تحلیل سیاست خارجه روسیه و آمریکا در قبال بحران و جنگ اوکراین
الموضوعات :فاطمه کریمی زاده 1 , غلامحسین زارع 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: بحران, اوکراین, روسیه, اروپا, آمریکا, سیاست خارجی. ,
ملخص المقالة :
اوکراین به واسطه¬ی موقعیت ژئوپلیتیکی خاصی که دارد، ناخواسته دچار درگیری¬های بین¬المللی شده است، درگیری¬هایی که به طور عمده بین سه قدرت روسیه، اتحادیه اروپا و آمریکا ایجاد می¬شود. آمریکا و اتحادیه اروپا به سبب جایگاه و موقیعت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی اوکراین، در رقابت با روسیه، در پی تسلط و نفوذ در این کشور هستند که بیانگر اوج اختلاف¬ها و رقابت¬های ژئوپلیتیکی میان آن¬هاست. سیاست خارجی هر کدام از طرف¬های درگیر، اجازه خاموش شدن آتش این بحران رانمی¬دهد.در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه¬ای و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ دادن به این پرسش بوده¬ایم که سیاست خارجی آمریکا به عنوان یک قدرت بزرگ جهانی در این زمینه چه بوده است چرا كه فراز و نشیب بحران اوکراین و نتایج آن تابع الگوی رفتاری قدرت¬های بزرگی همچون آمریکا در این زمینه است. در نهایت به این نتیجه رسیده-ایم که آمریکا به عنوان یک ابرقدرت در همه جای دنیا منافعی را برای خود در نظر گرفته است؛ در بحران اوکراین نیز این امر دیده می¬شود. رویارویی با قدرت¬یابی مجدد روسیه و ایفای نقش به عنوان قدرت هژمون از جمله عوامل اثرگذار بر سیاست خارجی آمریکا در بحران اوکراین است.
کتاب
- بروکز، استفان و ولفورث، ویلیام. (1392). جهان نامتوازن روابط بین¬الملل و چالش استیلاجویی آمریکا.
ترجمه سید احمد فاطمی نژاد. با مقدمه احمد صادقی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین¬الملل وزارت امورخارجه.
- کتاب سبز اوکراین. (1388). مجموعه مباحث کشورها و سازمان¬های بین¬المللی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین¬المللی.
- کگان، رابرت. (1382). بهشت و قدرت آمریکا و اروپا در نظام نوین جهانی. ترجمه محمود عبدلله زاده. تهران: دفتر پژوهش¬های فرهنگی.
- کولایی، الهه. (1384). بازی بزرگ جدید در آسیای مرکزی، زمینه-ها و چشم¬اندازها. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین¬المللی.
- کولایی، الهه. (1388). فدراسیون روسیه. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین¬المللی.
- کولایی، الهه. (1391). افسانه انقلاب¬های رنگی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات بین¬المللی ابرار معاصر.
- کولایی، الهه. (1396). سیاست و حکومت در اوراسیای مرکزی. تهران: سمت.
- لیتل، ریچارد. (1389). تحول در نظریه¬های موازنه قوا. ترجمه غلامعلی چنگی¬زاده. تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
- مجتهدزاده، پیروز. (1391). فلسفه و کارکرد ژئوپلیتیک (مفاهیم و نظریه¬ها در عرصه فضای مجازی). تهران: سمت.
- مشيرزاده، حميرا. (1392). تحول در نظریه¬هاي روابط بین¬الملل. تهران: سمت.
- محمدی، ناصر. (1390). اوکراین. تهران: موسسه فرهنگی هنری زیتون سبز.
- مک کورمیک، جان. (1390). اتحادیه اروپا: سیاست¬ها و روندها. ترجمه مهدی ذوالفقاری و محمد مهدی احمدی معین. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
مقاله
- آدمی، علی و هدایتی شهیدانی، مهدی. (1393). «ساختار اجتماعی شکننده در اوکراین؛ عرصه رویارویی قدرت نرم بازیگران بین-المللی». فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز. شماره 86 . صص 30-1.
- بخشایشی اردستانی، احمد. (1392). «رویکرد سیاست خارجی روسیه از 1991 تا 2011». پژوهشنامه روابط بین¬الملل. شماره 24. صص 36-9.
- بهمن، شعيب. (1396). «تاثير بحران اوكراين بر روابط روسيه و آمريکا». فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام. شماره 1. صص 78-43.
