تصّوف و تشیّع و بعد فلسفی و انسان گرایانه حروفیان(حروفیّه)
الموضوعات : مطالعات نقد ادبی
مهدی ابراهیمی
1
(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب)
حسینعلی کندی
2
(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب)
الکلمات المفتاحية: انسان, تصوّف, فضل الله نعیمی, حروفیّه ( حروفیان), نسیمی,
ملخص المقالة :
در قرن هشتم هجری قمری جنبشی به نام حروفیّه به رهبری فضل الله نعیمی پا به عرصه وجود نهاد. فضل آیات قرآن را با معانی تازه و شگفت انگیز تفسیر می کرد. و اساس تفسیر های اوبر اصالت حروف بود. وی می گفت :هر کس بخواهد به معانی واقعی کتابهای آسمانی پی ببرد و رموز گفتارهای پیامبران پیشین را به حقیقت در یابد، باید با معانی و خواص و راز حروف آشنا گردد. وی در لفّافۀ تصوّف و با تکیه بر راز و رمز حروف با حکومت فئودالی تیمور به مبارزه پرداخت. و در فرجام به دست میر انشاه پسر تیمور به قتل رسید. به هر حال، ظهور و توسعۀ عقاید حروفیّه در ایران، با عقوبت ها و شداید و قتل و کشتار تیموریان همراه بود. پیروان این عقیده در ایران، دوامی نیاوردند و به آسیای صغیر پناهنده شدند. و بدین وسیله توانستند در لباس دراویش فرقۀ بکتاشی نشو و نمایافته و ادامۀ حیات یابند. این فرقه، هم اکنون نیز، به همین نام باقی است. از فروع این فرقه در ایران نقطویّه است که محمود پسیخانی به نشر آن اهتمام ورزید.
