بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‌گذاران و عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله

الموضوعات :

مهدی وکیلی ¹ , علیرضا حیدرزاده هنزائی ² , سید محمد عبدالهی کیوانی ³

1 - دانشآموخته کارشناسیارشد رشته مدیریت مالی دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
2 - استادیار و عضو هیات علمی گروه مدیریت مالی دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت مالی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 07 الأحد , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 08 السبت , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: گرایش احساسی سرمایه&lrm, گذاران, عدم تقارن اطلاعاتی, قیمت&lrm, گذاری اختیار معامله.,

ملخص المقالة :

هدف این پژوهش بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‎گذاران و عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله است. گرایش‎های احساسی سرمایه‎گذاران، میزان خوشبینی و بدبینی سهامداران نسبت به یک سهام است که معمولا به علت مشکل در ارزش‎گذاری شرکت‎ها رخ می‎دهد که منجر به تصمیم‎گیری مبتنی بر قضاوت‎های ذهنی می‎شود. در صورتیکه اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‎گیری، به صورتی نامتقارن بین افراد توزیع شود، می‎تواند منجر به نتایج متفاوت نسبت به موضوع تصمیم شود. جامعه آماری پژوهش، تمامی شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‎باشند که اختیار خرید یا اختیار فروش، در بازار اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 01/01/1396 تا 30/12/1399 مورد معامله قرار گرفته است. فرضیه‌های پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش داده‎های ترکیبی با اثرات ثابت آزمون شده‎اند. نتایج پژوهش نشان داد گرایش احساسی سرمایه‌گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله تأثیر مستقیم و معنی‌داری دارد. سرمایه‎گذاران به قیمت اختیار معامله یک شرکت، که ناشی از خوش‌بینی ایشان نسبت به وضعیت شرکت است، منجر به افزایش ارزش اختیار معامله آن شرکت در بازار سرمایه شده است. و بر عکس عدم گرایش سرمایه‌گذاران نسبت به قیمت اختیار معامله شرکتی که برگرفته از بدبینی آن‌ها از وضعیت آینده آن شرکت است، کاهش ارزش اختیار معامله آن شرکت را در بر خواهد داشت. عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‌گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله اثر مستقیم و معنی‌دار دارد. عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‎گذاران، که نتیجه در بر داشتن اطلاعات خاص و محرمانه شرکت‎ها توسط برخی سرمایه‎گذاران است، منجر به تأثیرگذاری بر نحوه قیمت‎گذاری اختیار معامله شرکت‎ها می‎شود.

نص كامل:



 

بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‌گذاران و عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله

 

 

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‎گذاران و عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله است. گرایش‎های احساسی سرمایه‎گذاران، میزان خوشبینی و بدبینی سهامداران نسبت به یک سهام است که معمولا به علت مشکل در ارزش‎گذاری شرکت‎ها رخ می‎دهد که منجر به تصمیم‎گیری مبتنی بر قضاوت‎های ذهنی می‎شود. در صورتیکه اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‎گیری، به صورتی نامتقارن بین افراد توزیع شود، می‎تواند منجر به نتایج متفاوت نسبت به موضوع تصمیم شود. جامعه آماری پژوهش، تمامی شركت‎هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‎باشند که اختیار خرید یا اختیار فروش، در بازار اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 01/01/1396 تا 30/12/1399 مورد معامله قرار گرفته است. فرضیه‌های پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش داده‎های ترکیبی با اثرات ثابت آزمون شده‎اند. نتایج پژوهش نشان داد گرایش احساسی سرمایه‌گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله تأثیر مستقیم و معنی‌داری دارد. سرمایه‎گذاران به قیمت اختیار معامله یک شرکت، که ناشی از خوش‌بینی ایشان نسبت به وضعیت شرکت است، منجر به افزایش ارزش اختیار معامله آن شرکت در بازار سرمایه شده است. و بر عکس عدم گرایش سرمایه‌گذاران نسبت به قیمت اختیار معامله شرکتی که برگرفته از بدبینی آن‌ها از وضعیت آینده آن شرکت است، کاهش ارزش اختیار معامله آن شرکت را در بر خواهد داشت. عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‌گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله اثر مستقیم و معنی‌دار دارد. عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‎گذاران، که نتیجه در بر داشتن اطلاعات خاص و محرمانه شرکت‎ها توسط برخی سرمایه‎گذاران است، منجر به تأثیرگذاری بر نحوه قیمت‎گذاری اختیار معامله شرکت‎ها می‎شود.

 

واژه‎های کلیدی: گرایش احساسی سرمایه‎گذاران، عدم تقارن اطلاعاتی، قیمت‎گذاری اختیار معامله.

طبقه بندی JEL : G41 ، D82 ، G13

 

 

 

1- مقدمه

یکی از موارد مهم و تأثیرگذار در حیات بازار‎های مالی¹، رفتار سرمایه‎گذاران² است. شناخت فرآیند تصمیم‎گیری مشارکت ‎کنندگان در بورس همواره موضوعی مهم برای مشارکت ‎کنندگان و سرمایه‎گذاران در بورس بوده است. در اکثر کشورها محققان تلاش‎های قابل توجهی جهت مطالعه و درک رفتار سرمایه‎گذاری مشارکت‎ کنندگان بازار و تأثیر این عوامل بر قیمت اوراق بهادار داشته‎اند، چرا که رفتارهایی که بر تصمیمات سرمایه‎گذاری³ مشارکت کنندگان در بازار تأثیر می‎گذارند از اهمیت ویژه‎ای برخوردارند. در طول دهه‎های اخیر، حوزه مالی وارد دوران فکری جدیدی شده است که برخی مفروضات اقتصاد و مالی مدرن را مورد انتقاد قرار می‎دهد. یکی از این مفروضات منطقی بودن سرمایه‎گذاران است که به طور جدی به چالش کشیده شده و مطالعات متعددی به بررسی این موضوع اختصاص یافته‎اند. امروزه این موضوع قوت گرفته که قیمت‎ها بیشتر توسط نگرش‎ها و فاکتورهای روانی تعیین می‎شوند تا متغیرهای بنیادی و بنابراین مطالعه روانشناسی بازار اهمیت بیشتری پیدا کرده است (سعادت‎زاده حصار و همکاران، 1400).

الگوهای سنتی قیمت‎گذاری⁴ از یک معادله استاندارد قیمت‎گذاری بهره می‎برند. این معادله از حداکثر‎سازی سود مشتق شده است و صرفاً بر پایه ریسک است. سرمایه‎گذاران با استفاده از اطلاعات منتشر شده توسط شرکت و پیش‎بینی‎های منطقی خود از این اطلاعات، تصمیم‎های عقلایی می‎گیرند و گرایش‎های احساسی  و سوگیری‎ها، هیچ نقشی را در تصمیم‎گیری‎ها ایفا نمی‎کنند. چنین الگوهایی در نهایت منجر به نادیده گرفتن ابعاد رفتاری سرمایه‎گذاران می‎شوند (کیم و همکاران ، 2016). مطالعات جدید نشان می‎دهند تصمیمات سرمایه‎گذاران تنها بر پایه ارزیابی شناختی و خروجی مورد انتظار نیست بلکه رفتار‎های هنجاری⁵ سایرین، تعاملات اجتماعی⁶، رفتار‎های احساسی⁷ و احتمالات ذهنی⁸ جمعی نیز بر رفتار سرمایه‎گذاران موثر است. دیدگاه مالی رفتاری بیان می‎کند سرمایه‎گذاران تحت تأثیر گرایش‎های احساسی⁹ خود تصمیم می‎گیرند و رفتارهای احساسی آنان تأثیرات مهمی را در بازار بر جای می‎گذارد (آذربویه، 1399). گرایش‎های احساسی سرمایه‎گذار، میزان خوشبینی و بدبینی سهامداران نسبت به یک سهام است که معمولا به علت مشکل در ارزشگذاری شرکت‎ها رخ می‎دهد که منجر به تصمیم‎گیری مبتنی بر قضاوت‎های ذهنی می‎شود. گرایش‎های احساسی را می‎توان تمایلات سرمایه‎گذاران به سفته بازی تعریف نمود. در نقطه مقابل، ارزش سهام شرکتی که دارای سابقه سودآوری طولانی بوده و دارای ثبات نسبی در پرداخت سود است از عینیت بیشتری برخوردار بوده و خیلی کمتر درگیر گرایش‎های احساسی سهامداران می‎شود (کیامهر و همکاران، 1399). بسیاری از پژوهشگران اعتقاد دارند که همه سرمایه‎گذاران از اطلاعات دریافت شده، برداشت یکسان نداشته و نسبت به روندها واکنش یکسانی نشان نمی‎دهند. در نتیجه تصمیمات آن‎ها، همیشه مطابق با تئوری‎های اقتصادی نیست.  مطالعات رفتاری به بررسی این مساله به شیوه‎ای واقعی‎تر می‎پردازد. شرایط مبهم آتی و اشتباهات شناختی که در روانشناسی ریشه دارد باعث می‎شود، سرمایه‎گذاران در شکل‎گیری انتظارات تصمیم‎گیری و قضاوت، اشتباهات سیستماتیک داشته و با سوگیری‎های شناختی مواجه شوند. سوگیری‎های شناختی عبارت از نوعی آسیب‎پذیری شناختی در پردازش اطلاعات است. واژه سوگیری به معنی جانبداری و به‎عنوان نقص در ادراک، قضاوت و یا سایر فعالیت‎های شناختی ناشی از ندیدن و غفلت از بعضی جوانب به سود بعضی جوانب دیگر تعریف شده است (آسیابی اقدم و همکاران، 1400).

