ارزیابی پس سکنایی فضاهای آموزشی دانشگاهی ) مورد پژوهی: دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران جنوب (

الموضوعات :

رضا نقدبیشی ¹ , زینب گوهری ²

1 - گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
2 - گروه معماری،دانشکده هنر و معماری،دانشگاه ازاد واحد تهران جنوب،تهران،ایران

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 25 السبت , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 08 السبت , ربيع الأول, 1445

الکلمات المفتاحية: شاخص ها, الگوهای طراحی, ارزیابی پس سکنایی, طراحی دانشکده هنرومعماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب, فضاهای آموزشی دانشگاهی,

ملخص المقالة :

ساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تأثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، به کمک ارزیابی پس سکنایی یک تعامل دو طرفه میان کاربر و طراح به منظور رفع موارد و معایب بنا پس از بهره برداری شکل می‌گیرد که به کمک مشارکت کاربر در روند مطالعات، طراح به جمع آوری اطلاعات و طراحی فضا به منظور مرتفع کردن معایب می‌پردازد. همچنین به رضایتمندی ساکنان ساختمان و ایجاد روابط مؤثر بین محیط و ساختمان و همچنین بهبود عملکرد را در پی خواهد داشت.امروزه با افزایش متقاضیان تحصیلات دانشگاهی و افزایش کمی فضاهای دانشگاهی بدون در نظر گرفتن کیفیت، عملکرد و کارایی این فضاها با چالش بزرگی روبه روست.هدف مقاله حاضر سنجش شاخص‌های ارزیابی پس سکنایی در فضاهای آموزشی دانشگاهی است. این نوع ارزیابی به بررسی بناهای از پیش ساخته شده و در حال بهره برداری اشاره دارد. مولفه هایی که از نظر کاربران حاضر در آن بنا در کارایی و عملکرد آن اختلال ایجاد کرده اند شناسایی و تحلیل می شوند تا با نیازسنجی کاربران آنَ، الگوها و طرحواره های جدید ارائه شود.با مطالعه وضع موجود بنا و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف در پاسخ دهی به نیازهای کاربران ، راهکارهای عملکردی برای بهبود شرایط پیشنهاد می‌گردد. تعریف و ارائه‌ی قواعد یا الگوهایی برای طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی، با توجه به نیازهای کاربران آن درقالب کالبد مساله ایست که در این پژوهش مورد بررسی و تحقیق قرار خواهد گرفت.در این پژوهش نیز با هدف ارتقاء کیفیت فضاهای آموزشی دانشگاهی، سعی شده تا مؤلفه‌های مؤثر در طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی و همچنین مؤلفه‌های مؤثر در ارزیابی پس سکنایی معرفی و مورد پرسش قرار گیرند؛ در نهایت پس از تحلیل به وسیله معادلات ساختاری و به دست آوردن ضرایب تاثیرگذاری و اولویت‌ها، به ارائه راهکارهای طراحی پرداخته خواهد شد.

المصادر:

• اسلامی، سید غلامرضا، درری جبروتی، احسان (1392). بهبود کیفی طراحی بر پایه مدیریت بهینه عوامل مؤثر، نشریه مطالعات معماری ایران،صفحه67
• اعتصام، ایرج (1389). "درسگفتار مکاتب و نظریههای آموزش معماری"، دوره دکتری تخصصی معماری، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران.
• حنفی زاده، پیام، زارع رواسان، احد (1391).روش تحلیل ساختارهای چند سطحی با استفاده از نرم افزار Smart PLS، انتشارات ترمه، تهران.
• خاکی، غلامرضا.(1390). روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی، بازتاب، چاپ9.
• داوری، علی، رضازاده، آرش(1393). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
• طاقی، زهرا(1374). نگاهی به آموزش معماری در دوران معاصر؛19 و 20، 61-54
• فراستخواه، مقصود، بازرگان، عباس، قاضی طباطبایی، سید محمود(1388). تحلیل مقایسهای نظامهای کیفیت آموزش عالی در جهان: وجوه اشتراک و افتراق در تجربههای جهان؛ پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی؛284
• فارسی، طیبه، هنر دان، علی(1392). ارزیابی پس از بهره برداری (P.O.E) روشی برای آزمون کارایی و عملکرد ساختمان از دیدگاه استفاده کنندگان، شماره 26 ،49-58
• فارسی، طیبه، هنردان، علی، چگینی، یاور، روش ضمیر، شیما، فارسی، طاهره، خلیلی، رضا، خسرروی، مریم، علیخانی، علیرضا، ایمانیان، نفیسه (1392). ارزیابی پس از اشغال دبستان دخترانه حسین امین؛ اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان.
• فخرالدین،محمد مهدی،کریمی،فاطمه (1397).روش های اجرای ارزیابی پس از بهره برداری(POE) تکمیل حلقه گم شده در فرآیند طراحی ساختمان،کنفرانس بین المللی عمران،معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران،2
• کامل نیا، حامد(1394). مفاهیم پایه در معماری دانشگاه، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 641.
• کامل نیا، حامد(1394) .دستور زبان طراحی محیطهای یادگیری، تهران: سبحان نور،1385، چاپ دوم 1388.
• گلابچی،محمود،قبادیان،وحید،رجایی،بهاره،(1399)، ارزیابی عملکرد فضاهای باز پردیس با استفاده از ارزیابی پس از بهره‌برداری، مورد مطالعاتی: پردیس ارم دانشگاه شیراز، شماره 33
• محمودی، سید امیرسعید، درری جبروتی، احسان (1392). بررسی الگوهای ارزیابی بعد از بهره برداری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
• والدن، روترات(1396). روانشناسی معماری در طراحی مدارس آینده. ترجمه: رضا نقدبیشی، پوریا رحمتی، انتشارات نوربخش.
• Antonio Martinez-molina,Paola Boarin,Isabel Tort-Ausina,Jose-Luisivancos(2017),Post-occupancy evaluation of historic primary school in Spain:Comparing PMV,TSV and PD for teachers and pupils thermal comfort,Builing and Environment.
• Craig M Zimring,janet E Reizenstein(1980),Post-occupancy evaluation:An overview,Environment and Behavior 12(4),429-450
• Shen, W., Shen, Q., & Sun, Q. (2012). Building information modeling-based user activity simulation. Journal of Automation in Construction, (21): 148-160 •
• Standley, Lynda, 2001, Learning from Our Buildings a State of the Practice Summary of Post Occupancy Evaluation.
• Xiaoping Yu,Liying Liu,Xu Wu,Xiaolin Wu,Zhimao Wang,Qing Liu,Guobing Shi(2017),on a Post-occupancy Evaluation Study of Effects of Occupancy Behavior on Indoor Environment Quality in College Buildings in Chongqing,10th International Symposium on Heating Ventilation and Air Conditioning,ISHVAC2017,19,Jinan,China.