بررسی اثرات نامتقارن تغییرات حجم نقدینگی بر ارزش افزوده بخش خدمات در اقتصاد ایران Investigating the Asymmetric Effects of Changes in Liquidity on Value Added of Services in Iran’s Economy

الموضوعات :

مهناز حاله ¹ (گروه اقتصاد، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران)
کامبیز هژبرکیانی ² (گروه اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.()
فرید عسگری ³ (،گروه اقتصاد،واحد ابهر،دانشگاه آزاد اسلامی،ابهر،ایران)
محمد صادق علی پور ⁴ (گروه اقتصاد، پژوهشکده آمار،تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 07 الأربعاء , ربيع الأول, 1443 تاريخ التأكيد : 16 الإثنين , جمادى الأولى, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1443

الکلمات المفتاحية: C22, E52, حجم نقدینگی, O53, واژه‌های کلیدی: ارزش افزوده, بخش خدمات, اثر نامتقارن, رویکرد ARDL غیرخطی. طبقه بندی JEL : C13,

ملخص المقالة :

آگاهی از ساختار و پتانسیل بخشهای مختلف در اقتصاد ایران یکی از عوامل مهم و مؤثر موفقیت در برنامهریزی توسعه به شمار میآید. بخش خدمات یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد کشور است که به عنوان موتور رشد سایر بخشهای اقتصادی عمل میکند و سهم آن در تولید ناخالص ملی و توسعه به طور مستمر و چشمگیر رو به افزایش بوده و از این بابت، عوامل مؤثر بر ارزش افزوده آن همواره مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران بوده است. از طرفی بررسی جهت و میزان اثرگذاری تغییرات حجم نقدینگی بر متغیرهای کلان اقتصادی، در راستای تدوین و اتخاذ سیاستهای کلان مناسب اقتصادی همواره حائز اهمیت است. با عنایت به سهم بخش خدمات در تولید ناخالص ملی و اشتغال در اقتصاد ایران و جهشهای حجم نقدینگی در دهه اخیر، در این مطالعه به بررسی و تحلیل جهت و میزان تأثیرپذیری ارزش افزوده بخش خدمات از تغییرات حجم نقدینگی با استفاده از دادههای سری زمانی به صورت سالانه طی دوره 1360 تا 1395 به صورت پویا میپردازیم. در این راستا از مدل خودبازگشتی با وقفههای توزیعی غیرخطی و رهیافت آزمون کرانهها استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر تأیید وجود رابطه بلندمدت (همجمعبستگی( بین متغیرهای مدل میباشد. همچنین نتیجه میشود که شوکهای تغییرات حجم نقدینگی دارای اثر نامتقارن بوده و در بلندمدت اثرات بیشتری بر ارزش افزوده بخش خدمات دارند. بر اساس سایر نتایج تحقیق تأثیر نرخ سود اعتبارات بانکی بر ارزش افزوده بخش خدمات مثبت و معنیدار بوده و کشش ارزش افزوده بخش خدمات نسبت به تغییرات حجم نقدینگی در کوتاهمدت و بلندمدت بیشتر از نرخ سود اعتبارات بانکی است.Investigating the Asymmetric Effects of Changesin Liquidity on Value Added of Services in Iran’s EconomyMahnaz HalehKambiz Hojabr Kiani Farid Asgari Mohamad Sadegh Alipour Awareness of the structure and potential of different sectors in the Iranian economy is one of the important and effective factors for success in development planning. Service section is one of the most important section in a country’s economy that it operates as a development (growth) motor of other sections and its share is constantly increasing in the gross domestic product and development. Hence the effective factors on its added value has always been of interest to economists and politicians. On the other hand, investigating the direction and extent of the impact of liquidity changes on macroeconomic variables is always important to formulate and adopt appropriate macroeconomic policies. In this study, considering the share of service section in the gross domestic product (GDP) and employment in the Iran’s economy as well as liquidity volume mutations in the recent decade, we examine and analyze the direction and extent of the impact of value added of the service section from changes in the volume of liquidity by using time-series data on an annual basis during the period 1360 to 1395 dynamically. In this regard, the self-return model with Non-Linear Auto Regressive Distributed Lag (NARDL) and the threshold test approach has been used. The research outcomes confirm the existence of a long-term Cointegration between the variables of the model. Furthermore, the results show that liquidity volume changes’ shocks have a greater impact on the value added of the service sector in the long term. According to other research results, the effect of bank credit interest rate on value added of services sector is positive and significant and the attraction of value added of service sector is more than short-term and long-term interest rate of bank credits compared to changes in liquidity volume.

