تحلیل تولد «دوباره» پیر چنگی در مثنوی مولوی بر اساس نظریه یونگ

الموضوعات :

فرهاد درودگریان ¹

1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

تاريخ الإرسال : 06 الأحد , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 24 الأحد , شعبان, 1435

الکلمات المفتاحية: مولوی, یونگ, کهن‌الگو, فرایند فردیت, داستان پیر چنگی,

ملخص المقالة :

در این مقاله به بررسی داستان پیر چنگی از دیدگاه روانشناسی تحلیلی یونگ پرداخته‌ایم. بر اساس این بررسی و تحلیل نمادهای کهن‌الگوی من، خود، خواب و رؤیا، سایه، نقاب، پیر دانا و ناخودآگاه فردی و جمعی، نشان داده می‌شود که پیر چنگی با گذر از این مراحل به یاری پیر دانا از گذرگاه صعب حودآگاهی به ناخودآگاهی حرکت می‌کند و سرانجام به تولد دوباره و فرایند فردیت می‌رسد و سازش خودآگاهانه‌ای با مرکز درونی خود می‌یابد و در پرده فنا و استغراق در ناخودآگاه جمعی خویش زندگی جدیدی را شروع می‌کند.

المصادر:

 

انوشه، حسن. 1376. فرهنگ‌نامه ادبی پارسی. چ1. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

بزرگ بیگدلی، سعید و احسان پور ابریشم.1390. «نقد و تحلیل حکایت شیخ صنعان "فرآیند فردیت" بر اساس نظریه یونگ»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، سال 7. ش23.

پاینده، حسین. 1384. «اسطوره‌شناسی و مطالعات فرهنگی: تبیین یونگ از اسطوره‌ای مدرن»، در اسطوره و ادبیات. تهران: سمت.

جم‌زاده، الهام و محمد‌حسین بهرامیان. 1387. «بررسی کهن‌الگویی آنیما در شعر مولانا»، در سایت تخصصی سارا شعر.

حدادی، الهام و فرهاد درودگریان. 1390. «تحلیل کهن‌الگویی داستان جایی دیگر اثر گلی ترقی»، فصلنامه ادب پژوهی، دانشگاه گیلان، ش16.

حدادی، الهام ومحسن ذوالفقاری. 1388. «تصویر استعاری کهن‌الگوی خورشید در ناخودآگاه قومی خاقانی و نظامی»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ش20

حدادی، الهام و محمد‌رضا زمان احمدی. 1389. «تحلیل کهن‌الگویی داستان پادشاه و کنیزک»، فصلنامه زبان و ادب، دانشگاه علامه طباطبایی، سال14. ش45. صص45- 104.

حری، ابوالفضل. 1388. «کارکرد کهن‌الگوها در شعر کلاسیک و معاصر فارسی»، فصلنامه علمی‌ـ پژوهشی ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ش15.

حسینی، مریم. 1387. «نقد کهن‌الگویی غزلی از مولانا»، دو فصلنامه علمی– پژوهشی «پژوهش زبان و ادب فارسی»، ش11.

سخنور، جلال. 1379. نقد ادبی معاصر. چ1. تهران: رهنما.

فروزانفر، بدیع‌الزمان. 1381. شرح مثنوی شریف. تهران: علمی‌‌و فرهنگی.

فدایی، فربد. 1381. یونگ و روان‌شناسی تحلیلی او. چ1. تهران: نشر دانژه.

فریدا، فوردهام. 1356. مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ. ترجمه مسعود میربهاء. تهران: اشرفی.

کهدوئی، کاظم و مریم بحرانی. 1388. «تحلیل شخصیت موبد در ویس و رامین بر اساس نظریات یونگ»، مجله مطالعات ایرانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان، سال هشتم. ش15.

گرجی، مصطفی. 1387. «بررسی و تحلیل کهن‌الگوی ایمان ابراهیمی در نگاه مولوی و سورن کر‌که گور»، مجله ادب‌پژوهی، دانشگاه گیلان، ش5.

گورین، ویلفرد. ال و دیگران. 1370. راهنمای رویکردهای نقد ادبی. ترجمه زهرا میهن‌خواه. تهران: اطلاعات.

لوفلر.م، دلاشو. 1366. زبان رمزی قصه‌های پریوار. تهران: توس.

مولوی، جلال‌الدین محمد.1380. مثنوی معنوی. به کوشش رینولد نیکلسون. تهران: ققنوس.

مورنو، آنتونیو. 1380. یونگ، خدایان و انسان و مدرن. چ2. تهران: مرکز.

یونگ، کارل گوستاو. 1387. روح و زندگی. ترجمه لطیف صدقیانی. چ3. تهران: جامی.

ــــــــــــــــ. 1371. خاطرات، رؤیاها، اندیشه‌ها. ترجمه پروین فرامرزی. مشهد: آستان قدس رضوی.

ــــــــــــــــ. 1384. انسان وسمبول‌هایش. ترجمه‌ محمود سلطانیه. چ5. تهران: جامی.

