ارزیابی شاخصهای تحمل به تنش خشکی انتهای فصل برای شناسایی ژنوتیپ های متحمل باقلا ( . Vicia faba L )

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

فاطمه شیخ ¹ (استادیار بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران)
فرامرز سیدی ² (مربی پژوهش بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 الثلاثاء , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 20 الجمعة , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 25 الخميس , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: ژنوتیپ, باقلا, عملکرد غلاف, شاخص تحمل تنش, شدت تنش,

ملخص المقالة :

تنش خشکی عملکرد و سطح زیر کشت باقلا را در بسیاری از مناطق ایران کاهش داده است. لذا به منظور شناسایی شاخص-های تحمل تنش خشکی مطلوب و انتخاب ژنوتیپهای متحمل به خشکی، 24ژنوتیپ باقلا از خزانه مقاومت به خشکیایکاردا بههمراه شاهد (رقم برکت) در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان و گنبد (مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان)مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپهای باقلا در قالب طرح لاتیس ساده در دو تکرار در دو شرایط مطلوب و بدون آبیاری درسال زراعی 1394-1395بررسی شدند. شاخصهای تنش خشکی مانند شاخص تحمل ( ،)TOLشاخص حساسیت به تنش( ،)SSIشاخص تحمل تنش ( ،)STIمیانگین بهرهوری ( ،)MPمیانگین هندسی بهرهوری ( )GMPو میانگین هارمونیک( ،)HMشاخص عملکرد ( ،)YIشاخص پایداری عملکرد ( ،)YSIشاخص درصد حساسیت به تنش ( )SSPIو شاخص تحملبه تنش تصحیح شده ( )K1STIبر اساس عملکرد ژنوتیپها در محیط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. تجزیه واریانسمرکب دادهها نشان داد که تفاوت معنیداری بین ژنوتیپها وجود داشت. در شرایط تنش متوسط ( )SI= 0/46این آزمایشبین عملکرد غلاف باقلا در شرایط تنش وبدون تنش همبستگی وجود داشت که بیانگر قابلیت تعمیم نتایج عملکرد درشرایط بدون تنش به شرایط تنش خشکی متوسط است. شاخصهای YI ،HM ،STI ،GMP ،MPو K1STIبهدلیلهمبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش قابل استفاده برای شناسایی ژنوتیپهای متحملهستند. براین اساس ژنوتیپهای 23 ،22 ،21 ،20 ،19 ،12 ،1،3و 24جهت بررسیهای بیشتر در خزانه تلاقی برنامههایبهنژادی مقاومت به خشکی انتخاب شدند