همچنین یکی از عوامل موثر در تصمیم‎گیری، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است. در صورتیکه اطلاعات مورد نیاز به صورتی نامتقارن بین افراد توزیع شود، می‎تواند منجر به نتایج متفاوت نسبت به موضوعی واحد شود. بنابراین قبل از این که خود اطلاعات برای فرد تصمیم گیرنده مهم باشد، این کیفیت توزیع اطلاعات است که باید مورد ارزیابی قرار گیرد. یکی از نکات مهم در مورد بورس اوراق بهادار، بحث کارایی بازار است که بر طبق آن تمام اطلاعات موجود در بازار، اثر خود را بر روی قیمت سهام منعکس می‎کنند. شاید بتوان از دیدگاه فرضیه بازار کارا¹⁰، دلیل وجود حسابداری را عدم تقارن اطلاعاتی¹¹ بیان کرد که در آن یکی از طرفین مبادله، اطلاعات بیشتری را نسبت به طرف مقابل در اختیار دارد. این امر به علت معاملات و اطلاعات درون گروهی بوجود می‎آید (واصلی و همکاران، 1396).

فعالان بازارهای سرمایه به دلیل شرایط حاکم بر بازارها، نوسان قیمت‎ها¹² و عدم اطمینان از وضعیت آتی بازار، همواره با ریسک‎هایی مواجه هستند که ممکن است آن‎ها را در معرض زیان قرار دهد. برای این منظور همواره تلاش بر این بوده است که راهکارهای مناسبی برای پوشش ریسک‎های ناشی از نوسان قیمت‎ها¹³، اتخاذ شود و به عبارتی ریسک‎های پیش روی فعالان بازار سرمایه مدیریت شوند. یکی از ابزارهایی که در دنیا، در راستای این هدف ایجاد شده، اوراق مشتقه¹⁴ است و یکی از مهم‎ترین ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی، قراردادهای اختیار معامله¹⁵ می‎باشند (امیری و همکاران، 1397). با توجه به مطالب بیان شده، این پژوهش به بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‎گذاران و عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران می‎پردازد.

2- ادبیات نظری و مروری بر پیشینه پژوهش

2-1- ادبیات نظری

طي چند دهه گذشته، ظهور برخي پديده‎هاي غيرعادي و استثناء در بازارهاي مالي باعث شد كه انتقادهاي زيادي به نظريه‎هاي مالي وارد شود. اين واقعيت، بحث‎هاي عميق و احساس بي اعتمادي را نسبت به عملكرد نظريه‎هاي مالي سنتي¹⁶ بعنوان ابزارهاي مهم در ارزش‎گذاري¹⁷ و پيش‎بيني قيمت دارايي‎ها ايجاد كرد و زمينه‎ساز پيدايش نظريه مالي رفتاري شد. ديدگاه مالي رفتاري¹⁸ بيان مي‎كند كه برخي تغييرات قيمت سهام هيچ دليل بنيادي¹⁹ نداشته و عوامل روان شناختي نقش مهمي در تعيين قيمت‎ها ايفا مي‎كند (ژو و نيو²⁰، 2016). در حقیقت، فعل و انفعال پویا بین معامله‎گران اختلال‎زا و آربیتراژگران²¹ منطقي قیمت‎ها را شکل مي‎دهد و اگر یک سهام معامله‎گرهای اختلال‎زای²² بیشتر و یا معامله‎گرهای منطقي کمتری داشته باشد نوسانات قیمتي آن چشمگیر است (مي ‎چن²³، 2010).

مالي رفتاری، بیانگر دو فرض اساسي است:

اولین فرض این است که سرمایه‎گذاران تحت تأثیر گرایش‎های احساسي خود تصمیم مي‎گیرند. در این‎جا گرایش احساسي به صورت اعتقاد به جریان‎های نقدی آتي²⁴ و ریسک‎های سرمایه‎گذاری²⁵ تعریف شده که این اعتقاد توسط حقایق در دسترس ایجاد نشده است. دومین فرض این است که آربیتراژ در برابر سرمایه‎گذاران احساسي پر ریسک و پر هزینه است. بنابراین سرمایه‎گذاران منطقي یا آربیتراژگرها در برگرداندن قیمت‎ها به قیمت بنیادی، پرتکاپو نیستند. مالی رفتاری مدرن اعتقاد دارد که محدودیت‎هایي برای آربیتراژ وجود دارد (حیدر پور و همکاران، 1392).

احساسات بازار²⁶ عبارت از فضای رونق یا رکود بازار است. هنگامی که بازار در حالات رونق است، سرمایه‎گذاران مایلند سهام را حتی به قیمت بالاتر از ارزش واقعی خریداری نمایند. در این حالت سرمایه‎گذاران گرایش به پذیرش ریسک بیشتری دارند که این حاکی از اعتماد به بازار و شرایط اقتصادی است. در این حالت انتظار آن‎ها از بازار، اداره روند است و پیش‎بینی می‎کنند قیمت‎ها باز هم افزایش خواهد یافت (کیم و همکاران²⁷، 2016). در بازارهای سرمایه، مجموعه‎ای از اطلاعات ناشی از احساسات اجتماعی در کنار اطلاعات منطقی وجود دارد، اینکه فرد به چه میزان بتواند بر احساسات اجتماعی خود غلبه کند و به ندای منطق گوش فرا دهد، مبین میزان موفقیت او در سرمایه‎گذاری مبتنی بر عقل است. گرایش‎های سرمايه‎گذاران اغلب از باورهاي ذهني نگه داشته شده يا اطلاعات غيرمرتبط با ارزش سهام سرچشمه مي‎گيرد و مي‎تواند موجب واكنش‎هاي افراطي يا واكنش‎هاي كم به اخبار خوب يا بد²⁸، انتظارات متعصبانه مانند تمايل به سفته‎‎بازي و خوش‎بيني يا بدبيني سرمايه‎گذاران²⁹ به ارزش واقعي سهام شود (براون و كليف³⁰، 2004). معمول‎ترين تعريف از گرایش‎های احساسی سرمايه‎گذاران كه در ادبيات مالي رفتاري بيشتر به آن توجه مي‎شود، تعريف باكر و ورگلر³¹ (2006) است. باكر و ورگلر (2006) تمايلات سرمايه‎گذاران را تمايل به سفته‎بازي تعريف كردند كه به ايجاد تقاضاي نسبي براي سرمايه‎گذاري‎هاي سفته بازانه منتج شده و بر قيمت سهام آثار مقطعي مي‎گذارد.

اولین بار در سال 1970، نظریه عدم تقارن اطلاعاتی از سوي آکرلوف³²، اسپنس³³ و استیگلیتز³⁴ ارائه شد. این پژوهشگران نشان دادند که عدم تقارن اطلاعاتی ممکن است موجب افزایش گزینش مغایر در بازارها شود که این امر قبل از وقوع معامله براي افراد به وجود می‎آید. آنان نوعی بازار را به تصویر می‎کشند که در آن فروشنده نسبت به خریدار اطلاعات بیشتري در اختیار دارد (گرامی اصل و همکاران، 1394). دو نوع عمده از عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد:

نوع نخست: گزینش زیانبار³⁵ (انتخاب نادرست) که سرچشمه بسیاري از مشکلات است، یک سرمایه‎گذار ممکن است از کیفیت شرکتی که قرار است تبدیل به یک شرکت عام شود مطمئن نباشد. سهامداران ممکن است از کفایت مدیري که انتخاب می‎کنند، مطمئن نباشند و سرمایه‎گذاران ممکن است از درستی اطلاعاتی که مدیریت در مورد شانس موفقیت‎هاي آینده شرکت ارائه داده مطمئن نباشند. در تمام این موارد عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد. زیرا یک طرف داد و ستد، اطلاعاتی دارد که طرف دیگر ندارد. تمام طرف‎هاي داد و ستد ممکن است از کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بهره‎مند گردند.

