مبانی و عناصر اخلاق در اندیشۀ محمد بن زکریای رازی
الموضوعات : پژوهشهای معرفت شناختیامین بوستانچی 1 , صمد موحد دیلمقانی 2
1 - فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد فلسفه
2 - استاد دانشگاه تربیت معلم تهران
الکلمات المفتاحية: عقل, اخلاق, اعتدال, لذت و ألم, هوی,
ملخص المقالة :
این نوشتار، بیان نظریۀ اخلاقی محمد بن زکریای رازی است که با توجه به مبانی و مؤلفه های نظریۀ اخلاقی آن دانشمند به تلخیص درآمده است. رازی که در تراوشات فکری خود، بویژه در نگرش به موضوعات اخلاقی از سقراط و افلاطون پیروی کرده، خود نیز از نظامی اخلاقی برخوردار بوده است. این نظریه که به اخلاق سلامت محور و فرد گرایانه خلاصه می گردد، ویژگی ها و جهت گیری های خاصی هم بدنبال داشته است. رازی همچون یک اپیکوری، مناسب ترین وضعیت اخلاقی را در یک زندگی معتدل می بیند که در آن، نیازهای طبیعی، بدون اینکه از حالت اعتدال خارج گردند، برآورده می شوند. او جوانب اخلاقی را متمرکز بر خاستگاه عقل می داند و به واسطه عقل، مراقبت از انفعال و سرکوبی هوی را توصیه می کند و در عمل نیز، طبیبانه به اخلاق می پردازد و بر آن شده است تا با روش پیشگیری – بهبود و درمان، پیشرفت اخلاقی را محقق سازد.
