بررسی اثر تیمار‌های مختلف در شکست خواب بذر گیاه دارویی باریجه (Ferula gummosa boiss)

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

سودابه آهویی ¹ , علیرضا سوهانی دربان ² , محسن نبوی کلات ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته علوم و تکنولوژی بذر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد،مشهد، ایران
3 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ، مشهد، ایران

تاريخ الإرسال : 06 الإثنين , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 23 الخميس , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: اسید جیبرلیک, جوانه‌زنی, نیترات پتاسیم, سرما‌دهی مرطوب,

ملخص المقالة :

باریجه متعلق به تیره چتریان یکی از گیاهان دارویی و صنعتی و مرتعی با اهمیت است. یکی از مشکلات عمده در زمینه اهلی کردن این گونه وجود خواب بذر بود. بنا برا ین بررسی شکست خواب بذر در این گیاه ضروری به نظر می رسد. هدف از این پژوهش بررسی شکست خواب بذر، جوانه زنی و ارزیابی مناسب ترین تیمار جهت بر طرف نمودن خواب بذر باریجه است. برای این منظور تحقیقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد انجام شد. جهت انجام آزمایش بذور باریجه از ارتفاعات بینالود شهرستان نیشابور جمع آوری گردید. برای این منظور دو آزمایش به صورت آزمایش اول تیمار سرما دهی در چهار سطح (30، 45، 60 و 75 روز) همراه با تیمار اسید جیبرلیک در چهار سطح (شاهد، 250 پی پی پی ام، 500 پی پی ام و 1000 پی پی ام) و در آزمایش دوم سرما دهی در چهار سطح (30، 45، 60 و 75 روز) همراه با تیمار نیترات پتاسیم در چهار سطح (شاهد، 1%، 2%، 3%) اجرا شد. ارزیابی نهایی جوانه زنی پس از سه هفته نگهداری در ژرمیناتور صورت گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد که تیمار های سرما دهی و اسید جیبرلیک اثر مثبت و معنی داری بر جوانه زنی بذور این گیاه داشتند و بیش ترین درصد و سرعت جوانه زنی تحت تاثیر سطوح مختلف سرما دهی در تیمار 60 روز سرما دهی مرطـوب به ترتیب 5/67% و 45/2 بذر در روز به دست آمد. کم تریـن درصد و سرعت جـوانـه زنی نیز از تیمار 30 روز سرما دهی مرطوب حاصل گردید. در بین غلظت های مختلف اسید جیبرلیک کاربرد 250 پی پی ام اسید جیبرلیک از بیش ترین سرعت جوانه زنی بذور (94/1 بذر در روز) را به دست آورد. نتایج آزمایش دوم نشان داد که سرما دهی و نیترات پتاسیم باعث بهبود خصوصیات جوانه زنی این گیاه گردید و بالا ترین سطح نیترات پتاسیم (سه درصد)، بیش ترین درصد (66/51%) و سرعت جوانه زنی (31/1 بذر در روز) در این گیاه را باعث شد. تیمار عدم مصرف نیترات پتاسیم نیز کم ترین میزان این صفات (درصد و سرعت جوانه زنی به ترتیب 66/31% و 68/0 بذر در روز) را به خود اختصاص داد.