نوع دوم: مخاطره معنوي³⁶ نامیده می‎شود. مشکلات زیادي را می‎توان در ارتباط با مخاطره معنوي یافت. مدیران شرکت‎ها ممکن است تصمیماتی بگیرند که براي سهامداران سودآور اما براي دارندگان اوراق قرضه زیان‎بار باشد. در تمام این موارد عدم تقارن اطلاعاتی بروز می‎کند. زیرا برخی از طرف‎هاي داد و ستد نمی‎توانند کارها و تصمیمات طرف‎هاي دیگر داد و ستد که بر منافع تمام طرف‎هاي داد و ستد تأثیر می‎گذارد را مشاهده نمایند (خانی و قجاوند، 1390).

ارزش‎گذاری اختیار معامله یکى از مباحث گسترده‎اى است که در ادبیات مالى مطرح شده است. این مبحث که به نظریه قیمت‎گذارى اختیار معامله مشهور است، متخصصان زیادى را به خود جلب کرده است که از بین آن‎ها بلک و شولز³⁷ شناخته شده‎تر هستند. این دو صاحب نظر، مدلى را ارائه کردند که حالت کلى داشته و تحت مفروضات خاص خود قیمت اختیار معامله را به دست مى‎آورد. قبل از این دو بسیارى از اقتصاد‎دانان تلاش کردند تا این مسأله را به نوعى حل کنند. هر چند که بنا بر معیارهاى موجود برخى از این تلاش ناقص جلوه مى‎کند، ولى مى‎باید تأکید کرد که پیشرفت‎هاى فعلى بدون اتکاء بر تلاش‎هاى اولیه غیرممکن مى‎بود. در اینجا، فقط به ذکر اسامى برخى از این افراد و نکات برجسته کار آن‎ها اشاره مى‎کنیم. احتمالاً اولین مدل در زمینه قیمت‎گذارى اختیار معامله توسط باچلیر³⁸ در سال 1900 میلادى ارائه شده است، وى در هنگام بررسى نوسانات قیمت سهام به برخى جنبه‎هاى ریاضى تئورى حرکت براونى قیمت سهام دست یافت. مدل ارائه شده توسط باچلیر با گذشت بیش از پنجاه سال مجدداً توسط کروایزنگا در سال 1956 مطرح گردید. نکته قابل توجه آنکه، براى نیم و یا بیش از نیم قرن اکثر پیشرفت‎هاى به دست آمده در خصوص قیمت‎گذارى اختیار معامله، مدل‎هاى اقتصاد سنجى موردى بودند. مدل ارائه شده توسط اسپرنکل در1961، بونس در 1964، ساموئلسون  در 1965 و کاسوف  در 1969 نمونه‎اى از این مدل‎ها هستند. بلک و شولز³⁹ توانستند معادله دیفرانسیلى‎ای را برای به‌دست آوردن فرمول دقیقى براى قیمت‌هاى اختیار خرید و اختیار فروش اروپایى حل نمایند. فرض اساسی در مدل بلک شولز برای سهامی که سود پرداخت نمی‎کنند، این است که قیمت‎های سهام از یک فرآیند تصادفی پیروی می‎کند و درصد تغییرات قیمت سهام در یک دوره زمانی کوتاه مدت دارای توزیع نرمال است. تئوری گزینه‎های واقعی بلک ـ شولز در قیمت گذاری اختیار معامله سهام نیز معمولاً فرض را بر این می‎گذارد که قیمت یک سهم در مقطع زمانی آتی با توجه به قیمت امروز آن، به صورت تابع لگاریتم نرمال است و این فرض دلالت بر این دارد که بازده سهام در یک دوره زمانی دارای توزیع نرمال است. هر چه افق زمانی گسترده‎تر باشد، میزان عدم اطمینان در مورد قیمت‎های آتی سهام افزایش می‎یابد. به طور اجمالی می‎توان گفت که انحراف معیار قیمت سهام متناسب با جذر مدت زمان مورد بررسی است. برای برآورد میزان نوسان پذیری قیمت یک سهم، با استفاده از روش تجربی باید قیمت سهام را در بازه‎های مشخص و ثابت زمانی (یعنی به صورت هر روز، هر هفته یا هر ماه) مشاهده کرد. در هر دوره زمانی نسبت قیمت سهام در پایان دوره را به قیمت سهام در ابتدای دوره را محاسبه نموده و میزان نوسان پذیری را به عنوان انحراف معیار تقسیم بر جذر طول دوره زمانی برحسب سال در نظر گرفت. ارزش‎گذاری اختیار معامله به صورت ایجاد یک بازه بدون ریسک متشکل از سهام و اختیار معامله مشخص می‎شود. چون که قیمت سهام و قیمت اختیار معامله هر دو وابسته به یک منبع عدم اطمینان هستند، همیشه امکان تشکیل چنین بازه‎هایی وجود دارد. باید توجه داشت که بازه تشکیل شده فقط برای مدت زمان خیلی کوتاه، بدون ریسک باقی می‎ماند ولی در صورت عدم وجود فرصت‎های آربیتراژی، بازده بدون ریسک همیشه برابر با نرخ بهره بدون ریسک است و این واقعیت است که مکانیزم تعیین قیمت اختیار معامله با توجه به قیمت سهام را ممکن می‎سازد. معادله اولیه بلک - شولز ارزش یک اختیار خرید یا اختیار فروش آمریکایی صادره بر روی سهامی که سود پرداخت نمی‎کند، را با استفاده از پنج متغیر محاسبه می‎کند که این متغیرها عبارت از قیمت سهام⁴⁰، قیمت اعمال⁴¹، نرخ بهره بدون ریسک⁴²، نوسان پذیری قیمت سهم⁴³ و زمان سررسید⁴⁴ هستند.

بالاخره در سال 1973 بلک و شولز با فرض اینکه قیمت سهام به جاى استفاده از فرآیند دو جمله‎اى از فرآیند حرکت براونى هندسى تبعیت مى‎نماید، مدل خود را ارائه دادند. این مدل شباهت زیادى به مدل ارائه شده توسط ساموئلسون و بونس دارد. این دو از فرض ارزش‎گذارى تحت شرایط بى‎تفاوت نسبت به ریسک استفاده نمودند. این فرض بعداً توسط کاکس و راس به طور توأم و مرتون سال 1976 تشریح گردید (حسنلو و مردانلو، 1393).

2-2- مروری بر پیشینه پژوهش

1-2-2- مروری بر پیشینه خارجی

زقال و همکاران⁴⁵ (2020) در پژوهشی به بررسی تأثیر احساسات بازار و عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله پرداختند. این اثر به تأثیر نقص‎ها، مانند عدم تقارن اطلاعات و احساسات بازار، بر عملکرد مدل‌های قیمت‎گذاری اختیار معاملات اشاره می‎کند. به طور دقیق‎تر، این کار مدل قیمت‎گذاری بلک _ شولز و همان مدل را در حضور نقص مقایسه می‎کند. این مطالعه بر اساس اختیارات معامله S&P 500 است که دوره زمانی بین 17/03/2000 و 14/06/2013 را پوشش می‎دهد. نتایج به دست آمده نشان می‎دهد که به طور کلی، در صورت وجود نقص، مدل از مدل بلک-شولز موثرتر است. به نظر می‎رسد این تحقیق برای ادغام نقص در ارزیابی اختیارات امیدوارکننده باشد.

گایادر و مایر⁴⁶(2020) در پژوهشی به بررسی اختیارات معامله سهام کارمندان و استفاده ناقص از مدل قیمت­گذاری اختیارات معامله بلک - شولز پرداختند. در این تحقیق استفاده از مدل بلک - شولز در گزارشگری شناخته شده و معیوب مورد بررسی قرار گرفته است. این به دو هدف اصلی می­رسد. در ابتدا، تحلیل انتقادی آن‎ها را در مورد موضوع حاصل از ترکیب تخصص رشته­هایشان در آن گزارش می­کند. دوم، آن‎ها مطالعه خود را به عنوان یک مثال هنوز مستند از آن نقص گزارش می­دهند. استفاده ناقص از مدل بلک - شولز منجر به علامت­گذاری خطاهای اندازه­گیری مدل در گزارش، به ویژه در درآمد می­شود. تجزیه و تحلیل آن‎ها منابع عمده اندازه­گیری غلط حاصل را در بر می­گیرد، عدم تطابق بین پارامتری ­سازی مدل­ بلک - شولز در مقابل فرمول قانونی شرایط قرارداد ای اس او⁴⁷ و تغییر در ورودی مدل­های تنظیم شده توسط تنظیم کننده­ها است. این تنظیم کنندگان ادعا کردند که مقادیر غیرقابل اجتناب نادرست برای گزارش کافی است. مطالعه آن‎ها ورودی نرخ بدون ریسک را که به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته است و بررسی می­کند تا نشان دهد که اندازه‎‎گیری‌های اشتباه ناشی از آن به راحتی قابل اندازه‎گیری است. آن‎ها انتظار دارند که این تحقیقات را در مورد اختلاف نظرهای حوزه‎های خود در مورد استفاده از کلاس قیمت­های اختیارات بلک - شولز برای گزارش ادامه دهند.

