بررسی اثر تنش خشکی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی هفت رقم گندم

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

وحید جاجرمی ¹

1 - گروه زراعت، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، بجنورد - ایران.

تاريخ الإرسال : 27 السبت , شوال, 1435 تاريخ التأكيد : 02 الخميس , ربيع الثاني, 1436 تاريخ الإصدار : 04 الجمعة , شعبان, 1436

الکلمات المفتاحية: تنش خشکی, گندم, مؤلفه‌های جوانه‌زنی,

ملخص المقالة :

تنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سطـوح خشکی صفر، 3- ، 6- ، 9- ،12- و 15- بار که با استفاده محلول پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 اعمال شد، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد اجرا شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، میانگین سرعت جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه. بین کلیه ارقام و سطوح مختلف تنش در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و اثر متقابل فقط در سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه معنی دار شد. بذور در سطح تنش خشکی 15- بار قادر به جوانه زنی نبودند. بیش ترین درصد جوانه زنی در رقم G73--20 و کم ترین درصد جوانه زنی را رقم اروند با 36 درصد دارا بود. بیش ترین میانگیـن زمان جوانه زنی از رقم اروند به دست آمد. رقم طبسی دارای بیش ترین میانگین سرعت جوانه زنی و رقم کراس اروند بیش ترین ضریب سرعت جوانه زنی را بدست آورد. بیش ترین طول ریشه چه متعلـق به رقـم کراس با اروند 58/63 میلـی متر بود. بیش ترین طـول ساقه چه در رقم آذر با61/15میلی متر مشاهده شد. با افزایش سطوح تنش خشکی از میزان کلیه صفات کاسته شد ولی طول ساقه چه بیش ترین کاهش را داشت. به طور کلی می توان گفت در بین ارقام مورد بررسی اروند و امید حساس ترین و G73-20 متحمل ترین رقم بود.