رد ادعای حقوقی بریتانیا در قضیه جزایر سه گانه در مجامع بین المللی

الموضوعات :

مهدی قربانی ¹ (دانشجوی دکترای علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران)
احمد بخشایشی اردستانی ² (عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران)
نقی طبرسا ³ (عضو هیئت علمی، گروه روابط بین‌الملل، دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 27 الإثنين , رمضان, 1439 تاريخ التأكيد : 27 الإثنين , رمضان, 1439 تاريخ الإصدار : 07 الثلاثاء , رمضان, 1439

الکلمات المفتاحية: بریتانیا, مرور زمان, جزایر سه‌گانه, سرزمین بلاصاحب, مالکیت مشاع,

ملخص المقالة :

چکیده کشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت ممتاز استراتژیک در طول تاریخ مورد توجه بسیاری از کشورهای فرامنطقه‌ای و حتی منطقه‌ای بوده است که در این بین بریتانیا با سابقه‌ای طولانی و با هدف حفظ مهمترین مستعمره خود (هندوستان) و رقابت با سایر قدرت‌های استعماری از جمله روسیه؛ همچنین با انگیزه غارت سرمایه ملی و زیرزمینی ایران منطقه خلیج فارس و جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را با استناد به سه اصل حقوقی مالکیت مشاع، سرزمین بلاصاحب و قاعده مرور زمان اشغال نمود که همواره برای توجیه و سرپوش گذاشتن بر اهداف استعماری خود بر اصول مذکور ﺗﺄکید می‌نمود. این در‌حالی بود که جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک همواره تحت حاکمیت دولت ایران بوده و هیچگاه بی‌صاحب و متروکه نبوده‌اند. امروزه طرح ادعای مالکیت جزایر سه‌گانه از سوی امارات متحده عربی به عنوان یک کشور تازه ﺗﺄسیس و تلاش بی‌وقفه و بی‌بدیل جهت مصادره نمودن مواضع و حمایت کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این امر نشانه حرکت امارات در مسیر دیپلماسی تهاجمی است. ایران می‌تواند با رویکرد دیپلماسی تدافعی و با رد استناد حقوقی بریتانیا در اشغال جزایر مذکور که امارات متحده عربی به عنوان کارگزار آن اقدام می‌نمود، جهت اقناع کشورهای منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای در مجامع بین‌المللی در راستای ﺗﺄکید بر حاکمیت خود بر جزایر سه‌گانه عمل نماید.

المصادر:

منابع

-      افشارسیستانی، ایرج. (1376). جغرافیای تاریخی دریای پارس. تهران: پژوهشگاه فرهنگ وهنر اسلامی. 

-      افشارسیستانی، ایرج. (1387). جزیره بوموسی وجزایر تنب بزرگ و کوچک. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.

-      الهی، همایون. (1387). خلیج فارس ومسائل آن. تهران: نشر قومس.

-      باوند، داود هرمیداس. (1377). مبانی تاریخی سیاسی وحقوقی حاکمیت ایران بر جزایر تنب و ابوموسی. ترجمه‌ی بهمن آقایی؛ تهران: انتشارات گنج دانش. 

-      -بهمنی قاجار، محمدعلی. (1392). تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی. تهران: ﻣﺆسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.

-      جعفری ولدانی، اصغر. (1376). نگاهی تاریخی به جزایر ایرانی تنب و ابوموسی. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

-      روسو، شارل. (1347). حقوق بین‌الملل عمومی، ترجمه‌ی علیرضا حکمت/جلد اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

-      زرگری، هادی. (1393). سیاست خارجی آمریکا و چین در سودان. تهران: انتشارات ﻣﺆسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.

-      سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی‌خان. (1371). سرزمین‌های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش. ترجمه‌ی احمد اقتداری، تهران: شرکت انتشارات جهان معاصر. 

-      ضیایی بیگدلی، محمدرضا. (1385). حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: انتشارات گنج دانش.  

-      طبرسا، نقی. (1387). حاکمیت ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در روند سیاست خارجی ایران تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. 

-      طبرسا ،نقی. (1390). جزایر سه‌گانه ایران در خلیج فارس. پژوهشی تاریخی-حقوقی. تهران: انتشارات ابرار معاصر.

-      فن گلان، گرهارد. (1386). درآمدی بر حقوق بین‌الملل عمومی. ترجمه‌ی محمدحسین حافظ‌نیا، جلد اول. تهران: انتشارات میزان.  

-      گلوردی، عیسی. (1381). جغرافیای جزایر ایرانی خلیج فارس ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

-      موسی‌زاده، رضا. (1389). بایسته‌های حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: انتشارات میزان.

-      ادعای تکراری اماراتی‌ها درباره جزایر سه‌گانه ایرانی. (بیستم فروردین 1391). جام جم. شماره 913. صفحه 3.

-      یادداشتی به مناسبت سالروز بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه ایرانی. (دهم آذر ماه 1388) . همشهری آنلاین .شماره 153 .صفحه 11.

-      Oppenheim, Lassa. (1955). International Low, A Treatise. ed. by. Lauter pacht. Longmans, London.

-      Coplin, William. (1966). The function of international law: An introduction to the Role of international law in yhe contemporary world. Chicago.

-      Starke, J.G. (1967). Introduction to international law. London: Butter Worth.