نقش و جایگاه سازمان‌های مردم نهاد در مشارکت سیاسی در دوران‌های ریاست جمهوری خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی

الموضوعات :

نصرت اله حیدری ¹ , محسن جمشیدی ²

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام
2 - دانشجوی دکتری تخصصی علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی

تاريخ الإرسال : 02 الخميس , شوال, 1437 تاريخ التأكيد : 09 السبت , ذو الحجة, 1437 تاريخ الإصدار : 21 السبت , محرم, 1438

الکلمات المفتاحية: مشارکت سیاسی, سازمان‌های مردم‌نها, توسعه‌گرایی سیاست‌محور, آرمان‌گرایی اصول‌محور, گفتمان خردگرایی تعامل‌محور,

ملخص المقالة :

اصطلاح سازمان‌های مردم‌نهاد به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیما بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود، اما نقش بسیار مهمی به عنوان واسطه بین فرد و مردم (اتم‌های اجتماعی) و قوای حاکم را ایفا می‌کند. در گفتمان توسعه‌گرایی سیاست‌محور (دوره خاتمی)، نهادها بحث ترویج و مذاکره را از مسائل کلیدی، در عمومی کردن موضوعات و اشاعه آن در سطح مسوولان و مردم دنبال می‌کردند. در گفتمان آرمان‌گرایی اصول‌محور (دوره احمدی‌نژاد) به دلیل نگاه محدود دولت، نهادهای مدنی که به تدریج وارد فاز تثبیت می‌شدند، با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده‌اند. گفتمان خرد‌گرایی تعامل‌محور (دوره روحانی) اساس سیاست دولت یازدهم بر این است که در همه امور تا آنجا که می‌تواند وظایف را به مردم، تشکل‌ها و انجمن‌ها واگذار کند که مثلث سرمایه‌گذاری خصوصی، غیردولتی و دولت شکل گیرد. برای اثبات فرضیه خود نگارنده از روش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی استفاده نموده است. هدف از پژوهش فوق تحلیل و بررسی نقش سمن‌ها در مشارکت سیاسی گفتمان‌های مطرحه می‌باشد.

المصادر:

منابع فارسی

- ازغندی، علیرضا (1389)، چارچوب‌ها و جهت‌گیری‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر قومس.

- ازکیا، مصطفی (1374)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی توسعه روستایی، تهران: انتشارات اطلاعات.

- امینی، فرهاد (1378)، «بررسی نقش سازمان‌‎های غیردولتی در جلب مشارکت مردم به منظور حفظ محیط زیست»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد محیط زیست، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

- بشیریه، حسین (1388)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: انتشارات گام نو.

- دیوید ای اپتر(1380)، اعتراض سیاسی وتغیر اجتماعی، ترجمه محمدرضا سعیدآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

- رضایی، علیرضا (1388)، «تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو نظریه‌های روابط بین‌الملل»، فصلنامه راهبرد، شماره 17، صص288-261.

- راش، مایکل (1377)، جامعه و سیاست، ترجمه منوچهر صبوری‌کاشانی، تهران: انتشارات سمت.

- رضوانی، محمدرضا (1383)، مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، تهران، نشر قومس.

- ساعی،احمد (1382)، درآمدی بر شناخت مسائل اقتصادی- سیاسی جهان سوم، تهران: قومس.

- سعیدی، محمدرضا (1381)، «موانع رشد وگسترش سازمانهای غیردولتی در ایران»، رساله دکتری،  تهران، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

- سعیدی، محمدرضا (1382)، درآمدیبرمشارکتمردمیوسازمان‌هایغیردولتی، تهران: سمت.

- سایت مرجع سازمان‌های مردم نهاد (2016)، تاریخ دسترسی 26 ژویه، قابل دسترسی در:    http://rc.majlis.ir/fa/law/show/90418

- غفاری، غلامرضا (1386)، جامعه‌شناسی مشارکت، تهران: نشر نزدیک.

- فیروزآبادی، سیدجلال (1384)، تحول گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر روزنامه ایران.

- فیروزآبادی، سیدجلال (1382)، «الگوهای صدور انقلاب در گفتمان‌های سیاست خارجی ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره بیست و هفتم.

- مقنی‌زاده، محمدحسن (1380)، «سازمان‌های غیردولتی نهادی برای سازماندهی مشارکت در جامعه مدنی»، در: مجموعه مقالات نقش و جایگاه سازمان‌های غیردولتی در عرصه فعالیت‌های ملی و بین‌المللی تهران، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.

- محمدی، محمد (1383)،«سازمان‌های غیردولتی: تعاریف و طبقه‌بندی‌ها»، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره‌های 42- 41.

- مایرون و اینرو و ساموئل هانتینگتول (1379)، درک توسعه سیاسی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

- مقیمی، سیدمحمد (1385)، کارآفرینیدرسازمان‌های دولتی، تهران: مرکز کارآفرینى دانشگاه تهران.

- نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1382)، «پیشگیری از بزهکاری و پلیس محله»، در: مجموعهمقالاتپیشگیریازجرم، تهران، معاونت پیشگیری قوه قضائیه.

- نمازی، باقر (1380)، «بررسی وضع موجود تشکل‌هاى غیردولتی ایران»، مجموعهمقالاتنقشوجایگاهسازمان‌هاىغیردولتیدرعرصهفعالیت‌هاىملیوبین‌المللی، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.

- مشارکت کنندگان ویکى پدیا (2014)، «سازمان مردم نهاد»، ویکىپدیا، قابل دسترسی در:  http://www.fa.wikipedia.org/w/index     

- همائی، مهدی (1388)،«اصطلاح سازمان غیردولتی یا ان‌جی‌او»، باشگاه اندیشه، در:

English Source

- Streeten, Paul, (1997), "Non-Governmental Organization and Development", The Annals of the American Academy of Political & Social Science, Vol. 554.

- Milbrath, Lester W. and Madan Lal Goel (1977), Political Participation. How and Why People Get Involved in Politics, Chicago: Rand Mc Nally.

- Parry, Geraint, George Moyser, and Neil Day (1992), Political Participation and Democracy in Britain, Cambridge: Cambridge University Press.

- Kaase, Max and Alan March (1979), "Political Action; A Theorical Perspective", in: Samuel Barnes, Max Kaase and etc., Political Action: Mass Participation In Five Western Democracies, London: Sage.

- Verba, Sidney & Norman Nie (1979), Participation in America: Political Democracy & Social Equality. New York, Harper & Row.