ارزیابی مدل‌های رگرسیون غیرخطی برای پیش‌بینی سرعت نمو به سوی ساقه‌رفتن در پاسخ به دما و طول روز در ارقام گندم

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمد حسن پناهی ¹ , افشین سلطانی ² , ابراهیم زینلی ³ , مهدی کلاته عربی ⁴ , علیرضا نه بندانی ⁵

1 - دانش آموخنه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 - استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
4 - استادیار و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
5 - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تاريخ الإرسال : 10 الأحد , جمادى الأولى, 1436 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , رمضان, 1436 تاريخ الإصدار : 29 الخميس , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: روز بیولوژیک, مدل‌‌سازی, طول روز بحرانی, ضریب حساسیت به طول روز,

ملخص المقالة :

برای کمّی‌سازی فنولوژی، برآورد دقیق پارامترهای تأثیرگذار بر فنولوژی گندم ضروری است. از مهم‌ترین عوامل مؤثر روی فنولوژی می‌توان به دما و فتوپریود اشاره کرد. برای بررسی نحوه واکنش ارقام گندم به دما و طول روز آزمایشی با 8 رقم گندم و 12 تاریخ کاشت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه برای کمّی‌کردن واکنش سرعت نمو به سوی ساقه‌رفتن نسبت به دما و طول روز و برآورد پارامترهای مؤثر بر آن از 3 تابع دمایی شامل بتا، دندان‌مانند و دوتکه‌ای در ترکیب با 3 تابع طول روز شامل توابع درجه دوم، نمایی منفی و دوتکه‌ای (9 مدل) استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بهترین مدل برای توصیف رابطه سرعت نمو به سوی ساقه‌رفتن ارقام گندم مدل بتا- درجه دوم است. بر اساس این مدل، مقدار دمای پایه، مطلوب و سقف در گندم برای مرحله ساقه‌رفتن به ترتیب 5/4، 3/27 و 40 درجه سانتی‌گراد برآورد شد. مقدار طول روز بحرانی و ضریب حساسیت به طول روز به ترتیب 02/20 تا 69/22 ساعت و 0109/0 تا 0475/0 محاسبه شد. هم‌چنین با استفاده از تابع بتا- درجه دوم، تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز از سبزشدن تا ساقه‌رفتن 2/25 تا 9/31 روز به دست آمد. از نتایج این تحقیق می‌توان در مدل‌های شبیه‌سازی استفاده کرد.