اثر اسید سالیسیلیک بر واکنش کلزا به سرب در شرایط کشت هیدروپونیک

الموضوعات : یافته های نوین کشاورزی

شیدا برومند جزی ¹ , منیره رنجبر ² , حسین لاری یزدی ³ , خسرو استکی ⁴

1 - کارشناس ارشد علوم گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان، اصفهان، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فلاورجان. اصفهان، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد، بروجرد، ایران.
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد، بروجرد، ایران.

تاريخ الإرسال : 15 الجمعة , صفر, 1437 تاريخ التأكيد : 15 الجمعة , صفر, 1437 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , شوال, 1433

الکلمات المفتاحية: کلزا, کلروفیل, اسید سالیسیلیک, سرب, پارامترهای رشد,

ملخص المقالة :

این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات ناشی از مسمومیت سرب بر گیاه کلزا در شرایط کشت هیدروپونیک به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی عبارت از غلظت‌های مختلف0، 25/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌مولار نیترات سرب به همراه اسیدسالیسیلیک در غلظت‌های 5 و 10 میکرومولار بودند و کلزا مورد آزمایش رقم اپرا بود. گیاهان در محیط کشت هوگلند به مدت 10 روز رشد کرده و در پایان دوره‌ی تیمار، ریشه و اندام هوایی گیاهان به طور جداگانه برداشت و جدا شده و پارامترهایی مثل طول ریشه‌ و ساقه، سطح پهنک برگ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، سطح مخصوص برگ، وزن مخصوص برگ، محتوای آب در واحد سطح برگ، نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه، تغییرات کلروفیل a، b و a+bاندازه‌گیری شدند. محاسبات آماری به وسیله‌ی نرم افزار SPSSو جدول آنالیز واریانس و آزمون دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد که طول ریشه، ساقه، سطح برگ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، سطح مخصوص برگ، نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه، مقدر کلروفیل a، b و a+b با افزایش غلظت نیترات سرب نسبت به شاهد کاهش و وزن مخصوص برگ و محتوای آب در واحد سطح برگ افزایش معنی‌داری P<0.01)) یافتند. همچنین با به کارگیری اسید سالیسیلیک با دو غلظت 5 و 10 میکرومولارکلیه‌ آسیب‌های ناشی از تنش سرب تعدیل یافت.

المصادر:

- شهیدی، ا. و  سپهر، ک. 1381. شته‌های کلزا. انتشارات فنی معاونت ترویج وزارت جهاد کشاورزی.150 صفحه

2- مظاهری تیرانی، م. و منوچهری کلانتری، خ. 1386. بررسی اثرات اسید سالیسیلیک بر برخی پارامترهای رشد و بیوشیمیایی گیاه کلزا Brassica napus L. تحت تنش خشکی. مجله‌ی پژوهش دانشگاه اصفهان، جلد 28، شماره‌ی 2: صفحه 66ـ55.

3- نظربیگی، ا.، لاری یزدی، ح.، چهرگانی، ع. و قربانلی، م. 1386. بررسی برهمکنش نمکNacl)) سالیسیلیک و جیبرلیک اسید در رشد و فعالیتهای فیزیولوژیک دو رقم کلزا (هایولا  401و .(RGS پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد،دانشکده علوم پایه،217 صفحه.

4- Ahmad, I., Hayat, S., Ahmad, A. and Samiullah, A. I. 2005. Effect of heavy metal on survival of certain group of indigenous soil microbial population. J. Application Environ. 9(1):115-121.

5- Arnon, D. I. 1957. Copper enzymes in isolated chloroplasts, polyphenol oxidaes in Beta vulgaris. Plant Physiol. 24:115-117.

6- Azmat, R., Haider, S. and  Askari, S. 2006. Phyotoxicity of Pb: Effect of Pb on germination, growth, morphology and histomorphology of Phaseolus mungo and Lens culinaris. Pak. J. Biol. Sci. 9(5):979-984.

7-Chao, L., Xiong, Z. T. and Geng, B. 2006. Phytotoxic effects of copper on nitrogen metabolism and plant growth in Brassica pekinensis Rupr. Ecotoxicol. Environ. Safety. 64: 273-280.

8-Dan, L., TingQiang, L., Xiao, E. Y., Ejazul, I. and Qaisar, M. 2008. Lead induced changes in the growth and antioxidant metabolism of the lead accumulating and non accumulating ecotypes of sedum alfredii. Plant Biol. 50(2):129-140.

