لوازم نظریه اعتباریات در حوزه حکمت مدنی و صلح جهانی

الموضوعات :  پژوهشهای معرفت شناختی

روح الله مدامی ¹ (دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
موسی ملایری ² (دانشیار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاريخ الإرسال : 19 الأحد , رمضان, 1439 تاريخ التأكيد : 06 الإثنين , صفر, 1440 تاريخ الإصدار : 15 السبت , ربيع الثاني, 1440

الکلمات المفتاحية: علامه طباطبایی, صلح جهانی, فلسفه سیاسی, نظریه اعتباریات, حکمت مدنی,

ملخص المقالة :

گو این که علامه طباطبایی نظریه اعتباریات را نخست با این هدف طراحی نمود که از هویت عقلانی بخشی از دانش بشر دفاع نموده و تثبیت نماید که دانش بشر یکسره منبعث از نحوه معیشت او نیست. ولی این نظریه به سرعت آثارش را در قلمرو فلسفه اخلاق نشان داد. و اخیرا تلاشهایی برای تأسیس فلسفه فرهنگ با اتکا بر ظرفیت های نظریه اعتبارات به عمل آمده است. اما این مقاله به خوانش نظریه اعتباریات از منظر حکمت مدنی پرداخته است. و بر آنست که نظریه مذکور میتواند همچون مبنایی نظری، به تقویت حکمت مدنی (فلسفه سیاسی) حکیمان ما بیانجامد و زمینه ساز نظریه ای عمیق در حوزه همزیستی جوامع و صلح جهانی گردد. نظریه مذکور با اعتباری خواندن اخلاق، فرهنگ و زبان دین، مبنای مهمی را برای کاستن از کشمکشهای فرهنگی و مناقشات مذهبی پایه گذاری می کند. در این مطالعه صلح و همزیستی جهانی نه بعنوان توصیه و موعظه اخلاقی؛ بلکه بعنوان یک ضرورت برآمده از ژرفای معرفت شناسی، فلسفه اخلاق و حکمت مدنی، مطالعه می شود.

المصادر:

1- پترسون، مایکل.(1383). "عقل و اعتقاد دینی"، ترجمه احمد نراقی، تهران: انتشارات طرح نو.

2- جوادی آملی، عبدالله.(1396). تحریر رساله الولایه شمس الوحی تبریزی علامه سید محمد حسین طباطبایی،  قم: انتشارات اسرا.

3- طباطبایی، سید محمد حسین.(1333). اصول فلسفه و روش رئالیسم،ج 2، مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری،تهران :انتشارات آخوندی.

4- همو.(1360). رساله ولایت، قم: انتشارات الاسلامیه.

5- همو.(1372). المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامی.

6- همو.(۱۳۶۵). قرآن در اسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامی

7- همو.(1388). بررسی های اسلامی، ج اول، قم، بوستان کتاب

8- عیوضی، محمد رحیم.(1378). رشد مبانی فکری و تحول فرهنگی سیاسی در انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات بین المللی الهدی.

9- مصلح، علی اصغر.(1392). ادراک اعتباری علامه طباطبایی، تهران : انتشارات روزگار نو.

10- اشتراوس، لویی.(1373). فلسفه سیاسی چیست، مترجم فرهنگ رجایی، تهران، شرکت سهامی انتشار.

11- تهانوی، محمد علی.(1996). موسوعه کشاف اصطلاحات فنون، بیروت، مکتبة ناشرون.