ــــــــــــــــــ. 1368. چهار صورت مثالی. ترجمه پروین فرامرزی. چ1. مشهد: آستان قدس رضوی.

 

References

Anoushe, Hasan. (1997/1376SH). Farhangnāme-ye adabi-e Farsi. Tehran: Sazmān-e chāp o enteshārāt-e vezārat-e farhang o ershād-e eslāmi.

Delachaux, M. Loeffer. (1987/1366SH). Zabān-e ramzi-e qesse-hā-ye parivār (Le Symbolisme des Legendes). Tr. By Jalāl Sattāri. Tehran: Tous.

Fadāei, Farbod. (2002/1381SH). Young o ravānshenāsi-e tahlili-e ou. Tehran: Dānzheh.

Fordham, Frida. (1977/1356SH). Moqadame-i bar ravānsheāsi-e Young (An Introduction to Jung’s Psycology). Tr. By Masʹoud Mirbahā. Tehran: Ashrafi.

Forouzānfar, Badi'-ozzamān. (2008/1387SH). Shar'h-e Masnavi-e sharif. Tehran: ‘Elmi o farhangi.

Gorji, Mostafā. (2008/1387SH). “Barresi o tahlil-e kohanolgou-ye imān-e Ebrāhimi dar negāh-e Mowlavi o soren kjerkegor”, Quarterly Journal of Adab Pazhouhi, University of Gilan. No. 5.

Guerin, Wilfred L. and Others. (1991/1370SH). Rāhnamā-ye rouykard-hā-ye naqd-e adabi (A Handbook of critical Approaches to literature). Tr. by Zahrā Mihankhāh. Tehran: Etelā’āt.

Haddādi, Elhām and farhād Doroudgariān. (2011/1390SH). “Tahlil-e kohan-olgouei-e dastān-e Jāei digar asar-e Goli Taraqqi”, Quarterly Journal of Adab Pazhouhi, University of Gilan. No. 16.

Haddādi, Elhām and Mohammadrezā Zamānahmadi. (2010/1389SH). “Tahlil-e kohan-olgouei-e dāstān-e Pādeshāh o kanizak”, Quarterly Journal of Zabān o adab, University of Allameh Tabatabaei. No. 45. Pp. 45 – 104.

Haddādi, Elhām and Mohsen Zolfaqāri. (2009/1388SH). Tasvir-e este’āri-e kohan-olgou-ye khorshid dar nākhodāgāh-e qowmi-e Khāqāni o Nezāmi”, Azad University Quarterly Journal of Mytho-mystic Literature. No. 20.

Horri, Abo-l-fazl. (2009/1388SH). “Kārkard-e kohan-olgou-hā dar she’r-e kelāsik o moāser-e Fārsi”, Azad University Quarterly Journal of Mytho-mystic Literature. No. 15.

Hosseini, Maryam. (2008/1387SH). “Naqd-e kohan-olgouei-e ghazali az Mowlānā”, Quarterly Journal of Pazhouhesh-e zabān – adab-e Fārsi. No. 11.

Jamzādeh, Elhām and M. Hossein Bahrāmiān. (2008/1387SH). “Barresi-e kohan-olgou-ye ānimā dar she’r-e Mowlānā”, In: http://sarapoem.persiangig.com/link7/animadarmolana.htm.

Jung, Carl Gustav. (1989/1368SH).Chahar sourat-e mesāli (Four archetypes , mother, rebirth spirit, Trickster). tr. By Parvin Faramarzi. Mashhad: Āstān-e qods-e Razavi.

Jung, carl Gustav. (1992/1371SH). Khāterāt, royā-hā, andishe-hā (memories dreams reflections). Tr. Parvin Farāmarzi. Mashhad: Āstān-e qods-e razavi.

Jung, Carl Gustav. (2005/1384SH). Ensān o Sambol-hā-yash (man and his symbols) Tr. by Mahmoud Soltāniyeh. 5^th ed. Tehran: Jāmi.

Jung, Carl Gustav. (2008/1387SH). Roo'h o Zendegi (Saul and Life). Tr. by Latif Sedqiāni. Tehran: Jāmi.

Kahdouei, Kāzem and Maryam Bahrāni. (2009/1388SH). “Tahlil-e shakhsiyat-e Moubad dar Veis o Rāmin bar asās-e nazaryāt-e Young”, Motāle’āt-e Irāni Mag., University of Kerman. No. 15.

Moreno, Antonio. (2001/1380SH).Young, khodāyān o ensān-e modern (Jung, Gods and modern man). Tr. By Dariush Mehrjouyi. Tehran: Markaz.

Mowlavi, Jalāl-oddin Mohammad. (2010/1389SH). Masnavi-e Ma'navi. Ed. By R. N. Nicholson. Tehran: Qoqnous.

Pāyandeh, Hossein. (2005/1384SH). Ostoure-shenāsi o motāle’āt-e farhangi. Tehran: Samt.

Sokhanvar, Jalāl. (2000/1379SH). Naqd-e adabi-e moāser. Tehran: Rahnamā.