چودوری و همکاران⁴⁸ (2020) در پژوهشی به پیش­بینی قیمت سهام بازارهای مرزی با استفاده از یادگیری ماشین و مدل اصلاح شده اختیارات معامله بلک - شولز پرداختند. مدت‎ها است که مدل قیمت­گذاری بلک - شولز برای ارزیابی اختیارات معامله سهام برای یافتن قیمت سهام مورد استفاده قرار گرفته است. در این کار، با استفاده از مدل بلک - شولز، یک روش مقایسه­ای تحلیلی و تکنیکی عددی برای یافتن قیمت اختیارات معامله و قیمت اختیار خرید پیدا شده است و این دو قیمت به عنوان قیمت خرید و قیمت فروش سهام در بازارهای مرزی در نظر گرفته شد تا بتوان قیمت سهام (قیمت نزدیک) را پیش­بینی کرد. برای یافتن پارامترهایی مانند قیمت اعتصابی و زمان انقضا برای محاسبه قیمت سهام بازارهای مرزی تغییراتی در مدل ایجاد شده است. برای بررسی نتیجه به دست آمده با استفاده از مدل بلک - شولز اصلاح شده، آن‎ها از روش یادگیری ماشین با استفاده از نرم­افزار رپید ماینر⁴⁹ استفاده کردند، جایی که الگوریتم­های مختلفی مانند درخت تصمیم، روش یادگیری گروه و شبکه عصبی را در پیش گرفته­اند. مشاهده شده است که، پیش‎بینی قیمت نزدیک با استفاده از یادگیری ماشین بسیار مشابه آنچه با استفاده از مدل بلک - شولز بدست آمده است. رویکرد یادگیری ماشین پیش­بینی بهتری نسبت به مدل بلک - شولز است، زیرا مدل بلک - شولز شامل پارامتر ریسک و سود سهام است که به طور مداوم تغییر می­کند. آن‎ها همچنین نوسانات را به صورت عددی محاسبه کرده­اند. با افزایش قیمت سهام به دلیل قیمت بیش از حد، نوسانات با سرعت فوق­العاده­ای افزایش می­یابد و هنگامی که نوسانات بسیار بالا می­رود، بازار رو به سقوط است که با استفاده از مدل بلک - شولز اصلاح شده آن‎ها مشاهده و تعیین می­شود. مدل بلک - شولز اصلاح شده پیشنهادی نیز بر اساس تشابه معادله شرودینگر⁵⁰ و معادله گرما در فیزیک کوانتوم توضیح داده شده است.

راپانده و همكاران⁵¹ (2019) در پژوهشي به بررسي تأثير احساسات سرمايه‎گذار بر نوسانات عايدي سهام پرداختند و از مدل قيمت‎گذاري دارايي‎هاي سرمايه‎اي و روش گارچ و همچنين داده‎هاي ماهانه بورس ژوهانسبورگ در بازه زماني 2002 تا 2018 استفاده كردند. نتايج پژوهش آن‎ها نشان داد كه ارتباط معني‎داري بين احساسات سرمايه‎گذار و نوسانات عايدي سهام وجود دارد و بنابراين مالي رفتاري مي‎تواند رفتار عايدي سهام در بورس ژوهانسبورگ را توضيح دهد.

هو و همكاران⁵² (2019) در پژوهشي تأثير رفتار سرمايه­گذاران بر نقد شوندگي بازار سهام در كشور چين را مطالعه كردند. نتايج تجربي پژوهش آن­­ها نشان داد كه احساسات سرمايه­گذار تأثير مثبت بر نقد شوندگي بازار سهام دارد. همچنين توانايي شناخت اطلاعات بر نقد شوندگي بازار سهام تأثير منفي دارد. همچنين، حجم زياد و انفجاري اطلاعات در بازار صعودي باعث افزايش نقدينگي مي­شود درحاليكه اين تأثير در بازار نزولي ضعيف است.

لی⁵³ (2018) پژوهشی با عنوان عدم تقارن اطلاعات، قیمت‎گذاری گمراه کننده و انتشار اوراق بهادار انجام داد. در این پژوهش به بررسی اثر قیمت‎گذاری گمراه کننده ناشی از عدم تقارن اطلاعات بر انتشار اوراق بهادار پرداخته است. نتایج و یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که زمانی که مدیران براساس اطلاعات شخصی خود به این نتیجه برسند که اوراق بهادار شرکت زیر قیمت ذاتی معامله می‎شود، از انتشار سهام جلوگیری می‎کنند.

2-2-2- مروری بر پیشینه داخلی

نیکو و همکاران (1399) پژوهشی با عنوان گرایش احساسی سرمایه‎گذار، نوسان پذیری غیرسیستماتیک و قیمت‎گذاری نادرست سهام در شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام دادند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‎گذار و نوسان پذیری غیرسیستماتیک بر قیمت‎گذاری نادرست سهام در شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‎باشد. بدین منظور جهت اندازه‎گیری قیمت‎گذاری نادرست سهام از مدل رودز و همکاران (2005) و برای اندازه‎گیری گرایش احساسی سرمایه‎گذار و نوسان پذیری غیرسیستماتیک به ترتیب از شاخص جونز و انحراف معیار باقیمانده رگرسیون استفاده شده است. برای آزمون فرضیه‎های پژوهش از اطلاعات 106 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1387-1396 (1060 سال-شرکت) استفاده شده است و برای تجزیه وتحلیل آن‎ها و آزمون فرضیه‌ها، الگوی رگرسیون خطی چندگانه مورد استفاده قرارگرفته است. شواهد و نتایج تجربی پژوهش حاکی از آن است که هر دو متغیر گرایش احساسی سرمایه‎گذار و نوسان پذیری غیرسیستماتیک دارای اثر مثبت و معنادار بر روی قیمت‎گذاری نادرست سهام هستند. به این معنی که با افزایش گرایش احساسی سرمایه‎گذار و نوسان‌پذیری غیرسیستماتیک، قیمت‎گذاری نادرست سهام نیز افزایش می‎یابد و بالعکس. همچنین نقش تعدیل‎گر گرایش احساسی سرمایه‎گذار بر ارتباط بین نوسانات غیرسیستماتیک و قیمت‎گذاری نادرست سهام نیز دارای اثر مثبت و معنادار است.

امیری و همکاران (1397) در پژوهشی به بررسي استراتژي سرمايه‎گذاري در قراردادهاي اختيار معامله با روش قيمت‎گذاري بلک - شولز (مطالعه موردي قراردادهاي اختيار معامله سکه طلا در بورس کالاي ايران) پرداختند. هدف اين مقاله، بررسي قيمت‎گذاري قراردادهاي اختيار معامله سکه طلا در بورس کالاي ايران بر اساس مدل بلک - شولز و شناسايي استراتژي‎هاي سودآور قراردادهاي اختيار معامله مي‎باشد. براي اين منظور، قيمت‎هاي تئوريک اختيار معامله با روش بلک - شولز، در بازه زماني دي ماه 1395 تا شهريور ماه 1396 هم براي قراردادهاي اختيار معامله خريد و هم قراردادهاي اختيار معامله فروش سکه طلا به تفکيک هر سررسيد محاسبه و با قيمت بازار مقايسه شده است. نوسان‎پذيري قيمت سکه در بازار نيز به روش گارچ برآورد و به عنوان يک متغير در مدل بلک - شولز لحاظ شده است. نتايج پژوهش حاکي از آن است که قيمت بازاري اختيار معامله خريد و فروش سکه طلا در بورس کالاي ايران در سطوح مختلف قيمت‎هاي اعمال، در 53 الي 100 درصد روزهاي سرمايه‎گذاري، کمتر از قيمت تئوريک بوده است. همچنين در خصوص قراردادهاي اختيار معامله سکه طلا در بورس کالاي ايران با سررسيد دي ماه 1395، استراتژي خوش‎بينانه قرارداد اختيار خريد و در خصوص قراردادهاي اختيار معامله سکه طلا در بورس کالاي ايران با سررسيد آبان ماه 1396، استراتژي‎هاي پروانه‎اي فروش و خوش‎‎بينانه قرارداد اختيار خريد، در تمامي روزهاي سرمايه‎گذاري کاملاً سود‎ ده بوده است.

پیرایش و مظفری (1397) پژوهشی با عنوان عدم تقارن اطلاعاتی و تأثیرات آن بر بازار سرمایه انجام دادند. مبناي تصمیم‎گیري مشارکت کنندگان در بازار سرمایه، اطلاعاتی است که از سوي شرکت‎ها، منتشر می‎شود. بهره‎گیري از این اطلاعات و تصمیم‎گیري صحیح زمانی امکان‎پذیر است که اطلاعات یاد شده به موقع، مرتبط، با اهمیت و نیز کامل، دقیق و قابل فهم ارائه گردد. از سوي دیگر، نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. در صورتی که انتقال اطلاعات به صورت نابرابر و نامتقارن، بین افراد صورت گیرد و اصطلاحاً عدم تقارن اطلاعاتی به وجود آید می‎تواند نتایج متفاوتی را نسبت به یک موضوع واحد سبب شود. یافته‎ها نشان می‎دهد این پدیده پیامدهاي  نامطلوب مختلفی از قبیل کاهش کارایی بازار، افزایش هزینه‎هاي معاملاتی، مشارکت حداقلی سرمایه‎گذاران، ضعف بازار، نقد شوندگی پایین و به طور کلی کاهش سود حاصل از معاملات در بازارهاي سرمایه را در پی دارد.

