10. شکوئی، ح، 1373، دیدگاه­های نو در جغرافیای شهری، چاپ، انتشارات سمت، تهران.

11. عظیمی دوبخشری، ن، 1381، تاریخ تحولات اجتماعی- اقتصادی گیلان، چاپ اول، نشر گیلکان، رشت.

12. عظیمی دوبخشری، ن، 1382، تاریخ نوین گیلان چگونه آغاز شد، ماهنامۀ فرهنگی ادبی گیله­وا، شماره66.

13. فیلد، ه، 1373، مردم شناسی ایران، ترجمه فریار، ع، چاپ اول، انتشارات ابن سینا، تهران. 

14. گنجی، م.ح، 1384، آب و هوای گیلان، کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.

15. محامد، ا، 1384، منابع و مصارف آب در گیلان، کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.

16. محمودی، ف، 1384، سیمای طبیعی و زمین شناسی گیلان،کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت. 
 

17. مولائی ­هشجین، ن، 1378، مفهوم تعریف و ضرورت برنامه­ریزی توسعه روستایی، مجله سپهر، دوره نهم، شماره 33.

18. ویلسون،کریستی، 1366، تاریخ صنایع ایران، ترجمه فریار،ع،، چاپ دوم، انتشارات فرهنگ سرا، تهران.