تدوین مدل بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان دارای باورهای وسواسی بر اساس سبک‌های دفاعی، وضعیت هویت ایگو و ارتباط والد – فرزند

الموضوعات :

رضا شهلا ¹ , خانم دکتر رویا کوچک انتظار ² , مهدیه صالحی ³ , افسانه قنبری پناه ⁴

1 - دکترای روان‌شناسی‌، گروه روان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه روان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه روان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443 تاريخ التأكيد : 06 السبت , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 21 الأحد , شوال, 1443

الکلمات المفتاحية: بهزیستی روان‌شناختی, باورهای وسواسی, سبک‌های دفاعی, رابطۀ والد-فرزند, هویت ایگو,

ملخص المقالة :

در بین مدل‌های نظری موجود از بهزیستی روانشناختی، کمتر به ریشه‌های تحولی این سازه پرداخته شده است. این پژوهش باهدف تدوین مدل بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان با باورهای وسواسی بر اساس سبک‌های دفاعی، وضعیت هویت ایگو و ارتباط والد – فرزند انجام شده است. مطالعه‌ی حاضر از نوع مطالعات همبستگی بود که در جامعه‌ی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 انجام شد. نمونۀ آماری شامل 250 دانش‌آموز با باورهای وسواسی بود که به شیوه‌ی نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. پرسشنامه‌های سبک‌های دفاعی، بهزیستی روان‌شناختی، هویت ایگو، رابطه والد-فرزند و پرسشنامه عقاید وسواسی نسخه کودک و نوجوانی را تکمیل کردند. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. بر اساس یافته‌ها رابطه والد و نوجوان به طور غیر مستقیم و منفی از طریق مکانیسم‌های دفاعی بر بهزیستی روانی اثر می‌گذارد (05/0≥p). این نتیجه بدان معناست که رابطه والد و نوجوان باعث افزایش مکانیسم‌های دفاعی و افزایش استفاده از مکانیسم‌های دفاعی باعث کاهش بهزیستی روانی می‌شود. همچنین رابطه‌ی والد و نوجوان، هم به طور مستقیم و غیرمستقیم هویت ایگو را پیش‌بینی می‌کند؛ در نتیجه با افزایش رابطه‌ی والد و نوجوان هویت‌یابی بهبود می‌یابد. در مسیر غیرمستقیم هویت، مکانیسم‌های دفاعی نقش واسطه‌ای دارند؛ به طوری که با افزایش رابطه‌ی والد و نوجوان، مکانیسم‌های دفاعی افزایش می‌یابد و پس از آن به طور مثبت بر هویت اثر می‌گذارد. این پژوهش اهمیت سبک‌های دفاعی، وضعیت هویت ایگو و ارتباط والد-فرزند در مدل‌پردازی بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان با باورهای وسواسی را نشان می‌دهد.