پیشایندها، مؤلفه ها و پیامدهای شایسته هراسی در سازمان های دولتی ایران
الموضوعات :نسرین ترک زبان 1 , حجت طاهری گودرزی 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.
2 - استادیارگروه مدیریت دولتی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.
الکلمات المفتاحية: شایسته‌سالاری, سازمان های دولتی ایران, شایسته‌هراسی, شایسته‌هراسی ذهنی, شایسته‌هراسی فرایندی,
ملخص المقالة :
شایسته‌هراسی نوعی ترس و نگرانی غیرعادی و هدفمند درباره تحقق شایسته‌سالاری است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین پیشایندها، مؤلفه‌ها و پیامدهای شایسته‌هراسی در سازمان‌های دولتی ایران انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌ای؛ و از لحاظ نوع داده‌ها آمیخته (کیفی-کمی) بود.گردآوری داده‌ها در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 17 نفر از خبرگان علمی و اجرایی مبتنی بر نمونه‌گیری هدفمند؛ و در بخش کمی از ابزار پرسشنامه استفاده شد.جامعه آماری شامل 852 نفر از کارکنان وزارت آموزش و پرورش در تهران بود که نمونه آماری از بین آنها مبتنی بر روش تعیین حجم نمونه منطقی و با رویکرد نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به تعداد 380 نفر انتخاب گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون، و در بخش کمی مبتنی بر تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری و به روش حداقل مربعات جزئی انجام شد. پس از پیاده سازی متون مصاحبه، 126 عبارت کلیدی و 48 شاخص استخراج گردید که شامل سه بُعد به عنوان پیشایندهای شایسته‌هراسی، دو بُعد به عنوان مؤلفه‌های شایسته‌هراسی و چهار بُعد به عنوان پیامدهای شایسته‌هراسی در سازمان‌های دولتی ایران بدست آمد. نتایج پژوهش در بخش کمی نشان داد وضعیت متغیرها از نظر میانگین بزرگتر از حد متوسط ارزیابی می‌شود و قابل تعمیم از نمونه به جامعه است. همچنین با احتمال 95/0 روابط بین متغیرهای پژوهش در الگوی ساختاری مورد تایید قرار گرفت.
پیوسته، علی اکبر؛ رادسر، مصطفی؛ اسماعیلی، مهدی و علیزاده، حسن. (1399). تاثیر رهبری یادگیرنده بر میل به تغییر در نگرش کارکنان نیروی انتظامی با نقش میانجی اعتماد سازمانی در شهرستان تبریز، پژوهش های مدیریت انتظامی15 (1)، 125-148.
تیموری، امیر؛ کدیور، پروین و رضازاده بهادران، حمیدرضا. (1399). شاخص‌های روان‌سنجی پرسشنامة حمایت از خودمختاری ادراک شده-پرسشنامة جویادگیری، فصلنامه علمی پژوهش دریادگیری آموزشگاهی و مجازی، ۸ (۱)،45-54.
ثنائی، سلیم؛ پورکیانی، مسعود؛ سلاجقه، سنجر؛ صیادی، سعید و شیخی، ایوب. (1399). ارائه مدل مدیریت منابع انسانی دوسوتوان درنیروی انتظامی به روش تحلیل تم وشبکه خزانه، پژوهش های مدیریت انتظامی،15 (1)، 29-52.
جوانمدار قره قوینلو، فرزاد؛ بیگ زاده، یوسف؛ سنگی نورپور، عباسقلی و عماری،حسین. (1401). ارتباط سرمایۀ اجتماعی پلیس با تمایل عمومی برای همکاری با پلیس پیشگیری جمهوری اسلامی ایران. پژوهش های مدیریت انتظامی، ۱۷ (۴)، ۱09-۱45.
چوپانی نژاد، مه سیما و طاهری گودرزی، حجت. (1400). تاثیر آشفتگی اخلاقی پرستاران بر کیفیت مراقبت پرستاری با تبیین نقش میانجی خودشیفتگی و خودتنظیمی انگیزشی: مدلسازی معادلات ساختاری. فصلنامه مديريت پرستاري، ۱۰ (۲)، 11-24.
حکیمی، ایمان. (1398). رفتارهای منافقانه و کجروی سازمانی: تبیین نقش میانجی اعتماد بین‌فردی و سکوت سازمانی، مطالعات رفتار سازمانی، 8 (3)، 181-206.