3- روش‎شناسی پژوهش

1-3- جامعه آماری و روش نمونه‌گیری

جامعه مطالعاتی پژوهش، تمامی شركت‎هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‎باشند که اختیار خرید یا فروش آن‎ها، در بازار اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 01/01/1396 تا 30/12/1399 مورد معامله قرار گرفته است. برای انجام تحلیل‌ها و آزمون فرضیه‌ها، تعداد 25 شرکت در دوره زمانی چهار ساله به صورت فصلی در بازه زمانی فوق مورد بررسی قرار گرفته‌اند و در نهایت تعداد چهارصد مشاهده شرکت-سال در تحلیل‎ها منظور شده است.

2-3- فرضیه‎های پژوهش

فرضیه اول: گرایشات احساسی سرمایه‎گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله تأثیر معناداری دارد.

فرضیه دوم: عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‎گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله تأثیر معناداری دارد.

3-3- مدل و روش اندازه‎گیری متغیر‎های پژوهش

برای آزمون فرضیه‎های پژوهش و به منظور اندازه‎گیری متغیر گرایش احساسی سرمایه‎گذاران، به پیروی از پژوهش‎های زقال و همکاران (2020)، متغیرعدم تقارن اطلاعاتی به پیروی از مدل هاتن و همکاران (2014) و متغیر قیمت‎گذاری اختیار معامله به پیروی از مدل بلک-شولز (2005) اندازه‎گیری شده است.

 

 

 

برای محاسبه متغیر قیمت‎گذاری اختیار معامله از مدل بلک - شولز استفاده می‎کنیم که از طریق معادلات زیر بدست آمده است.

 

 

 

 

 

در معادلات فوق   قیمت اختیار خرید اروپایی،   قیمت توافقی اختیار معامله،   تابع توزیع نرمال تجمعی،   نرخ سود بدون ریسک،   زمان تا سررسید و   قیمت دارایی پایه می‎باشد.

  : انحراف معیار بازدهی دارایی تعیین شده.

 : ارزش فعلی با نرخ سود مرکب پیوسته   و دوره   .

 : ارزش فعلی   بر حسب نرخ سود بدون ریسک مرکب پیوسته.

 و  : عبارتند از احتمال کوچکتر یا مساوی بودن یک متغیر از  و  در یک توزیع نرمال با میانگین صفر و انحراف معیار واحد.

 

متغیر عدم تقارن اطلاعاتی از طریق معادله ذیل محاسبه می‎شود:

 

که در رابطه فوق:

IV Calli,t : به معنی نوسانات ضمنی اختیار خرید⁵⁴ است.

IV Puti,t : به معنی نوسانات ضمنی اختیار فروش⁵⁵ است.

که نوسانات ضمنی اختیار خرید و اختیار فروش با استفاده از ماشین حساب نوسان پذیری ضمنی بورس محاسبه شده است. اگر اطلاعات مثبت (منفی) باشد، در نتیجه  () است. در واقع، نوسانات ضمنی اختیار خرید‎ها بیشتر (کمتر) از اختیار فروش‎ها است، زمانی که سرمایه‎گذاران قیمت اختیار خریدها را توسط سرمایه‎گذاران آگاه و با اطلاعات مثبت (منفی) تحت تاثیر قرار می‎دهند و بالعکس(زقال و همکاران، 2020)، (کرمرز و وینباوم، 2010) و (کرچلر، 2009).

متغیر گرایش احساسی سرمایه‎گذاران از طریق معادله ذیل محاسبه می‎شود:

 

که در رابطه فوق:

V Calli,t: به معنی نوسانات اختیار خرید⁵⁶ است.

OI Calli,t: به معنی تعداد موقعیت‎های باز اختیار خرید⁵⁷ است.

V Put,t: به معنی نوسانات اختیار فروش⁵⁸ است.

OI Put,t: به معنی تعداد موقعیت‎های باز اختیار فروش⁵⁹ است.

اگر  باشد، پس گرایش احساسی سرمایه‎گذاران نسبت به قیمت پایه افزایش یافته است.

در واقع، نسبت نوسانات اختیار خرید به موقعیت‎های باز اختیار خرید، فعالیت‎های بیش از حد سفته‎بازانه سرمایه‎گذاران را که معتقدند قیمت پایه افزایش می‎یابد، اندازه‎گیری می‎کند. از طرف دیگر، نسبت نوسانات اختیار فروش به موقعیت‎های باز اختیار فروش فعالیت‎های بیش از حد سفته‎بازانه سرمایه‎گذاران را که معتقدند قیمت پایه کاهش می‎یابد، اندازه‎گیری می‎کند. در نتیجه، احساسات سرمایه‎گذاران در بازار برای قیمت پایه افزایش می‎یابد. در نتیجه، احساسات سرمایه‎گذاران برای اختیار معامله اختیار خرید صعودی و برای اختیار معامله اختیار فروش نزولی است.

از سوی دیگر، اگر  باشد، گرایش احساسی سرمایه‎گذاران نسبت به قیمت پایه کاهش یافته است، در نتیجه، احساسات سرمایه‎گذاران برای اختیار معامله اختیار خرید نزولی و برای اختیار معامله اختیار فروش صعودی است.

در واقع، وقتی گرایش احساسی سرمایه‎گذاران در بازار صعودی (نزولی) است، سرمایه‎گذاران خواستار پوشش بیشتر با اختیار معامله اختیار خرید (اختیار فروش) هستند. در این زمینه، اختیار خرید‎ها (اختیار فروش‎ها) در مقایسه با اختیار فروش‎ها (اختیار خرید‎ها) گران می­شوند، زیرا وقتی سازنده بازار اختیار خریدهای (اختیار فروش‎های) بیشتری صادر می­کند، با هزینه­های بالاتری برای پوشش مواجه می­شود. به دلیل انزجار از ریسک، یک سرمایه‎گذار حق بیمه را افزایش می­دهد هنگامی که تعداد اختیار خریدهای (اختیار فروش‎های) صادر شده افزایش می‎یابد (بولن و وهلی⁶⁰، 2004). با این وجود، اگر اطلاعات خصوصی مثبت باشد، افزایش در ارزش𝐼ET به معنای بهبود احساسات سرمایه‎گذاران در بازار است که قیمت اختیار خرید (فروش) را به سمتی افزایشی (کاهشی) سوق می‎دهد. از طرف دیگر، کاهش در مقدار  به معنای بدتر شدن احساسات سرمایه‎گذاران در بازار است، که ارزش اختیار خرید (فروش) را به سمتی کاهشی (افزایشی) سوق می‎دهد (زقال و همکاران، 2020) و (چان و همکاران⁶¹، 2015).

4- آزمون فرضیه‎ها و یافته‎های پژوهش

1-4- آمار توصیفی

ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺮﮐﺰي، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪۀ نقطۀ ﺗﻌﺎدل و ﻣﺮﮐﺰ ﺛﻘﻞ ﺗﻮزﯾﻊ اﺳﺖ و ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن‎دادن ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ داده‎ﻫﺎ اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل قیمت‎گذاری اختیار معامله ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ 156/0 اﺳﺖ، که ﻧﺸﺎن می‎دهد ﺑﯿﺸﺘﺮ داده‎های ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ، ﭘﯿﺮاﻣﻮن اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﯾﺎﻓﺘﻪ‎اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﻠﯽ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ، ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ داده‎ها از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﻣﯿﺰان ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ اﺳﺖ. ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢ‎ﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ، اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر اﺳﺖ. ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﯿﺮ قیمت‎گذاری اختیار معامله برابر 107/0 است. ﻣﯿﺰان ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ را ﭼﻮﻟﮕﯽ می‎ناﻣﻨﺪ. ضریب چولگی توزیع نرمال صفر است. اﮔﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻮﻟﮕﯽ ﺑﻪ راﺳﺖ و اﮔﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻮﻟﮕﯽ ﺑﻪ ﭼﭗ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل قیمت‎گذاری اختیار معامله ﺑﺎ مقدار 3256/2، ﭼﻮﻟﮕﯽ ﺑﻪ راﺳﺖ دارد. ﻣﯿﺰان ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺘﺎﻧﺪارد را ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﯾﺎ ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ گویند. ضریب کشیدگی توزیع نرمال عدد سه است. اگر مقدار کشیدگی یک توزیع بزرگتر از سه باشد، آن توزیع کشیده تر از توزیع نرمال است و اگر کوچکتر از سه باشد، آن توزیع کوتاه تر از توزیع نرمال یا پهن تر از توزیع نرمال است. ارقام این شاخص هم در جدول بیانگر همین موضوع است.

