تعیین حساسیت پنج هیبرید ذرت به تنش خشکی
الموضوعات : یافته های نوین کشاورزیسیروس منصوری فر 1 , عباس فلاح 2 , سیدحسام الدین حسین زاده 3
1 - استادیار زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور
3 - دانش آموخته دکتری فیزیولوژی زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
الکلمات المفتاحية: تنش خشکی, عملکرد دانه, اجزای عملکرد, نیاز آبی ذرت,
ملخص المقالة :
برای بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد پنج هیبرید ذرت، پژوهشی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سال 1393-1392 طراحی و اجرا شد. عامل اول در چهار سطح شامل بدون تنش، تنش در مراحل 8 برگی، ظهور گل‌تاجی و پرشدن دانه و عامل دوم شامل پنج هیبرید ذرت سینگل کراس704، 500، 524، 400 و 370 بود. نتایج نشان داد که بیشترین کاهش در اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه در مرحله ظهور گل‌تاجی و پرشدن دانه، بر وزن هزار دانه در مرحله پرشدن دانه، بر دانه در بلال در مرحله ظهور گل‌تاجی و بر روز تا رسیدگی در مرحله 8 برگی بود. همچنین هیبرید 704 بیشترین عملکرد، تعداد دانه در بلال و روز تا رسیدگی و هیبرید 400 بیشترین وزن هزار دانه را داشت. به طور میانگین تنش خشکی حدود 79/36% کاهش عملکرد را در پی داشت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که اگرچه تنش خشکی در همه مراحل رشدی ذرت کاهش رشد و عملکرد را به دنبال دارد و برای جلوگیری از خسارات اقتصادی بایستی از بروز تنش خشکی اجتناب کرد، لیکن می توان با چشم پوشی از آبیاری در مرحله رشد رویشی و پذیرش اندک کاهش در عملکرد ذرت، در شرایط محدودیت منابع آبیاری را به سایر محصولات اختصاص داد.
1- امام،ی. و غ. م. رنجبر. 1380. تأثیر تراکم بوته و تنش خشکی در مرحله رشد رویشی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی استفاده از آب در ذرت دانه ای. مجله علوم زراعی ایران. جلد 3 : 51- 62.
2- امام، ی. و م. نیک نژاد. 1390. مقدمه ای بر فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. انتشارات دانشگاه شیراز. 571 صفحه.
3- امام، ی. و م.ج. ثقه الاسلامی. 1384. عملکرد گیاهان زراعی، فیزیولوژی و فرآیند ها. انتشارات دانشگاه شیراز. 593 صفحه.
4- فاطمی، ر.، ب. کهراریان، ا. قنبری، و م. ولی زاده. 1385. بررسی اثرات رژیم های مختلف آبیاری و نیاز آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس 704. مجله علوم کشاورزی دانشگاه آزاد. جلد 1: 133-142.
5- سیلسپور، م.، م. جعفری، و ح. ملاحسینی. 1385. تاثیر تنش خشکی و تراکم بر عملکرد و بعضی ویژگی های زراعی ذرت (SC301). مجله تحقیقات علوم کشاورزی.جلد 2: 13-24.
6- Bray, E. A. 1997. Plant response to water deficit trends. Plant Sci. 2: 48-54.
7- Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crops Res. 89: 1-16.
8- Debaeke, P. and A. Aboudrare. 2004. Adaptation of crop management to water-limited environmental. Eur. J. Agron. 21: 433-446.
9- Denmead, O. T. and R. H. Shaw. 1960. The effects of soil moisture stress at different stages of growth on the development and yield of corn. Agron. J. 52: 272 - 274.
10- Nesmith, D. S. and J. T. Ritchie. 1992. Short- and long- term responses of corn to a pre-anthesis soil water deficit. Agron. J. 84: 107-113.
11- Paolo, E. D. and M. Rinaldi. 2008. Yield response of corn to irrigation and nitrogen fertilization in a Mediterranean environment. Field Crops Res. 105: 202–210.
12- Westage, M. E. and J. S. Boyer. 1998. Reproduction at low silk and pollen water potentials in maize. Corp Sci. 26: 951-956.