خلیلی‌جولرستانی، سیداحمد و رضایی، صادق. (1397). شناسایی معیارهای شایسته‌گزینی مدیران از دیدگاه اسلام با تاکید بر آیات قرآن کریم، پژوهش های مدیریت انتظامی، 13 (1)،49-70.
دهقانی سلطانی، مهدی؛ مصباحی، مریم و میرزاصادقی، نعیمه. (1399). تأثیر رهبری زهرآگین بر ترومای سازمانی از راه ترویج رفتارهای ریاکارانه و ماکیاولی‌گرانه، فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 10 (3)، 159-184.
زارعی، فریده؛ دانش¬فرد، کرم¬اله و رضا نجف بیگی. (1399). طراحی و تبیین مدل شایسته¬سالاری مدیران در صنعت نفت، نشریه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 12 (45)، 265-289.
زایرهوجقان، بهنام؛ کاشف، سیدمحمد و مرتضی فتاح¬پور مرندی. (1400). رویکرد شایسته¬سالاری: طراحی الگوی مدیریت استعداد و جانشین‌پروری در ادارات کل ورزش و جوانان ایران، فصلنامه مدیریت منابع انسانی در ورزش، 9 (1)، 85-98.
شیری، اردشیر؛ سیفی، عاطفه و زهرا حیدرنژاد. (1401). طراحی الگوی شایسته‌هراسی مدیران سازمان‌های دولتی، فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی، 10 (3)،11-26.
طاهری گودرزی، حجت و ساری، مرضیه. (1401). طراحی مدل سرمایۀ اجتماعی مبتنی بر مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی، مجله علمی مدیریت سرمایه اجتماعی، 9 (3)، 407-433.
فانی، مجید؛ ترابی، محمدامین؛مقدم، متینه؛ غمخواری سیده معصومه و حسام حیدری. (1400).نقش میانجی شایسته¬هراسی در ارتباط تراشکاری سازمانی با عملکرد کارکنان، فصلنامه مطالعات فرهنگی پلیس، 8 (3)، 65-57.
فرامرزی، فریبرز. (1399). شایسته¬سالاری و شایسته¬هراسی در سازمان، پنجمین کنفرانس ملی نقش مدیریت در چشم انداز ۱۴۰۴، رشت.
گیوه کی، ابراهیم؛ منظری توکلی، علیرضا؛ سلاجیه، سنجر و ایوب شیخی. (1398). تبیین راهبرد سازمانی با شایسته¬سالاری و رهبری خدمتگزار، مطالعات مدیریت راهبردی، 10 (37)، 201-222.
محبی، سراج الدین؛ گلرد، پروانه و حمید رضا موحدی زاده. (1401). طراحی الگوی شایسته سالاری مدیران با رویکرد مدیریت شهری در شهرداری مشهد، مطالعات مدیریت شهری،14 (49)، 53-65.
نادری قمی، محمدمهدی. (1398). بررسی شایسته سالاری در نظام سیاست گذاری جمهوری اسلامی ایران در تئوری و عمل (با تأکید بر قوّۀ مقننه و مجریه)، فصلنامه حکومت اسلامی،24 (4)، 157-184.
Brierley, S. (2021). Combining patronage and merit in public sector recruitment. The Journal of Politics, 83 (1), 182-197.
Bukodi, E., & Goldthorpe, J. H. (2021). Meritocracy and populism is there a connection?, UKICE Working Paper, 1, 1-25.
Byrne, D. (2022). A worked example of Braun and Clarke’s approach to reflexive thematic analysis. Quallity & Quantity, 56 (3), 1391–1412.
Castilla, E. J., & Ranganathan, A. (2020). The production of merit: How managers understand and apply merit in the workplace. Organization Science, 31 (4), 909-935.
Chua, V., Morck, R., & Yeung, B. (2020). The Singaporean meritocracy: theory, practice and policy implications, Making Meritocracy, 98, 220-231.
Civil, D. and Himsworth, J.J. (2020). Introduction: Meritocracy in Perspective. The Rise of the Meritocracy 60 Years On. The Political Quarterly, 91 (2), 373-378.
Correll, S. J., Weisshaar, K. R., Wynn, A. T., & Wehner, J. D. (2020). Inside the black box of organizational life: The gendered language of performance assessment. American Sociological Review, 85 (6), 1022-1050.
Demirbilek, N. (2023). Academics looks on the concept of" merit". Smart Learning Environments, 10 (1), 1-13.