نگاره 4-1 آمار توصیفی
نام متغیر	OPi,t	IAi,t	IETi,t	LEVi,t	ROAi,t	MTBi,t	SIZEi,t
میانگین	156/0	28/17	008/0-	6727/2	6212/0	1419/0	9988/1
میانه	143/0	18	011/0-	7080/2	6197/0	1241/0	0534/2
انحراف معیار	107/0	01/7	32/0	5316/0	2322/0	1359/0	1456/10
چولگی	3256/2	046/0-	7896/0	1608/0-	4231/1	3108/0	20764/9-
کشیدگی	3426/5	11/1-	1562/1	3955/0	2977/7	0926/2	3239/193
آماره جارک-برا	0.001	00/0	000/0	005/0	00/0	000/0	002/0
تعداد مشاهده	400	400	400	400	400	400	400

 

4-2- آمار استنباطی

در ابتدا براي اينکه بتوان از تحليل رگرسيون استفاده كرد و به نتايج پژوهش باور داشت، بررسی فرضیه‎های اساسي رگرسيون شامل نرمال بودن باقیمانده‎ها، پایایی متغیرها، استقلال باقيمانده‎ها، عدم هم‎خطي بين متغيرهاي مستقل، آزمون مي‎شود.

الف) به منظور بررسی مانایی متغیرهای پژوهش از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته⁶² استفاده شده است. این آزمون فرضیه وجود ریشه واحد در مقادیر سری را مورد آزمون قرار می‎دهد. با توجه به نتایج به دست آمده، سری‎های مورد مطالعه در سطح خطای پنج درصد مانا هستند. بنابراین رفتار مقادیر متغیرها، در طول زمان دستخوش تغییرات رونددار نخواهد شد.

ب( براي بررسي استقلال باقيمانده‎ها از آماره دربين-واتسون ⁶³استفاده شده است. همانطور كه در جداولِ نتایج نهایی آزمون مدل‎های مربوط به فرضیه‎های پژوهش مشخص است، در صورتی‎که مقدار کران بالا و پایین آماره مذکور با توجه به تعداد مشاهدات و تعداد متغیرهای مستقل (بدون لحاظ عرض از مبدا) در محدوده مناسب باشد، می‎توان در عدم وجود خود همبستگی اظهارنظر کرد. با توجه به قرارگرفتن آمارۀ مذکور در محدوه 32/2، بنابراین استقلال باقيمانده‎های مدل رگرسیون مورد قبول است.

ج( براي بررسي همخطي )وجود ارتباط بين متغيرهاي مستقل) از آماره عامل تورم واريانس⁶⁴ استفاده شده است. نتايج آزمون نشان می‎دهد، مشکل همخطي ميان متغيرهاي مستقل وجود ندارد.

با توجه به تأييد فرضيه‎های فوق، مي‎توان به نتايج حاصل از مدل برازش شده اطمينان داشت.

3-4- آزمون همجمعی متغیر‎ها

مفهوم اقتصادي همجمعی آن است که وقتی دو یا چند متغیر سري زمانی براساس مبانی نظري با یکدیگر ارتباط داده می‌شوند تا یک رابطه تعادلی بلندمدت را شکل دهند، هر چند ممکن است خود این سري‌های زمانی داراي روند تصادفی بوده باشند (نامانا باشند)، اما در طول زمان یکدیگر را به خوبی دنبال می‌کنند به گونه‌اي که تفاضل بین آنها با ثبات (مانا) است. بنابراین مفهوم همجمعی تداعی‎کننده وجود یک رابطه تعادلی بلندمدت است که متغیر اقتصادي در طول زمان به سمت آن حرکت می‌کند.

به طور خلاصه متغیرها باید مانا باشند، چناچه متغیر در سطح مانا نباشد و با تفاضل‌گیری مانا شود باید قبل از آزمون معادله تفاضل‌گیری انجام شود ولی با تفاضل‌گیری حتی یک متغیر به خاطر اینکه مبنای ایویوز، نرم‎افزار اکسل است برای همه متغیرها سطح اول حذف خواهد شد. با حذف هر سطح درجه آزادی کمتر می‌شود، بابت پیشگری از تفاضل‌گیری آزمون یوهانسون انجام می‌شود. اگر داده‌ها حداقل یک متغیر همگرا داشته باشند دیگر نیاز به تفاضل گیری نیست.

نگاره 4-2 آزمون همجمعی
سطح معناداری	آماره تی
0.0018	2.908419-	Panel ADF-Statistic
0.0000	4.206829-	Group ADF-Statistic

 

همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌شود با توجه به مقدار سطح معناداری که کمتر از پنج درصد است، در دو حالت فردی و گروهی حالت همگرایی و یا همجمعی تائید می‌شود.

 

4-4- آزمون فرضیه‎های پژوهش

 

نگاره 4-3 نتایج نهایی آزمون مدل رگرسیون مربوط به فرضیه‎های پژوهش

آزمون

نوع

آماره

مقدار آماره

درجه آزادی

احتمال آماره

چاو

ترکیب‎پذیری (پنل یا پولد)

اف‎لیمر

489410/1

(210،1043)

000/0

هاسمن

اثر‎پذیری (ثابت یا تصادفی)

کای‎دو

242574/26

12

0099/0

متغير وابسته: OP

نماد متغیر: قیمت‎گذاری اختیار معامله

مدل: رگرسیون ترکیبی

نوع: با اثرات ثابت

مقاطع (تعداد): 25

دوره‎ها (تعداد): 16

مشاهده‎ها(شرکت-سال): 400

نام متغيرهای توضیحی

نماد متغیر توضیحی

ضرايب

خطاي استاندارد

آماره تی

سطح معني‌داري

عامل تورم واریانس

ارتباط

عرض از مبدا

C

00149/0-

00119/0

2568/1-

2092/0

-----

-----

عدم تقارن اطلاعاتی

IA

087/0

01587/0

3534/8

015/0

47/1

معنادار

گرایشات احساسی سرمایه‎گذاران

IET

422/0

562/0

2275/2-

009/0

36/3

معنادار

اهرم

LEV

0125/0

09528/0

3635/2

0001/0

02/2

معنادار

بازده دارایی‎ها

ROA

012/0

098/0

0236/2

210/0

22/3

بی‎معنی

ارزش بازار به ارزش دفتری

MTB

0198/0

1258/0

0598/0

321/0

548/1

بی‎معنی

اندازه شرکت

SIZE

0152/0

2126/0

2154/2

03598/0

15/4

معنادار

آماره اف فیشر

8596/1

ضريب تعیین تعدیل شده

6598/0

احتمال آماره اف فیشر

00032/0

آماره دربين - واتسون

32271/2

 

اساس اطلاعات بدست آمده از جدول فوق، گرایش احساسی سرمایه‎گذاران تأثیر مثبت و معنی‎داری بر قیمت‎گذاری اختیار معامله دارد. لذا فرضیه اول پژوهش در سطح اطمینان %95 تأیید می‎شود. بنابراین سرمایه‎گذاران به قیمت اختیار معامله یک شرکت، که ناشی از خوش‌بینی ایشان نسبت به وضعیت شرکت است، منجر به افزایش ارزش اختیار معامله آن شرکت در بازار سرمایه شده است. و بر عکس عدم گرایش سرمایه‌گذاران نسبت به قیمت اختیار معامله شرکتی که برگرفته از بدبینی آن‌ها از وضعیت آینده آن شرکت است، کاهش ارزش اختیار معامله آن شرکت را در بر خواهد داشت. همچنین عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‎گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله نیز تأثیر مثبت و معنی‎داری دارد و این فرضیه پژوهش نیز در سطح اطمینان %95 تأیید می‎شود. عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‎گذاران، که نتیجه در برداشتن اطلاعات خاص و محرمانه شرکت‎ها توسط برخی سرمایه‎گذاران است، منجر به تأثیرگذاری بر نحوه قیمت‎گذاری اختیار معامله شرکت‎ها می‎شود. در خصوص متغیرهای کنترلی، اندازه شرکت و اهرم مالی تاثیر مثبت و معناداری بر قیمت‎گذاری اختیار معامله دارند و متغیرهای بازده دارایی و ارزش بازار به ارزش دفتری ارتباط معناداری با متغیر وابسته ندارند.

با توجه به مقدار ضریب تعیین تعدیل شده، حدود %66 تغییرات متغیر وابسته را می‎توان از روی متغیر‎های توضیحی شناسایی کرد. آﻣﺎره درﺑﯿﻦ_واﺗﺴﻮن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه نیز ﺑﯿﺎن‎ﮔﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد ﺧﻮد‎ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ بین پسماندهای مدل رگرسیون است و اﺳﺘﻘﻼل ﺑﺎقیماﻧﺪه‎ﻫﺎي اﺟﺰاي ﺧﻄﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‎دﻫﺪ.

