بررسی چرخه اووژنز سوسمار سبز خزری در استان مازندران
الموضوعات : فصلنامه زیست شناسی جانوریسید محمد کشاورز 1 , ویدا حجتی 2 , رضا بهنیافر 3
1 - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
2 - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
3 - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
الکلمات المفتاحية: تخمدان, اووژنز, سوسمار, لاسرتیده,
ملخص المقالة :
سوسمار سبز خزری متعلق به خانواده لاسرتیده، روز فعال بوده و زیستگاه اصلی آن در ایران غالباً نواحی خزری و استانهای شمالی کشور میباشد. در این مطالعه که از فروردین تا مهر ماه در استان مازندران انجام شد، 24 نمونه ماده از سه ایستگاه گوهرباران، آبندانسر و آبندانکش در اطراف شهرستان ساری به منظور بررسی چرخه اووژنز این گونه در گشتهای روزانه و با دست جمعآوری شدند. پس از انتقال نمونهها به آزمایشگاه، با کلروفرم بیهوش شدند و صفات مورفومتریک بدن و تخمدانها اندازهگیری شد. در طی دوره فعالیت این گونه، تخمدان 24 نمونه ماده بالغ مورد بررسی ریختی و بافتی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد مادهها در اواسط فروردین، اووژنز و ویتلوژنز خود را آغاز میکنند. اووژنز این گونه دارای سه مرحله غیرفعال، زردهسازی و تخم اویداکتی است. اووژنز از اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد به اوج خود رسیده و از اواسط مرداد به بعد کاملاً خاتمه مییابد. تخمگذاری از اواخر اردیبهشت تا اواخر خردادماه صورت میگیرد. تخمدانها زوج و کیسهای بوده و بطور میانگین 11 فولیکول در هر تخمدان موجود است. لایه فولیکولی در این مارمولک پلیمورفیک و چندلایه است. چرخه اووژنز این گونه از نوع فصلی و از نوع پیوسته است.
