شناخت کارکردهای خدمات عام المنفعه در حقوق کیفری ایران
الموضوعات : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه
قاسمعلی توسلی
1
(دانشجوی دکتری، گروه حقوق، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ghasemalitavasoli1400@yahoo.com)
مجتبی فرح بخش
2
(استادیار، گروه حقوق کیفری، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. (نویسنده مسئول): farahbakhsh@shahed.ac.ir)
احمد رمضانی
3
(استادیار، گروه حقوق، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.ramezani@usc.ac.ir)
الکلمات المفتاحية: رویه قضایی, خدمات عام المنفعه, مجازات های جایگزین حبس,
ملخص المقالة :
ترویج اندیشه سزادهی و سرکوبگری و فزونی بیش از پیش جمعیت کیفری جهان باعث انتقاد شدید جرم شناسان و کیفرشناسان نواندیش و تلاش آنان برای ترویج دیدگاه نوین جرم شناسی و کیفر شناسی، تحت عنوان خدمات عام المنفعه شد. در همین راستا، پژوهش پیش رو با هدف شناخت کارکردهای خدمات عام المنفعه درحقوق کیفری ایران انجام شد تا مشخص شود که خدمات عام المنفعه، در حقوق کیفری ایران چه کاربردی دارد؟ از آنجا که این پژوهش در زمرة مطالعات کیفی است، از طریق مطالعة کتابخانه ای و بررسی مبانی نظری موضوع، تحلیل یافته های پژوهش های پیشین و فیش برداری از منابع و آراء مورد بررسی، اطلاعات لازم جمع آوری، توصیف، طبقه بندی و تحلیل شد. یافته ها و نتایج پژوهش نشان داد: خدمات عام المنفعه، اگرچه از نظر شکلی کیفر محسوب می شود، ولی ماهیتاً کارکردی معنویت گرایانه در راستای تضمین حقوق انسانی، از جمله حفظ کرامت انسانی، حق بهره مندی از آزادی نسبی، حق اشتغال و... دارد و به بزهکار فرصت می دهد تا با جبران خسارات اجتماعی و نفع رسانی به حاکمیت و جامعه، حسن نیت و ندامت خویش را با هدف امکان بازگشت و آشتی سودمندانه به جامعه اثبات نماید. خدمات عام المنفعه جایگزین حبس به اصلاح و باز اجتماعی کردن محکومان کمک نموده، و می تواند به عنوان راهکار مناسب و شایسته ای برای مجرمان غیرخطرناک تبدیل شود. بنابراین، کنشگران حقوقی باید تلاش کنند تا با تمهید مقدمات و اصلاح رویه قضایی زمینه ساز بهره گیری حداکثری از مزایای این خدمات در اجرا و عمل باشند. چرا که خدمات عام المنفعه به عنوان مجازات بدل از حبس در کشور ما کمتر تحت تاثیر رویه های قضایی به مثابه منبع قاعده ساز حقوق قرار دارد.
_||_