 

5- نتیجه‎گیری و پیشنهادات

1-5- نتیجه‎گیری

به سبب نقش انکار ناپذیري که اطلاعات در بازار سرمایه دارد، گرانترین دارایی در بازار بورس اوراق بهادار، اطلاعات است. در بورس اوراق بهادار، اگر اطلاعات در مورد سهام را نهاده تلقی کنیم، قیمت سهام ستاده یا محصول خواهد بود. قیمت اوراق بهادار به اطلاعاتی ارتباط می‎یابد که سرمایه‎گذاران براي تصمیم‎گیري، از آن برخوردارند. اطلاعات، تعیین قیمت و تغییر قیمت را توجیه می‎کند. بنابراین، سرمایه‎گذاران مطلع، راهبردهاي خود را بر مبناي به کارگیري اطلاعات جدید، تدوین و توجیه می‎کنند. از سوي دیگر، نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز حائز اهمیت است. در صورتی که انتقال اطلاعات به صورت نابرابر و نامتقارن، بین افراد صورت گیرد می‎تواند نتایج متفاوتی را نسبت به یک موضوع واحد سبب شود. در میان بازارها، بازاري که نیاز به شفافیت اطلاعاتی جهت تصمیم‎گیري افراد و سازمان‎ها را شدیداً در خود احساس می‎کند، بازار سرمایه است. بازار سرمایه، به مشابه بخشی از بازارهاي مالی، نقش مهمی را در اقتصاد بازي می‎کند. بازار سرمایه در کنار سایر بازارهاي مالی، جریان منابع مالی متناسب با میزان فعالیت‎هاي اقتصادي را تنظیم می‎کند. از طریق چنین بازارهایی است که پس‎اندازهاي افراد و سازمان‎ها در بخش‎هاي مختلف اقتصاد ملی، براي سرمایه‎گذاري در صنعت به شرکت‎ها منتقل می‎شود. با افزایش عدم تقارن اطلاعات، درك موقعیت واقعی سرمایه‎گذاران بازار، براي مدیران مشکل خواهد بود. بنابراین در موقعیتی که عدم تقارن اطلاعات بالاست، مدیران تخمینی محافظه کارانه از اطلاعات بازار ایجاد خواهند کرد. از این رو عدم تقارن اطلاعات به طور بالقوه می‎تواند منجر به اشتباهات یا ریسک‎هاي بزرگی گردد. در طول سال‌های اخیر، مطالعات و تحقیقات مالی وارد دوران فکری جدیدی شده است که در برخی از آن‌ها، مفروضات اقتصاد مالی مدرن مورد انتقاد قرار گرفته است. یکی از این مفروضات، منطقی بودن سرمایه‌گذاران است که به‌طور جدی به چالش کشیده شده و مطالعات متعددی به بررسی این موضوع اختصاص ‌یافته‌اند. امروزه این موضوع قوت بیشتری گرفته است که قیمت‌ها بیشتر توسط نگرش‌ها و فاکتورهای روانی تعیین می‌شوند تا متغیرهای بنیادی و بنابراین مطالعه روانشناسی بازار اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در نتیجه باید بر اساس متغیرهای احساسی، شرایط رفتاری فعالان بازار سهام را بررسی کرد. به‌ عبارت ‌دیگر، بجز عوامل بنیادی، باید تأثیر عوامل رفتاری و احساسی سرمایه‌گذاران را نیز بر قیمت سهام در نظر گرفت.

 

2-5- مقایسه نتایج پژوهش با نتایج سایر پژوهش‎ها

در تئوری مالی در رابطه با آزمون فرضیه اول پژوهش این نتیجه بدست آمده است که گرایش احساسی سرمایه‌گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله تأثیر مستقیم و معنی‌دار دارد. این یافته با یافته پژوهش زقال و همکاران (2020) همسو است. در واقع زقال و همکاران (2020) در پژوهش خود دریافتند که گرایش احساسی سرمایه‌گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله اثر مستقیم دارد. همچنین راپانده و همکاران (2019) در پژوهش خود دریافتند که احساسات سرمایه‎گذاران، تأثیری مثبت بر نوسانات عایدی سهام در بورس اوراق بهادار ژوهانسبورگ دارد. نیکو و همکاران (1399) نیز در پژوهش خود به بررسی تأثیر گرایش احساسی سرمایه‎گذاران و نوسان پذیری غیرسیستماتیک بر قیمت‎گذاری نادرست سهام پرداختند. نتایج تجربی پژوهش حاکی از آن است که هر دو متغیر گرایش احساسی سرمایه‎گذار و نوسان پذیری غیرسیستماتیک دارای اثر مثبت و معنادار بر روی قیمت‎گذاری نادرست سهام هستند.

در ارتباط با فرضیه دوم پژوهش تأثیر مثبت و معنی‌دار عدم تقارن اطلاعاتی بر قیمت‎گذاری اختیار معامله بدست آمده است. زقال و همکاران (2020) نیز به همین یافته رسیدند که عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه‎گذاران بر قیمت‎گذاری اختیار معامله اثر مستقیم و معنی‌دار دارد. لی (2018) در پژوهش خود به این نتیجه رسید که زمانی که مدیران براساس اطلاعات شخصی خود به این نتیجه برسند که اوراق بهادار شرکت زیر قیمت ذاتی معامله می‎شود، از انتشار سهام جلوگیری می‎کنند و عدم تقارن اطلاعات تأثیر مثبت و معنی‎داری بر اثر قیمت‎گذاری گمراه کننده بر انتشار اوراق بهادار دارد. 

3-5- پیشنهادات

سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان مقام نظارتی در بازار سرمایه ایران می‎بایست به منظور جهت‎دهی بازار به سمت کارایی، راهکارهایی عملی اتخاذ نماید تا از وجود اطلاعات بیشتر یکی از طرف‎های فعال در بازار نسبت به دیگری و داشتن مزیتی در این رابطه و در نتیجه حاکمیت سیستم اطلاعاتی نامتقارن در آنکه خود می‎تواند به گزینش نادرست و خطر اخلاقی منجر گردد جلوگیری نماید. از سوی دیگر، این سازمان می‎بایست از طریق نظارت بیشتر بر کیفیت و نه تنها کمیت و ارائه بـه ‎موقع گزارش‎های مالی تهیه شده از طریق شرکت‎های فعال در بازار و همچنین روابط نمایندگی حاکم در این شرکت‎ها آن‎ها را به ارائه اطلاعاتی دقیق، واقعی و با کیفیت ملزم نماید.

سازمان بورس و اوراق بهادار می‎بایست عمق بازار اختیار معامله را افزایش دهد و شرکت‎های فعلی بازار و یا شرکت‎هایی که برای اولین بار در بورس اوراق بهادار پذیرش می‎شوند، ملزم به این شوند که در بازه زمانی مشخص معاملات اختیار معامله شرکت را عملیاتی سازند.

با توجه به اینکه بیشتر عمق بازار به سمت معاملات اختیار خرید است، سازمان بورس و اوراق بهادار می‎بایست از طریق راهکارهای آموزشی بازار سرمایه، سرمایه‎گذاران را به سمت بازار اختیار معامله دو طرفه سوق دهد. از سوی دیگر، ایجاد جوی برای اعتماد سرمایه‎گذاران (بالقوه و بالفعل) به شرکت‎ها از طریق مکانیزم‎هایی مختلف مانند فرهنگ‎سازی ورود به بازارهای مالی به نحوی ‎که مدیران شرکت‎ها اجازه سوءاستفاده و تقلب و فساد را به خود ندهند یا تصویب مقررات به‎ شدت سخت‎گیرانه در برابر شرکت‎های خطاکار منجر می‎شود که رفتار تقاضا برای اطلاعات به سمت کسب تمام اطلاعات محرمانه حرکت نکند. 

بـه کارگزاران و مشاوران مالی فعال در بازار بورس اوراق بهادار توصیه می‌شود، علاوه بر متغیرهای اقتصادی و حسابداری تأثیرگذار بر نوسانات قیمت سهام، به ویژگی‌های رفتاری سرمایه‌گذاران نیز توجه شود. سرمایه‌گذاران باید هنگامی‌ که در بازار اخبار هیجانی و احساساتی زودگذر وجود دارد، با دقت بیشتری بـه خرید و فروش سهام مبادرت ورزند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع داخلی

ü       آذر بویه، نرگس. (1399). مرورری بر منشاء رفتار احساسی سرمایه­گذاران و تأثیرات آن بر بازار بورس. جغرافیا و روابط انسانی،  دوره 3، شماره 2.

ü       آسیابی‎اقدم، لیلا، رحیم‎زاده، اشکان، فلیحی، نعمت، رجایی، یداله. (1400). انتخاب سبد دارایی سهام مبتنی بر روش اقتصاد رفتاری (مورد مطالعه بازار بورس تهران)، فصلنامه اقتصاد مالی، سال پانزدهم، شماره 55، صفحه 189-155.

