کالبدشکافی انقلاب صورتی در یمن و نقش عربستان در سرکوب آن
الموضوعات : International Relations
حبیب اله ابوالحسن شیرازی
1
,
سیدرضا مظلوم طبائی زواره
2
1 - دانشیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
الکلمات المفتاحية: یمن, انقلاب رنگی, عربستان, عبدالله صالح, شیعیان,
ملخص المقالة :
ظهور خیزش های اسلامی در کشورهای خاورمیانه یک رویداد غیر منتظره در سال های اولیه هزاره سوم بود. انقلاب صورتی یمن پس از مراحل اولیه از انقلاب یاسمین تونس و همزمان با انقلاب لوتوس مصر و خیزش های مردمی در خاور میانه در اوایل سال 2011 رخ داده است و با الگو گرفتن از قیام مردم تونس و مصر وارد مرحله حساس و تاثیرگذاری شد و مردم شعار برکناری 'علی عبدالله صالح' را سردادند. در غالب روزهای سال 2011، اکثر تظاهرکنندگان درنزدیکی دانشگاه شهر صنعاء چادرزده و با پرچم های صورتی آوازهای اعتراض آمیز خوانده و اتحادی ضد حکومتی را به منظور خلع صالح از قدرت بوجود آورده بودند. اما دولت صالح طی سال های اخیر با استفاده از تمامی ابزارهای ممکن به دنبال تثبیت وضعیت خود در یمن بوده و با بهره گیری از حمایت برخی کشورهای خارجی حتی به استقبال بحران هایی نظیر نبرد با شیعیان 'الحوثی' رفته است. ورود به عرصه درگیری های نظامی با گروه های مبارز شیعی که طی نزدیک به هفت سال، شش جنگ تمام عیار با رزمندگان الحوثی را به همراه داشته، رویارویی با انتفاضه مردم سرزمین های جنوبی یمن و خطرات ناشی از فعالیت های شدید وهابیت در این کشور در کنار نارضایتی شدید مردم از اوضاع سیاسی، اجتماعی و به خصوص اقتصادی مهمترین متغیرهای به وجود آورنده این فضای چالش زا برای نظام سیاسی این کشور بوده است. عربستان با رواج وهابیت در کشور خود سعی در سرکوب و مقابله با شیعیان داشته و همواره در بیم است تا مبادا شیعیان بحرین نیز در عربستان نفوذ پیدا کنند. اقدامات عربستان در بمباران مناطق شیعه نشین در یمن و انجام یک جنگ نیابتی و مداخله جویانه در سیاست های کشورهای مسلمان عرب مانند بحرین سبب شد که با حضور نظامی تحت عنوان سپر جزیره برای آرام کردن شیعیان وارد بحرین شود. از سویی دیگر اهداف اقتصادی عربستان با آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس همسو و مشترک می باشد به طوری که سعی در سرکوب انقلاب بحرین دارند. هدف این مقاله تلاشی است برای شناسایی اینکه چگونه این انقلاب در این کشور در حال نضج گرفتن است ولی عربستان با همکاری آمریکا سعی در سرکوب آن دارند.