المصادر:

ابراهیمی، مریم و هژبر کیانی، کامبیز (1397)، بررسی اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تراز تجاری ایران و چین با رویکرد ARDL غیر خطی. فصلنامه اقتصاد مالی. شماره 44 ،39-21
آقایان، بهنوش سادات (1394)، اهمیت بخش خدمات و زیر بخشهای آن در اقتصاد ایران. چهارمین همایش کاربرد الگوی داده و ستانده.
امیرجان، رضا و صمصامی، حسین (1390)، بررسی اثر تسهیلات بانکی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 59، 150-129.
حنطه ، مهدی و عسگری ، منوچهر (1397)، بررسی پدیده خنثایی پول در اقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 42، 74-47
راحلی، حسین(1370)، علل افزایش حجم پول و نقدینگی در اقتصاد ایران و طرق کنترل آن(دوره 67-47)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
زوارئیان کچو مثقالی، منصوره و هژبر کیانی، کامبیز (1399)، اثر ابزارهای پرداخت الکترونیکی بر تقاضای پول در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 50، 210-199
سیفی پور، رویا (1387) اثر تسهیلات اعطایی بانک ها بر رشد ارزش افزوده بخش صنعت در ایران، پژوهشنامه اقتصادی، 1(3):43-70
شهبازی، کیومرث و کریم زاده، الهام (1394)، تأثیر سیاستهای پولی و مالی بر ارزشافزوده بخش صنعت در ایران در راستای سیاستهای کلی بخش صنعت، فصلنامه سیاست راهبردی و کلان. شماره 8، 110 -93
کوشالشاهی، زینب و طهرانچیان، امیر منصور (1396)، مقایسه تأثیر نقدینگی و اعتبارات بر ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شماره 4، 38-22
غلامی، ذبیح اله و فرزین وش اسداله (1391)، بررسی آثار نامتقارن سیاست پولی بر تولید در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهشها و سیاست اقتصادی، شماره 61، 28-5
متفکر آزاد، محمدعلی و محسنی زنوزی و محمد قلی پور تپه (1395)، بررسی تأثیر سیاستهای پولی و مالی بر ارزش افزوده بخش خدمات در اقتصاد ایران. دو فصلنامه اقتصاد پولی و مالی. شماره 12
مرادی، ابراهیم و غفاری اسمعیلی، سید مرتضی (1397)، تأثیر رشد تسهیلات بانکی بر رشد اقتصادی و سرمایهگذاری در ایران، فصلنامه پژوهش های پولی-بانکی، شماره 35، 24-1.
نجفی، بنفشه و حکیمی پور و اکبریان(1397)، خنثایی پول در بخش خدمات اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش های اقتصادی. شماره3، 78-57
نصیری فر، ابراهیم و هژبر کیانی، کامبیز (1398)، بررسی اثرات نامتقارن شوکهای پولی بر تولید و اشتغال صنعت خودرو با رویکردARDL غیرخطی. فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی. شماره 4، 29-9
نوفرستی، محمد(1391). ریشه واحد و همجمعبستگی در اقتصادسنجی، موسسه خدمات فرهنگی رسا.
هژبر کیانی، کامبیز (1394)، اقتصاد سنجی و کاربرد آن. انتشارات نورعلم.
Assad Zadeh, A & Mohammadgholi P. T, O. (2015). “Exploring the Role of Service Sector in Increasing Non-oil GDP in Iran's Economy”, Sixth Conference of Iran`s Economy, Mazandaran University. (In Persian)
Devadoss S., Meyers W. H. & Starleafa D. R. (1990). Impacts of US Monetary Policies on the Farm Sector. Applied Economics, 22(11): 1451-1471.
Hassan shahi, M., Rahimi M. and khalili M. (2012). The effects of  monetary and fiscal policies on employment and Added Value: A case study of Agriculture sector in IRAN. Journal of Basic and Applied scientific Research. 2(4): 4262- 4265
Hashemi Dizaj, A. (2007). “Monetary and Fiscal Policies”. Publications of Jahad Daneshgahi. Tehran. First Edition. (In Persian).
Khosravi. A., & Karimi, M.S. (2010). To Investigation the Relationship between Monetary, Fiscal Policy and Economic Growth in Iran: Autoregressive Distributed Lag Approach to Cointegration. American Journal of Applied Sciences. 7 (3), 420-424
Pesaran, Hashem, Shin Yangcheol, Smith  Richard J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics. 16(3): 289-326.
Ragoobur, V. T. (2010). “The Services Sector and Economic Growth in Mauritius: A Bounds Testing Approach to Co integration”. University of Mauritius Reserch Journal. 16, 313-331
Shin Y,Yu B, Greenwood-Nimmo M,(2013).Modelling Asymmetric. Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework Festschrift, forthcoming,pringer