ü       امیری، مهدیه و میرزاپور باباجان،  اکبر و اکبری مقدم، بیت اله. (1397). بررسی استراتژی سرمایه­گذاری در قراردادهای اختیارمعامله با روش قیمت­گذاری بلک-شولز (مطالعه موردی: قراردادهای اختیار معامله سکه طلا در بورس کالای ایران). فصلنامه علمي پژوهشي، دانش مالي تحليل اوراق بهادار، سال یازدهم، شماره چهل ام.

ü       پیرایش، رضا و مظفري، سعید. (1397). عدم تقارن اطلاعاتی و تأثیرات آن بر بازار سرمایه. مطالعات نوین کاربردي در مدیریت و اقتصاد، سال اول، شماره 3، صص 83-96.

ü       حسنلو، خدیجه و مردانلو، سیما. (1393). تحلیل حساسیت قیمت­گذاری اختیار خریدهای اروپایی به روش درخت دو جمله­ای. فصلنامه نظریه­های نوین اقتصادی، سال دوم، شماره 1، پیاپی2، صص 157-177.

ü       حیدرپور، فرزانه و تاری وردی، یداله و محرابی، مریم. (1392). تاثیر گرایش­های احساسی سرمایه‎گذاران بر بازده سهام، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال ششم، شماره 17، صص 1-13.

ü       خانی، عبداله و قجاوند، زیبا. (1390). مروري بر ادبیات عدم تقارن اطلاعاتی و معیارهاي اندازه­گیري آن. حسابداري و  مدیریت مالی، شماره 8، صص 34-49.

ü       سعادت‎زاده حصار، بهزاد، عبدی، رسول، محمدزاده سالطه، حیدر، نریمانی، محمد (1400). بررسی ارتباط سوگیری شناختی در رفتار سرمایه گذاران با واسطه نوسانات قیمت سهام، فصلنامه اقتصاد مالی، سال پانزدهم، شماره 56، صفحه 319-303.

ü       کیامهر، علی، جنانی، محمدحسن، همت‎فر، محمود. (1399). تبیین نقش ناهنجاریهای بازار سهام در قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، فصلنامه اقتصاد مالی، سال چهاردهم، شماره 53، صفحه 212-193.

ü       گرامی اصل، امیر و سربازي آزاد، صادق و ابراهیمی، سیدکاظم و بهرامی نسب، علی. (1394). بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر ریسک سرمایه­گذاري شرکت­هاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد و کسب و کار، سال ششم، شماره 10، صص 3-27.  

ü       نیکو، هانیه و ابراهیمی، سید کاظم و جلالی، فاطمه. (1399). گرایش احساسی سرمایه­گذار، نوسان پذیری غیرسیستماتیک و قیمت­گذاری نادرست سهام در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. راهبرد مدیریت مالی، سال هشتم، شماره بیست و هشتم، صص 65-85.

ü       واصلی، سعید و لطفی، مریم و  بیگ رضایی، راحله. (1396). بررسی مبانی نظری عدم تقارن اطلاعاتی. همایش حسابداری- مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد ملی. دانشگاه آزاد ملایر.

 

منابع خارجی

ü       Baker, Malcolm. & Wurgler, Jeffrey, (2006)"Investor Sentiment and the Cross - Section of Stock Returns"Journal of Finance, vol 61, pp 1645 –1680.

ü       Black, F., Scholes, M. (1973). The pricing of Option and corporate Liabilities. The Journal of Political Economy, 81(3), 637-654.

ü       Bollen, N.P.B. & Whaley, R. (2004). Does Net Buying Pressure Affect the Shape of Implied Volatility Functions?. Journal of Finance, LIX (2), 711-753.

ü       Brown, G., & Cliff, M. (2004). Investor sentiment and the near-term stock market. Journal of Empirical Finance, 11 (1), 1–27.

ü       Chan, L., Chi M. Nguyen, and Kam. Chan, (2015). A new approach to measure the impacts of excessive speculation and some policy implications, Energy Policy, 86, 133-141.

ü       Cremers, M. & Weinbaum, D. (2010). Deviations from Put-call Parity and Stock Return Predictability. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 45(2), 335-367.

ü       Kim, J.S., Kim, D.H., Seo, S.W. (2016). Investor sentiment and return predictability of the option to stock volume ratio. Financial Management, 46, 767-796.

ü       Kirchler, M. (2009). Under reaction to fundamental information and asymmetry in mispricing between bullish and bearish markets. An experimental study. Journal of Economic Dynamics & Control, 33(2), 491–506.

ü       Lee,.J.(2018).Information Asymmetry,mispricing and security Issunce. Available at://www.ssrn.com//.

ü       Mei-Chen Lin, (2010). The Effects of Investor Sentiment on Returns and Idiosyncratic Risk in the Japanese Stock Market.International Research Journal of Finance and Economics, vol 60, pp 29-43.

ü       Rhodes-Kropf, M. D. Robinson, and S. Viswanathan. (2005). "Valuation Waves and Merger Activity: The Empirical Evidence". Journal of Financial Economics, Vol.77, pp.561-603.

ü       Rupande, et al. (2019). Investor sentiment and stock return volatility: Evidence from the Johannesburg stock exchange. Financial Economics, 7(1), 1-16.

ü       Zghal, I., Hamad, S. B., Eleuch, H. & Nobanee, H. (2020). The effect of market sentiment and information asymmetry on option pricing. The North American Journal of Economics and Finance, 54, 101-235.

ü       Zhu, B., & Niu, F. (2016). Investor sentiment, accounting information and stock price: Evidence from China. Pacific-Basin Finance Journal, 38 (3), 125-134.

 

یادداشت‎ها

1

 

---

[1]  Financial Markets

[2]  Investors Behavior

[3]  Investment Decisions

[4]  Traditional Pricing Method

[5]  Normative Behaviors

[6]  Social Interactions

[7]  Emotional Behaviors

[8]  Mental Probabilities

[9]  Emotional Tendencies

[10]  Efficient Market Hypothesis

[11]  Information Asymmetry

[12]  Price Fluctuations

[13]  Covering the Risks of Price Volatility

[14]  Derivatives

[15]  Options Contracts

[16]  Traditional Financial Theories

[17]  Valuation

[18]  Behavioral Financial Perspective

[19]  Fundamental

[20]  Zhu, B. & Niu

[21]  Arbitrage

[22]  Disruptive Traders

[23]  Mei-Chen Lin

[24]  Future Cash Flows

[25]  Investment Risks

[26]  Market Sentiment

[27]  Kim et al.

[28]  Low Reactions to Good or Bad News

[29]  Investors' Optimism or Pessimism

[30]  Brown & Cliif

[31]  Baker, M. & Wurgler

[32]  Akerlof

[33]  Spence

[34]  Stiglitz

[35]  Harmful Choice

[36]  Spiritual Risk

[37]  Black and Scholes

[38]  Bachelier

[39]  Black–Scholes Model

[40]  Spot Price

[41]  Strike Price

[42]  Risk-Free Interest Rate

[43]  Volatility of the Asset

[44]  Time to Maturity

[45]  Zghal et al.

[46]  Guyader & Meyer

[47]  Executive Stock Option

[48]  Chowdhury et al.

[49]  RapidMiner

[50]  Schrodinger Equation

[51]  Rupande et al.

[52]  Hu et al.

[53]  Lee

[54]  Implied Volatility of Call Option

[55]  Implied Volatility of Put Option

[56]  Volatility of Call Option

[57]  Open Interest of Call Option

[58]  Volatility of Put Option

[59]  Open Interest of Put Option

[60]  Bollen & Whaley

[61]  Chan et al.

[62]  Augmented Dickey Fouler

[63]  Durbin-Watson

[64]  Variance Inflation Factor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Investigating the Effect of Investors Emotional Trend and Information Asymmetry on Option Pricing

 

 

 

Abstract

The purpose of this study is to investigate the effect of investors' emotional trend and information asymmetry on option pricing. Investors' emotional trends, the degree of optimism and pessimism of shareholders towards a stock which usually occurs due to problems in the valuation of companies, which leads to decisions based on subjective judgments. If the information needed to make a decision is distributed asymmetrically among people, it can lead to different results compared to the subject of thr decision. The research study community is all companies listed on the Tehran Stock Exchange that have the option to buy or sell, in the option market of the Tehran Stock Exchange in the period from 2017/03/21 to 2021/03/20 has been traded. The hypotheses of research using analysis multivariate regression has been tested by combined data with fixed effects. The results of the research showed investors' emotional trend has a direct and significant impact on option pricing. Investors at the option price of a company, which is due to their optimism about the situation of the company, Leads to increased value The company option to the capital market. Conversely, Lack of emotional trend relative to price the option of a company that derived from their pessimism about the future state of that company, Decrease the value of the option will include that company. Investors' information asymmetry has a direct and significant impact on option pricing. Investors' information asymmetry that is the result of some investors having specific and confidential information about companies, It leads to influencing the option pricing of companies.

 

 

 

 

Keyword: Investors Emotional Trend, Information Asymmetry, Option Pricing.

JEL Classification: G41, D82, G13

---