تعیین مناسبترین تاریخ کاشت و رقم جو دیم برای کشت در منطقه همدان
الموضوعات : یافته های نوین کشاورزیجواد حمزه ئی 1 , افشار آزادبخت 2 , سید محسن سیدی 3
1 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
2 - دانش آموخته دکتری علوم علفهای هرز دانشگاه محقق اردبیلی
3 - دکترای اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
الکلمات المفتاحية: عملکرد دانه, دیم, اجزای عملکرد, تاریخ کاشت, جو,
ملخص المقالة :
هدف از انجام این آزمایش مطالعه تاثیر تاریخ های کاشت مختلف 15 مهر، 15 آبان و 15 آذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد پنج رقم جو محلی همدان (شاهد)، آبیدر، والفجر، بهمن و ماکویی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان انجام شد. در این تحقیق ارتفاع بوته، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، بیشترین عملکرد دانه (82/420 گرم بر مترمربع) در تاریخ کاشت اول به دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد بیولوژیک (33/906 گرم بر مترمربع) در تاریخ کاشت 15 مهر ماه حاصل شد. بین ارقام جو از نظر عملکردهای دانه و بیولوژیک تفاوت معنی دار وجود داشت. رقم والفجر با میانگین 83/382 گرم در مترمربع بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود و این رقم با سایر ارقام تفاوت معنی دار داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم تنها بر صفت تعداد دانه در سنبله معنی دار بود. در این بررسی مناسب ترین تاریخ کاشت و رقم جو برای منطقه همدان تاریخ کاشت 15 مهر ماه و رقم والفجر شناخته شد.
1- خدابنده، ن. 1390. زراعت غلات. مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران. 537 صفحه.
2- راهنما، ع وبخشنده، ع. 1384. اثر تاریخ کاشت و شیوه کاشت مستقیم و نشایی بر خصوصیات زراعی و عملکرد دانه کلزا در شرایط اهواز. مجله علوم زراعی. 7 (4): 27-18.
3- سلیمانی، ع.، کامکار، ب.، زینعلی، ا و مختارپور، ح. 1389. اثر تاریخ کاشت و ارتفاع برداشت بر ویژگیهای کیفی علوفه ارزن نوتروفید. مجله الکترونیک علوم گیاهان زراعی. 3(4): 160-143.
4- محمودیان، م و فلاحی ح. ع. ۱۳۸۹، تاثیر تاریخ کاشت و میزان بذربراجزاء عملکردو عملکرد جو رقم صحرا، یازدهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات، تهران، دانشگاه شهید بهشتی. http://www.civilica.com/Paper-Nabatat11-Nabatat11_0191.html
5- مدحج، ع.، نادری، ا.، سیادت، ع وبنیسعیدی، ع. 1385. ارزیابی تغییرات عملکرد و اجزاءعملکرد دانه ارقام گندم و جو در شرایط تنش گرمای انتهای فصل. خلاصه مقالات نهمین کنگره زراعت و اصلاح نبات ایران. پردیس ابوریحان دانشگاه تهران. 402 صفحه.
6- ممتازی، ف. 1383. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم زمستانه شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز. دانشکده کشاورزی.
7- عیوضی، ع. ر. 1393. اثر تاریخ کاشت بر تحمل به تنش سرما در ژنوتیپهای جو پاییزه و بهاره. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. ش 13: 294-281.
8- طباطبایی، ع. 1392. اثر تاریخ کاشت و تراکم بذر بر صفات زراعی، عملکرد دانه و شاخص برداشت ارقام جو در منطقه یزد. مجله بهزراعی نهال و بذر. جلد 2- 29، شماره 4: 538-523.
9- Afuni, D., Ghandi, A. and Sadeghi, D. 2001. The influence of planting date and seed quantity on grain yield and agronomic characteristics of new cultivars. Journal of Seed and Plant, 103: 79-84.
10- Farias, J.R.B., Sans, M.A. and Zullo, J.R. 2007. Agrometeorology and sorghum production, Chapter 13G. 117. Available on the URL: www. Agrometeorology. Org/ fileadmin/ insam/ repository/ gamp-chapt 13G.
11- Fathi, G., Siadat, S.A., Rossbe, N., Abdali-Mashhadi, A.R and Ebrahimpoor, F. 2001. Effect of planting date and seed density on yield components and grain yield of wheat cv. Dena in Yassoj conditions. Journal of Agriculture Science and Natural Resources, 8 (3): 23-31.
12- Gardner, F.P., Pearce, R.B and Mitchell, R.L. 2010. Physiology of Crop Plants. Scientific Publishers Journals Dept.
13- Khichar, M.L. and Niwas, R. 2006. Microclimatic profiles under different sowing environments in wheat. Journal of agrometeorology, 8: 201-209.
14- Mahfoozi, S., Limin, A.E., Ahakapaz, F. and Fowler, D.B. 2006. Phenological development and expression of freezing resistance in spring and winter wheat under field conditions in north-west of Iran. Field Crops Research, 97: 182-187.
15- Momtazi, F. and Emam, Y. 2006. The influence of planting date and plant density on yield and yield components of winter wheat. Iranian Journal of Agricultural Science, 37:1-11.
16- Ozer, H. 2003. Sewing date and nitrogen rate effects on growth, yield and yield components of two summer rapeseed cultivars. European Journal of Agronomy,19 (3): 453-563.
17- Sanjari, P.A. and Yazdansepas, A. 2008. Mobilization of dry matter and its relation with drought stress in wheat genotypes. Journal of Agricultural Science and Technology, 11(2) 121-129.
18- Peltonen-Sainio, P., Kangas, A. and Salo-Yrjo-Jauhiainen, L. 2007. Grain number dominates grain weight in temperate cereal yield determination: evidence based on 30 years of multi-location traits. Field Crops Research, 179-188.
19- Soltan, B., Baron, C., Dingkuhn, M., Benoît Sarr, B. and Janicot, S. 2005. Agricultural impacts of large-scale variability of the West African monsoon. Agricultural and Forest Meteorology, 128: 93-110.
20- Ugarte, C., Calderini, D. F. and Slafer, G. A. 2007. Grain weight and grain number responsiveness to pre-anthesis temperature in wheat, barley and triticale: Field Crop Res, 100: 240-248.
_||_