- پاکتچی، احمد و براری، خدایار.(1388). «عوامل موثر بر استقلال طلبی قوم چچن». فصلنامه اوراسیای مرکزی. شماره 3. صص 42-22.
- پيشگاهی فرد، زهرا و مهکويی، حجت. (1391). «منطقه¬گرايی در عصر جهانی شدن: مطالعه موردی سازمان منطقه¬ای گوام». فصلنامه مطالعات اوراسيای مركزی. شماره پياپی 10. صص 40-21.
- ترابی، قاسم و کیانی، فریبا. (1393). «تبیین سیاست خارجی روسیه در قبال بحران اوکراین از منظر واقع¬گرایی ساختاری تدافعی». مجله اوراسیای مرکزی. شماره 87. صص 32-1.
- حکمت¬نژاد، ناصر و رمضانی، محمدعلی. (1394). «تحلیل عملکرد سیاست همسایگی اتحادیه اروپا مطالعه موردی: اوکراین». پژوهش-نامه ایرانی سیاست بین¬الملل. شماره 2. صص 71-49.
- دانش¬نیا، فرهاد و مارابی، مهری. (1395). «تقابل سازه انگارانۀ آمریکا و روسیه در اوکراین». فصلنامه اوراسیای مرکزی. شماره 2. صص 248-231.
- سيمبر، رضا و هدايتی شهيدانی، مهدی. (1392). «روندهای متحول در روابط روسيه و آمريکا (مذاكره، همکاری، رقابت و تعارض)». فصلنامه آسیاي مرکزي و قفقاز. شماره 18. صص 87-59.
- شیخ الاسلامی، محمدحسن و شیراوند، صارم. (1395). «تاثیر کد و بینش ژئوپلیتیک بر مدیریت فدراسیون روسیه در بحران اوکراین». فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز. شماره 95. صص 171-137.
- صفری، عسگر و وثوقی، سعید. (1395). «ژئوپلیتیک اوکراین و نقش آن در رقابت روسیه و ایالات متحده آمریکا». فصلنامه تحقیقات سیاسی بین¬المللی. شماره 26. صص 138-111.
- کرم¬زادی، مسلم و خوانساری فرد، فهمیه. (1393). «بررسی روابط اوکراین و روسیه (ریشه¬یابی زمینه¬های بحران 2014)». فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز. شماره 86. صص 159-135.
- كرمی، جهانگير و كرامتی¬نيا، رقيه. (1393). «شرايط اقليمی و ژئوپليتيک، تقديرهای تاريخی و ماهيت نوسازی روسی». فصلنامه مطالعات آسیاي مرکزي و قفقاز. شماره 87. صص 123-93.
- کولائی، الهه و نوری، علیرضا. (1389). «عمل¬گرایی پوتین و تحول رویکردی در سیاست خارجی روسیه». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. شماره 2. صص 228-209.
- کیانی، داود. (1386). «سیاست نفوذ روسیه در اوکراین، واکنش اتحادیه اروپا». فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز. شماره 57. صص 104-71.
- گودرزی، مهناز و درخشنده لزرجانی، مریم. (1394). «بحران اوکراین در مجموعه امنیتی دریای سیاه». فصلنامه مطالعات سیاسی. شماره 29. صص 74-53.
- محبی¬نیا، جهانبخش و صالحی، منصور.(1392). «جنگ سرد نوین در روابط روسیه و آمریکا». فصلنامه روابط بین¬الملل. شماره 24. صص 124-89.
- موسوی شفائی، مسعود و بازگرد، محمد تقی. (1395). «راهبرد گستش نفوذ در سیاست خارجی پوتین». مجله اوراسیای مرکزی. شماره 2. صص 394-377.
- نیکنامی، رکسانا. (1394). «سنجش تاثیر و کارایی تحریم¬ها: مورد تحریم¬های اتحادیه اروپا علیه روسیه». فصلنامه روابط خارجی. شماره 25. صص 38-7.
- وحيدی، عبدالمجيد. (1380). «گوام و CIS چالش¬ها و فرصت¬ها فراروی سياست خارجی روسيه». فصلنامه مطالعات آسیاي مرکزي و قفقاز. شماره 99. صص 108-91.
- هدایتی شهیدانی، مهدی و رضاپور، دانیال. (1396). «جایگاه خارج نزدیک در گفتمان امنیتی نواوراسیاگرایان روسیه». فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز. شماره 96. صص 162-127.
