بررسی تطبیقی مفهوم سلوک در رمان سیذارتا و حکایت شیخ صنعان
الموضوعات :
اسحاق طغیانی
1
(استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان)
زهره مشاوری
2
(دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان)
الکلمات المفتاحية: داستان, ادبیات تطبیقی, سلوک, سیذارتا, شیخ صنعان,
ملخص المقالة :
در میان آثار ادبی جهان ویژگی های مشترکی می توان یافت که گاه به سبب اقتباس و گاه به دلیل دنبال نمودن الگوهای مشترک بشری پدید آمده اند. جست وجوی کمال و سلوک برای رسیدن به آن نیز از جمله مفاهیم مشترک در آثار ادبی ملت‌ها و فرهنگ‌های مختلف است. میان داستان سیذارتا اثر هرمان هسه، نویسندة معاصر آلمانی، و حکایت شیخ صنعان در منطق الطیر عطار، شاعر و عارف قرن ششم هجری، نیز شباهت های قابل توجهی در این زمینه وجود دارد. در این مقاله ضمن اشاره به شباهت ها و تفاوت های دو اثر در حوزه مفاهیم، کنش های شخصیت ها تحلیل می کنیم و نشان می دهیم که در هر دو اثر، شخصیت اصلی در جست وجوی کمال به سیروسلوک می‌پردازد و با طی مراحلی که عشق زمینی مهمترین آنها است، از خویشتن خویش رها و به کمال نزدیک می شود.
کتابنامه
اخوت، احمد. 1467 . دستور زبان داستا . ن تهران: نشر فردا.
الیاده، میرچا. 1479 . چشم اندازهای اسطور.ه ترجمة جلال ستاری. تهران: توس.
1486 . شمنیس . م ترجمة محمدکاظم مهاجری. چ 9. تهران: ادیان. .
ریتر، هلموت. 1488 . دریای جا . ن ترجمة عباس زریاب خویی. چ 4. تهران:الهدی.
ستاری، جلال. 1481 . پژوهشی در قصة شیخ صنعان و دختر ترس.ا چ 9. تهران:مرکز.
اسطورة فراموشی و « مأخذ داستان شیخ صنعان « . شایگان فر، حمیدرضا. 1486. فصلنامة علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهر.ا ش 64 .»» تذکر
عطار نیشابوری، فریدالدین محمدبن ابراهیم. 1484 . منطق الطی . ر مقدمه، تصحیح وتعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
فروزانفر، بدیع الزمان. 1463 . شرح احوال و نقد آثار شیخ فریدالدین عطار
نیشابور . ی چ 9. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
کزّازی، میرجلال الدین. 1467 . پارسا و ترس.ا تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
گلن، جری. 1464 . نگاهی دیگر بر آثار برجسته هرمان هس . ه ترجمة سپیدهعندلیب. تهران: نقطه.
گوهرین، سیدصادق. 1474 . شیخ صنعا . ن چ 10 . تهران: امیرکبیر.
نادری، نامدار. 1463 . آتمن و برهم . ن تهران: پاسارگاد.
نجفی، رضا. 1487 . شناختی از هرمان هس . ه تهران: کاروان.
هسه، هرمان. 1478 . سیذارت.ا ترجمة پرویز داریوش. چ 4. تهران: اساطیر.
English sources
Hesse, H. 1922. Siddhartha. 12th edition. Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Oxford. 2010.
Lochtefeld J.G., 2001. The Illustrated Encyclopedia of Hinduism. Vol. 1: A-M. Rosen Publishing Group. pp. 69.
Lochtefeld, J.G. 2001. The Illustrated Encyclopedia of Hinduism. Vol. 2: N-Z. Rosen Publishing Group. Pp 639.
Olesch, G.; A. Dreher; A. Coulter; S. Langer; S. Chaichenets. 2008. Siddhartha An Indian Tale. The Project Gutenberg EBook. The Internet Archive. Presidio. San Francisco.
Pfister, M. 1991. The theory and analysis of drama. Cambridge University Press.
References
‘Attār Neishābouri, Farid-oddin Mohammad Ebrāhim. (2004/1383SH). Manteq-ottayr. Ed. by MohammadRezā Shafiꞌi-e Kadkani. Tehran: Sokhan.
Eliad, Mircea. (1983/1362SH). Cheshmandāz-hā-ye Ostoureh (Aspects du mythe). Tr. Jalāl Sattāri. Tehran: Tous.
Eliade, Mircea. (2008/1387SH). Shamanism (shamanism: archaic technigues of ecstasy). Tr.By M. Kazem Mohājeri. 2nd ed. Tehran: Adiān.
Forouzānfar, Badi'-ozzamān. (1995/1374SH). Shar'h-e ahvāl o naqd-e āsār-e Sheikh farid-oddin Attār-e Neishābouri. 2nd ed. Tehran: Anjoman-e āsār o mafākher-e farhangi.
Glenn, Jerry. (1994/1373SH). Negāhi digar bar āsār-e barjaste-ye Herman Hesse (Hermann Hesse،s short fiction). Tr. by Sepideh Andalib. Tehran: Noqteh.
Gowharin, S. Sādeq. (1984/1363SH). Sheikh-e San’ān. 10th ed. Tehran: Amirkabir.
Hesse, Hermann. (1989/1368SH). Sizārtā. (siddhartha). Tr. by Parviz Dārioush. 3rd ed. Tehran: Asātir.
Kazzāzi, Mirjalāl-oddin. (1997/1376SH). Pārsā o tarsā. Tehran: University of Allāmeh Tabātabāei.
Nāderi, Nāmdār. (1995/1374SH). Ātman o berahman. Tehran: Pāsārgād.
Najafi, Rezā. (2007/1386SH). Shenākhti az Hermann Hesse. Tehran: Kārevān.
Okhovvat, Ahmad. (1997/1376SH). Dastour-e zabān-e dāstān. Tehran: Fardā.
Ritter, Helmut. (2009/1388SH). Daryā-ye jān. (Das meer der seele: mensch, welt und gott in den geschichten des FariduddinAttar). Tr. By 'Abbas-e
Sattāri, Jalāl. (2002/1381SH). Pazhouheshi dar qesse-ye Sheikh-e San’ān o dokhtar-e tarsā. 2nd ed. Tehran: Markaz.
Shāyegānfar, Hamidrezā. (2008/1387SH). “Ma’khaz-e dāstān-e Sheikh-e San’ān ‘Ostoure-ye farāmoushi o tazakor’”, The Journal of University of Al-zahrā. No. 73.