9-Gaspar, G. M. and Anton, A. 2002. Heavy metal uptake by two radish varieties.Hungarian congress on Plant Physiol. 46(3-4):113-114.

10-Gunes, A., Inal, A., Alpaslan, M., Eraslan, F., Bagcl, E.G. and Cicek, N. 2007. Salicylic cid induced changes on some physiological parameterssympotomatic for oxidative stress and mineral nutrition in maize (Zea mays L.) grown under salinity. J. Plant Physiol. 164:728-736.

11-Karlidag, H., Yildirim, E., Turan, M. 2009. Salicylic acid ameliorates adverse effect of salt stress on Strawberry. Agri. Sci. 66(2)180-187.

12-Khodary, S. E. A. 2004. Effect of salicylic acid on the growth, photosynthesis and carbohydrate metabolism in salt stressed Maize plant. Int. J. Biol. 6:5-8.

13-Kim, Y. Y., Yang, Y. Y. and Lee, Y. 2002. Pb and Cd up take in rice roots. Physiol. Plantarum. 116(3):368-372.

14-Kosobrukhov, A. and  knyazeva, I. 2004. Plantago major plants responses to increase content of lead in soil: growth and photosynthesis. Plant Grow Regul. 42:145-151.

15-Krante, A., Yordanova, R., Janda, T., Szalai, G. and Popova, L. 2008. Treatment with salicylic acid decreases the effect of cadmium on photosynthesis in maize plants. Plant Physiol. 165: 920-931.

16-Metwally, A., Finkemeier, I., Georgi, M. and Dietz, K. J. 2003. Salicylic acid alleviates the cadmium toxicity in Barley seedling. Plant Physiol. 132: 272-281.

17-Mishra, A. and Choudhari, M. A. 1998. Amelioration of lead and mercury effects on germination and rice seedling growth by antioxidants. Plant Biol. 41(3):469-473.

18-Mohanty, N., Vass, I. and Demeter, S. 1989. Copper toxicity affects photosystem П electron transport at QB. Plant Physiol. 90:175-179.

19-Nalilni, P. and Chandra, P. S. 2002. Effect of heavy metals Co⁺², Ni⁺² on growths and metabolism of cabbage. Plant Sci. 163:753-758.

20-Pal, M., Szalai, Z., Horvath, E., Paldi, E. and Janda, T. 2002. Effect of Salicylic acid during heavy metal stress, Acta Biol. Szegediensis. 46(3-4):119-120.

21-Pallavi, Sh. and Rama, Sh. D. 2005. Leadtoxicity in plants. Braz. J. Plant Physiol., 17 (1) 46-52.

22-Parida, A. K. and Das, A. B, 2005. Salt tolerance and salinity effects on plants: a review. Ecotoxicol. Environ. Safety. 60:324-349.

23-Ruley, A. T., Nilesh, C. S. and Shivendra, V. S. 2004. Antioxidant defense in a lead accumulating plants, Sesbania dormancies, Plant Physiol. Biochem. 41:899-906.

24-Ruley, A. T., Nilesh, C. S., Shivendra, V. S., Shree, R. S. and Kenneth, S. S. 2006. Effect of lead and chelators on growth, photosynthetic activity and pb uptake in Sesbania dormancies grown in soil, Environ. Pollution. 144:11-18.

25-Samardakiew, S. and Wozny, A. 2000. The distribution of lead in dunckweed root tip, Plant Soil.226:107-111.

26-Senaranta, T., Touchell, D., Bumm, E. and Dixon, K, 2002.  Acetyl salicylic acid (Aspirin) and Salicylic acid induce multiple stress tolerance in bean and tomato plants. Plant Growth Regul. 30:157-161.

27-Shakirova, F. M., Sakhabutdinova, A. R, Bezrukova, M. V. and Fatkhutdinova, D. R. 2003. Changes In the hormonal status of wheat seedling induced by salicylic acid and salinity. Plant Sci. 164: 317-322.

28-Yell Yang, Y. 2000. Identificationof rice varieties with high tolerance or sensity to lead and characterization of the mechanism of to tolerance.Plant Physiol. 124: 1019-1026.

29-Zawoznik, M. S. M., Gropp, M. D., Tomaro, M. L. and Benavides, M. P. 2007. Endogenous salicylic acid potentiates cadmium induced oxidative stress in Arabidopsis thaliana. Plant Sci. 173:190-197.