Deserranno, E., Kastrau, P., & León-Ciliotta, G. (2021). Promotions and Productivity: The Role of Meritocracy and Pay Progression in the Public Sector. Research Papers in Economics.Working Papers, Barcelona School of Economics. No 1239, 8-28.
Helal, D. H. (2022). The Higher Up, the more Unequal: On Meritocracy in the Admission to the Brazilian Public Sector. Public Organization Review, 22 (3), 743-761.
Jin, J., & Ball, S. J. (2020). Meritocracy, social mobility and a new form of class domination. British Journal of Sociology of Education, 41 (1), 64-79.
Kitamura, Y., & Rappleye, J. (2020). Education, Equality, and Meritocracy in a Global Age: The Japanese Approach, Teachers College Press.
Lee, D. S., & Schuler, P. (2020). Testing the “China model” of meritocratic promotions: Do democracies reward less competent ministers than autocracies ?. Comparative Political Studies, 53 (3-4), 531-566.
Littler, J. (2021). What’s wrong with meritocracy ?, The Political Quarterly, 92 (2),372-375..
Madeira, AF., Costa-Lopes, R., Dovidio, JF., Freitas, G., & Mascarenhas, MF. (2019). Primes and Consequences: A Systematic Review of Meritocracy in Intergroup Relations. The Journal Frontiers in Psychology, Vol 10, 2007, 1-21.
Meredith, S. (2020). A ‘society … divisible into the blessed and the unblessed’: Michael Young and Meritocracy in Postwar Britain. The Political Quarterly, 91 (3), 379-387.
Mijs, J. J. B., & Hoy, C. (2021). How information about inequality impacts belief in meritocracy: Evidence from a randomized survey experiment in Australia, Indonesia and Mexico, Social Problems, 1, 1-32.
Mijs, J. J. B., & Savage, M. (2020). Meritocracy, elitism and inequality, The Political Quarterly, 91 (2), 397-404.
Mun, E., & Kodama, N. (2022). Meritocracy at Work?: Merit-Based Reward Systems and Gender Wage Inequality. Social Forces, 100 (4), 1561-1591.
O'Neill, T. (2023). Youth, meritocracy and cultural hierarchy in the New Nepal. Contemporary South Asia,30 (4), 1-14.
Nishimura, A. Z. F. C., Ana Moreira, Maria José Sousa, and Manuel Au-Yong-Oliveira. (2021). "Weaknesses in Motivation and in Establishing a Meritocratic System: A Portrait of the Portuguese Public Administration" Administrative Sciences, 11 (3), 87,1-26.
Plotnikov, A. I. (2021). Social Capital as the Basis of Intersectional Social Partnership, Geintec, 11 (4), 4012-4019.
Sandel, M. J. (2021). How Meritocracy Fuels Inequality—Part II Reply to Critics. American Journal of Law and Equality, 1, 146-166.
Souza, A. R. D. S., & Vasconcelos, I. F. F. G. D. (2021). Meritocracy and competency-based people management model: utopia or organizational reality?. Cadernos EBAPE. BR, 19 (1): 190-202. Sunam, R., Pariyar, B., & Shrestha, K. K. (2022). Does affirmative action undermine meritocracy? “Meritocratic inclusion” of the marginalized in Nepal’s bureaucracy. Development Policy Review, 40 (1), 1-18.
Suzuki, K., & Hur, H. (2021). Revisiting the old debate: citizens’ perceptions of meritocracy in public and private organizations. Public Management Review, 3 (10), 1-25.
Tejada, A. H. (2022). Meritocracy and the Motivation Hypothesis Why Meritocracy is an Incorrect Theory of Human Effort. International Journal of Politics & Social Sciences Review (IJPSSR), 1 (I), 21-27.
Teklu, T. (2018). Meritocracy and inequality: moral considerations. Palgrave Communications, 4 (4), 1- 9.
Van-Dijk, H., Kooij, D., Karanika-Murray, M., De-Vos, A., & Meyer, B. (2020). Meritocracy a myth? A multilevel perspective of how social inequality accumulates through work, Organizational Psychology Review, 10 (3-4), 240-269.
Wijaya, A., Kartika, R., Zauhar, S. (2021). Challenges of Meritocracy Vs Mediocrity on the Placement Senior Officials of Indonesia’s Civil Servants Apparatus, Psychology and Education, 58 (3), 1094-1112.
