بررسی برخی از ویژگی‏های بوم‏شناسی گیاه ریواس در منطقه اَرچلان استان یزد

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

غلامرضا زارعی ¹ , ابوالفضل مروتی ² , سیدوحید میررکنی بنادکی ³ , مریم دهستانی اردکانی ⁴

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
3 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
4 - کارشناس ارشد، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور

تاريخ الإرسال : 12 الخميس , صفر, 1436 تاريخ التأكيد : 24 الخميس , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 21 الجمعة , ربيع الأول, 1437

الکلمات المفتاحية: خاک, یزد, ریواس, ‌اکولوژی, اَرچلان,

ملخص المقالة :

گیاه ریواس با نام علمی Rheum ribes L.، گیاهی علفی و پایا است که در ایران به صورت خودرو می‌روید و تنها گونه ریواس است که در استان یزد رویش دارد. در تحقیق حاضر ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه (شیب، ارتفاع و مساحت)، فنولوژی گیاه و میزان دو عنصر آهن و مس موجود در اندام‌های گیاه بررسی شد. جهت تعیین خصوصیات خاک از 6 پروفیل داخل رویشگاه و 3 پروفیل خارج از رویشگاه در 3 عمق، نمونه برداری گردید. مراحل فنولوژی گیاه با مراجعه هر دو هفته یکبار به منطقه ثبت گردید. اطلاعات حاصل از خصوصیات خاک در قالب طرح آماری آزمون t و داده های حاصل از اندازه گیری مس و آهن در اندام های گیاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی آنالیز شد. نتایج نشان داد که میزان اسیدیته‌ی خاک و بافت خاک بر رویش گیاه ریواس تأثیرگذار است، به گونه‌ای که این گیاه در خاک‌هایی با 7/6 =pH با بافت شنی لومی‌ رویش دارد. میزان عناصر آهن و مس، در خاک مربوط به محدوده رویشگاه نسبت به منطقه خارج از آن، تفاوت معنی‌داری ندارد. بررسی‌های فنولوژیکی نشان داد که جوانه‌زنی گیاه در اواسط اسفندماه صورت می گیرد و تا آخر فروردین ادامه دارد. در اوایل اردیبهشت ماه گیاه وارد فاز زایشی شده و گل می دهد و در اواخر اردیبهشت تا اواسط خرداد میوه ها تشکیل می شود. با توجه به نتایج این تحقیق، مناطقی با خاک سبک، شیرین با واکنش خاک اسیدی، میزان بارندگی 106 میلی متر و حرارت متوسط 5/14 درجه سانتیگراد به عنوان یکی از رویشگاه های ریواس معرفی می گردد. .