اثر پرداخت های الکترونیکی بر سهم اسکناس و مسکوک از پول در ایران و کشورهای منتخب
الموضوعات :یاور دشتبانی 1 , سید شمس الدین حسینی 2 , عباس معمارنژاد 3 , محسن مهرآرا 4
1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
2 - استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، گروه اقتصاد، تهران، ایران
3 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی ، گروه اقتصاد ، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
4 - استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: C22, حجم پول , تقاضای پول نقد , پرداخت های الکترونیکی, داده‌‌های تابلویی. طبقه بندی JEL : M15, E41,
ملخص المقالة :
سیستم های پرداخت با تحولات فناوری دچار تغییر فراوانی شده اند؛ به گونه ای که بسیاری از مبادلات و معامالات مالی بدون رد و بدل شدن پول کاغذی صورت می گیرد. این تحولات منجر به تغییراتی در تقاضای پول و حساسیت آن به متغیرهای تأثیرگذار در تابع تقاضای پول شده است. به همین جهت در مقاله حاضر به بررسی اثر رشد پرداخت های الکترونیکی بر سهم اسکناس و مسکوک [i] از پول مبتنی بر مدل تقاضای بامول توبین [ii]و با بهره گیری از مبانی مدل عرضه پول تی گن[iii]، در پنج کشور منتخب [iv] از جمله ایران طی دوره زمانی 2000 تا 2015 پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که توسعه ابزارهای پرداخت الکترونیکی اثر منفی بر سهم اسکناس و مسکوک از پول می گذارد. [i] Currency [ii] Baumol–Tobin model [iii] Tigen Money Supply Model [iv] هند، پاکستان، اندونزی، ترکیه و ایران که بر اساس معیار توسعه انسانی انتخاب شده اند. Payment systems have been transformed with technological change, so that many exchanges and financial transactions take place without using paper money. These developments have led to changes in money demand and its sensitivity to the variables that have influenced money demand function. Therefore, the present paper has been examines the impact of the growth of electronic payments on the share of currency in money based on the demand model of Baumol Tobin and using the principles of the money supply model in the five selected countries including Iran during the period 2000 to 2015. The results show that the development of electronic payment instruments has a negative impact on the share of currency in money.
1) تاری، فتح الله، شاپوری، عبدالرضا،(1391)، اثر توسعه ابزارهای پرداخت الکترونیکی بر تقاضای پول،پژوهش های اقتصادی ایران، شماره 51
2) حسنی، فرنود; سلطلانی، سهیلا; ضرابیه، فرشته.(1393)، مدیریت بانکداری الکترونیکی، انتشارات سبزان، چاپ سوم.
3) حسینی، سید شمس الدین(1395)، اقتصاد پول و بانکداری الکترونیکی،www. http://shamseddin-hosseini.ir
4) دانش جفری، داوود; بهرامی، جاوید،راعی دهقی، مجتبی(1395)، بررسی اثر حجم تراکنشهای الکترونیکی بر تقاضای اسکناس و مسکوک و حجم پول،فصلنامه روند،شماره 73
5) محمد لگزیان، سمیه یغما یغما(1392) شناسایی و تعیین میزان تاثیر عوامل موثر بر پذیرش بانکداری الکترونیک از دیدگاه مشتریان، نشریه پژوهش های اقتصاد پولی، مالی ، دانشگاه فردوسی مشهد، دوره 17 شماره 34
6) فرجی،یوسف(1389)، پول، ارز و بانکداری، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ هشتم
7) ملکی، مهدی؛ اکبری، پیمان (1389)، بررسی نقش بانکداری الکترونیکی در ایران، ماهنامه بانک و اقتصاد، شماره 112.
8) مهرگان، نادر.(1393)، اقتصاد کلان، انتشارات نورعلم،چاپ هفتم.
9) مهرگان، نادر و همکاران.(1393)، تأثیر ابداعات مالی در بخش بانکی بر تقاضای پول در ایران، فصلنامه پژوهش های پولی و بانکی،سال ششم، شماره 18.
10) مرتضی ملکی مین باش رزگاه، مهدی دهقانی ،حسین فارسی زاده، رسول غلامزاده(1394) تاثیر تصویربانکداری اینترنتی و رضایت از بانکداری الکترونیکی بر جذب و نگهداری مشتریان نمونه: نقش تعدیلگر ارزش درک شده ، فصلنامه چشم انداز مدیریت مالی ، دوره 14 شماره 2
11) غزاله باغبانی، فرزاد اسکندری (بهار 1396)محاسبه وجه نقد مورد نیاز شعبه ها با استفاده از تحلیل چندمتغیره ی خوشه بندی و پیاده سازی آن در شبکه عصبی، نشریه تحقیقات مالی، دوره19 شماره 1
12) Attanasio, O., Jappelli, T., & L. Gussio, 1998: The Demand for Money, Financial
13) Innovation and The Welfare Cost of Inflation, An Analysis with Housholds Data,
14) NBER Working papers, 6593.
15) Bank for International Settlements (2004) Survey of Developments in Electronic Money and Internet and Mobile Payments; Committee on Payment and Settlement Systems, Basel.
16) Bank for International Settlements (BIS) (1996) Implications for Central Banks of the Development of Electronic Money;
17) Basel Committee (1998) Risk Management for Electronic Banking and Electronic Money Activities; Basel Committee Publications No. 35, Basel, Bank for International Settlements, March.
18) Berenston, A., 1997: Digital Money, Liquidity, and Monetary Policy, University of Basel, kyklos, Vol. 51: 89-117
19) Boeschoten, W. (1992), Currency use and Payment Patterns, PhD-thesis, Universiteit van Amsterdam.Policy Studies, 23, kluwer Acadomic Paplishers Norwell, Ma, Theus.
20) Dasot, Marko. (2000) The Market for Electronic Finance; Journal of Money, Vol. 2: 27-59.
21) Duca, J., & W. Whitessell, 1995: Credit Cards and Money Demand: A Cross-Sectional Study, Journal of Money Credit and Banking, 27, 604-623.
22) Friedman, M., 1956: The Quantity Theory of Money: a Restatment Studies in the Quantity Theory of Money, Chicago, University of Chicago Press, 3-21.
23) M Boweni (1999) E-Money and its Impact on the Central Bank's Operations: http://www.bis.org/review/r99/013b.pdf Odularu ,G. O. ; Oladapo A. O,2009, Modeling the impact of financial innovation on the demand for money in Nigeria, African Journal of Business Management
24) Ramlall, Indranarain (2010) Do Credit and Debit Cards Induce an Evaporation of Cash in Mauritius?; International Research Journal of Finance and Economics
25) Rinaldi, L., 2001: Payment Cards and Money Demand in Belgium, University of Leuvn.
26) Sameti, M., Ranjbar, H., & Mohseni, F. (2011). The Effect of good governance indicators on human development index: the case of ASEAN Countries. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 1(4), 183-223.
27) Tobin, J., 1958: Liquidity Preference as Behavior towards Risk, Review of Economic Studies, 25, 65-86.
28) Teigen, R. L., (October 1964). " Demand and Supply Functions for Money in united States," Econometrica
29) William, J., & W. Baumol, 1952: The Transactions Demand for Cash an Inventory Theoretic Approach, Quantery Journal of Economics, 66, 645-656.
پیوست‌ها
یادداشت‌ها
