مطالعه رابطه بین آگاهی از علم ارگونومی با میزان آسیب‌های اسکلتی- عضلانی کتابداران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

الموضوعات : دانش شناسی

ثریا ضیایی ¹ (عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور،‌ واحد مشهد)
انیس میری ² (کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابدار سازمان کتابخانه‌های آستان قدس رضوی)

تاريخ الإرسال : 01 السبت , ربيع الثاني, 1435 تاريخ التأكيد : 07 الثلاثاء , رجب, 1435 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , ذو القعدة, 1436

الکلمات المفتاحية: ارگونومی, سازمان کتابخانه‌ها, موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی, آسیب‌های اسکلتی– عضلانی,

ملخص المقالة :

هدف: آسیب‌های اسکلتی- عضلانی ناشی از کار از شایع‌ترین آسیب‌های شغلی است. در این راستا، علوم و فنونی مانند "ارگونومی" سلامت و بهداشت شاغلان را مورد بررسی قرار می‌دهد. این پژوهش، رابطه بین میزان آگاهی کتابداران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، از علم ارگونومی و میزان آسیب‌های اسکلتی– عضلانی کتابداران این سازمان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. روش پژوهش: این پژوهش، پیمایشی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری شامل 325 کتابدار کتابخانه آستان قدس رضوی در شهر مشهد است، که با توجه به نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای با تخصیص مناسب حداقل حجم نمونه برابر 186 نفر به دست آمد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش‌نامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط اساتید مجرب تعیین گردید. ضریب آلفای کرونباخ بزرگ‌تر از 762/0 بود و پایایی ابزار مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نیز، آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و t استودنت انجام شد. یافته‌ها: میانگین آسیب‌های اسکلتی-‌ عضلانی کتابداران مورد بررسی 24 از 50 بود و متوسط آگاهی آنها از علم ارگونومی 15/3 از 5 بود. ضریب هم‌بستگی پیرسون بین آسیب‌های اسکلتی– عضلانی ناشی از کار کتابداران و آگاهی آنها از علم ارگونومی 28/0- بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد بین میزان آگاهی کتابداران سازمان کتابخانه‌ها از علم ارگونومی و میزان آسیب‌های اسکلتی عضلانی در کتابداران،‌ رابطه معناداری وجود دارد، اما بین سن و جنسیت کتابداران و میزان آسیب‌های اسکلتی عضلانی آنها رابطه معناداری وجود ندارد.

المصادر:

شهرکی، س.(1392). بررسی ارتباط شرایطارگونومیکوآسیب‌هایجسبمیناشیاز کاربافرسودگیشغلیدرکتابدارانشهرستانزابل. پایان­نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش­شناسی، دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد.

عبدی آذر، ش. (1388). بررسیارگونومیکوآسیب‌هایجسمانیناشیازمحیطکارکتابدارانکتابخانه‌هایمرکزیدانشگاهیمستقردرشهرتهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران

قلی­زاده، ن. (1389). تعیین آسیب‌هایجسمیناشیازکارازنظراصولارگونومیدرمیان کتابدارانکتابخانه‌هایدانشگاه‌هایدولتیشهر اصفهان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، تهران

نوری، ر.؛ مجیدفر، ا.؛ حکیمی، ز. (1387). بررسی میزان آگاهی کتابدارن دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اصول ارگونومی استفاده از رایانه، طرح تحقیقاتی کتابداری و اطلاع رسانی، معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

Fanello S.; Jousset, N. (1998). Evaluation of atrainingprogram for theprevention of lower backpainamong hospital employees. America: Nurse Health Clinics of North.

Hunchinson, A.; Dale, T. (2009). Computer & desk stretches Shelterpublications. Ritrieved November 25. from http://www. des. umd. edu/os/erg/stretch. Html

Hunchinson A. Dale, T. (1998). New horizons for human factors in design.mcgraw-hill.

Tepper, D. (2008). Participatory ergonomics in a university library. Cornell Univ., Dept. DEA., Retrieved October 20, 2013, from http://ergo. human. cornell. edu/AHprojects/dena/index. htm

Toyosi AyodejiLabeodan, I.; O Olaseha, O. (2013). A Olaleye nigerian Computer Ergonomic Practices and Musculoskeletal Complaints Among Computer Users in a Nigerian University Community., 5(16),43-58

Wuh H, Lin Y, Chen H, Wang C. (2009). Key risk factors associated with musculoskeletal disorders in computer work[Online]., cited Nov 10.