منابع
- ابوالحسن شیرازی، حبیب اله؛ ارسلان قربانی و رضا سیمبر(1390)، سیاست و حکومت در خاورمیانه، تهران، نشر سمت
- ابوالحسن شیرازی، حبیب اله(1385)، "پیدایش انقلاب های رنگی در اوراسیا"، فصلنامه دانشنامه، شماره 63
- ابوالحسن شیرازی، حبیب اله(1386)، "کالبد شکافی انقلاب های رنگی"، فصلنامه علمی-پژوهشی علوم سیاسی و روابط بین الملل، شماره1
- الراشد ، راشد(1391)، "بحرین از طرح انتقالی تا گفتگودولت با مخالفان"، مرکز بین المللی مطالعات صلح
- العماد، عصام (1390) "شیعیان یمن: فرصتها و چالشها"، پژوهشنامه ره آورد ایسکو
- امین آبادی، محمد( 12/2/1391)، "پیوستن بحرین به عربستان"، روزنامه کیهان
- خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا10/12/89)
- رمضانی ، فرزاد(1391)، "بحرین و نقش متغیر های کلان در آینده سیاسی آن"، مرکز بین المللی مطالعات صلح
- رمضانی، فرزاد(1391)، "روابط آمریکا با عربستان ،هنجاری یا استراتژیک"، مرکز بین المللی مطالعات صلح
- سلیمانی، غلامعلی(1390)، "واکاوی تحولات آتی انقلاب یمن"، سایت خبری موسسه مطالعات اندیشه سازان نور
- شهابی ، سیف الرضا(1382)، "شورای همکاری خلیج فارس"، باشگاه اندیشه www. Persian gulf studies.com/fa/
- فولر، گراهام ای. و رندرحیم فرانکه(1384)، شیعیان عرب مسلمانان فراموش شده، ترجمه خدیجه تبریزی، قم، انتشارات شیعه شناسی
- همشهری دیپلماتیک (شهریور۱۳۹۰)، "انقلاب یمن و علل و ابعاد طولانی شدن بحران در این کشور"، شماره۴۸
- مؤسسه مطالعات اندیشه سازان نور(1390)، وهابیت سیاسی، تهران، نشر اندیشه سازان
- یوسفی، محسن(1386)، اصلاحات سیاسی در عربستان سعودی، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی بین المللی ابرار معاصر
- Bakri, Nada (27 January 2011). "Thousands in Yemen Protest Against the Government", The New York Times, Available at:
http://www.nytimes.com/2011/01/28/world/middleeast/28yemen.html.
- Brehony, Noel(2011), Yemen Divided: The Story of a Failed State in South Arabia, London: I.B. Tauris.
- Burrowes, Robert(1987), The Yemen Arab Republic: The Politics of Development, 1962–1986, London: Croom Helm.
- Burrowes, Robert(1997), ‘Prelude to Unification’; and Gerd Nonneman, “The Yemen Republic: From Unification and Liberalization to Civil War and Beyond”, in H. Jawad (ed.), The Middle East in the New World Order, London: Macmillan.
- Burrowes, Robert(2001), ‘Prelude to Unification: The Yemen Arab Republic, 1962–1990’, International Journal of Middle Eastern Studies, vol. 23, no. 4.
- Carapico, Sheila(1998), Civil Society in Yemen, Cambridge University Press.
- Daragahi, Borzou; Browning, Noah (3 February 2011). "Tens of Thousands Turn Out for Rival Rallies in Yemen – Anti-Government Protesters in Sana Are Met with a Competing Rally Across Town by the President's Supporters, Who Get Logistical Support from the Army", Los Angeles Times, Available at: http://www.latimes.com/news/nationworld/world/middleeast/la-fg-yemen-rallies-20110204,0,7940190.story
- Dresch, Paul (2007), A History of Modern Yemen, Cambridge University Press.
- Economist Intelligence Unit(April 2011), “Yemen Country Report”.
- Logan, Joseph (2 April 2012), “US focus on Al-Qaeda may slow Yemen army reform”, Reuters.
- http://www.islamtimes.org
- Sinjab, Lina (30 October 2010). "Yemen President Ali Abdullah Saleh to quit in 2013", BBC News, available at:
- Swift, Christopher (2012), “The Crisis in Yemen: Al-Qaeda, Saleh, and Governmental Instability”, The Foreign Policy Research Institute, 23 March.
- "Yemen Protests: Thousands Call on President to Leave". BBC News, 27 January 201, available at: http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12295864.
- "Yemen protesters set up transitional council", (16 July 2011), Reuters.
- "Yemen Showdown Looms as Army Loyalties Divide", (21 March 2011), The Guardian.
