مبانی مفهومی احساس تنهایی: یک مطالعه کیفی

الموضوعات :

سوسن رحیم‌زاده ¹ (استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران جنوب)
حمیدرضا پوراعتماد ² (دانشیار دانشگاه شهید بهشتی)
علی عسگری ³ (استادیار دانشگاه تربیت معلم)
محمدرضا حجت ⁴ (استاد دانشگاه پزشکی جفرسون)

تاريخ الإرسال : 15 الثلاثاء , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 15 الثلاثاء , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 27 الخميس , محرم, 1433

الکلمات المفتاحية: تحلیل محتوا, احساس تنهایی, مفهوم‌پردازی, تنهایی مذهبی/معنوی,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‎های مفهومی احساس تنهایی در دانشجویان ایرانی بر پایة پژوهش کیفی و تحلیل محتوا شکل گرفت. اطلاعات محتوایی احساس تنهایی در سه گام جمع‎آوری شدند: نخست، پیشینة پژوهشی احساس تنهایی و ابزارهای اندازه‎گیری آن به‎طور جامع مرور شد. سپس با 10 مشاور (چهار زن و شش مرد) و 10 دانشجو (شش زن و چهار مرد) مصاحبه و نظرات آنها دربارة احساس تنهایی ضبط شد. سرانجام 135 دانشجو (94 زن و 41 مرد) یک پرسشنامة باز‎ـ‌‎پاسخ احساس تنهایی را تکمیل کردند. تحلیل محتوای پیشینة پژوهشی بیانگر هفت مؤلفة احساس تنهایی، یعنی مؤلفه¬های هیجانی، اجتماعی، خانوادگی، احساساتی، دوستان، گرو‎ه‎های بزرگ‎تر (پیوندجویی گروهی) و هستی‎گرایی بودند. از تحلیل محتوای مصاحبه‎ با مشاوران، پنج مؤلفة هیجانی/ فردی، ارتباطی/ اجتماعی، ارتباطی/ خانوادگی، هستی‎گرا و مذهبی/ معنوی، از مصاحبه با دانشجویان، چهار مؤلفة هیجانی/ فردی، ارتباطی، احساساتی و مذهبی/ معنوی و از پرسشنامة باز-‌پاسخ سه مؤلفة هیجانی/ فردی، ارتباطی ( ارتباط با دیگران، خانواده، دوستان، گروه‎های بزرگ‎تر) و مذهبی/ معنوی شناسایی شدند. یافتة منحصر‎به‎فرد این مطالعه، تنهایی مذهبی/ معنوی بود که در اندازه‎گیری احساس تنهایی در نمونه‎های ایرانی باید در¬نظر¬ گرفته شود. بر اساس این یافته‎ها می‎توان یک ابزار اندازه‎گیری احساس تنهایی مبتنی بر فرهنگ ایرانی را تهیه و گسترش داد.