شناسایی و رتبه بندی عوامل انسانی مؤثر در تاب آوری زنجیره تأمین ناب با استفاده از تکنیک Topsis فازی
الموضوعات :نگار جمشیدی 1 , مژده ربانی 2 , محمدرضا دهقانی اشکذری 3 , محمدتقی هنری 4
1 - گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت کسب و کار، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
4 - استادیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
الکلمات المفتاحية: زنجیره تأمین تاب آور, زنجیره تأمین ناب, فاکتورهای انسانی, Topsis فازی,
ملخص المقالة :
منابع انسانی مهمترین سرمایه سازمان است. شناسایی و توسعه عوامل مرتبط با منابع انسانی در دستیابی به اهداف سازمان بسیار مهم است. در همین راستا، هدف این پژوهش؛ شناسایی و رتبه¬بندی عوامل انسانی مؤثر در تاب آوری زنجیره تأمین ناب است. تحقیق حاضر از نوع پژوهش¬های کاربردی- توسعه¬ای و بر اساس روش، توصیفی- پیمایشی است که با رویکرد کیفی- کمی انجام شده است. در مرحله کیفی، هر یک از عوامل انسانی مؤثر بر زنجیره تأمین تاب آور و زنجیره تأمین ناب با بررسی تحقیقات پیشین از طریق رویکرد تحلیل محتوای مقوله¬ای شناسایی شدند. در این مرحله، جامعه آماری تحقیق، مقالات علمی- پژوهشی موجود در پایگاه¬های علمی معتبر خارجی و داخلی از سال 2012 میلادی و سال 1390 شمسی به بعد در حوزه مورد مطالعه است. تجزیه و تحلیل داده¬ها با نرم افزار MAXQDA انجام گردید. در بخش کمی، تکنیک FTOPSIS جهت رتبه¬بندی عوامل انسانی شناسایی¬شده مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها نشان می¬دهد از بین عوامل شانزده¬گانه نهایی، عامل نیروی کار ماهر و چندمهارته با بیشترین وزن در بالاترین رتبه و عامل کار گروهی در رتبه دوم قرار دارد. پس از آن نیز به ترتیب عوامل آموزش و توانمندسازی، ارتباط بین کارکنان، مشارکت کارکنان و... جای گرفتند. اولویت بندی انجام شده، به مدیران کمک می¬کند تا ضمن اهمیت دادن به نقش نیروی انسانی در پیشبرد اهداف سازمان، به منظور افزایش تاب آوری و ناب¬سازی زنجیره تأمین سازمان، در برنامه¬ریزی¬های آتی سازمان به اولویت¬های عوامل انسانی توجه بیشتری کنند.
ابراهیمی، علیرضا. (1398). طراحی مدل تاب آوری در شرایط بحران بر مبنای نهادینه‌سازی یادگیری سازمانی مدیران و کارشناسان (مورد مطالعه: سازمان هلال احمر کل کشور). مجله توانمندسازی سرمایه انسانی، دوره 2، شماره 2، 145-155.
پروری، پیمان.، جلال¬پور، مهدیه.، رحمان سرشت، حسین.، و ناصحی فر، وحید. (1401). طراحی الگوی تاب‌آوری کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در شرایط بحران: رویکرد آمیخته. پژوهش های مدیریت راهبردی، دوره 28، شماره 85، 13-41.
پورسراجیان، داریوش.، تسلیمی، محمدسعید.، مشایخی، علینقی.، حاجی غلام سریزدی، علی.، و سلطانی، مژگان. (1401). تحلیل پویایی نظام حمایت در ساختار منابع انسانی پارک¬های علوم و فناوری ایران. مطالعات مدیریت راهبردی، دوره 13، شماره 50، 247-269.
جمالی، غلامرضا.، و کریمی اصل، الهام. (1397). ارزیابی استراتژی های رقابتی مدیریت زنجیره تأمین لارج مبتنی بر تحلیل شکاف در صنعت سیمان. مدیریت تولید و عملیات، دوره 9، پیاپی 16، شماره 1، 29-54.
خنیفر، حسین.، و مسلمی، ناهید. (1396). اصول و مبانی روش های پژوهش کیفی (رویکردی کاربردی و نو)؛ تهران: انتشارات نگاه دانش.
رحیمی، اکبر.، راد، عباس.، عالم تبریزی، اکبر.، و مؤتمنی، علیرضا. (1399). ارائه مدل زنجیره تأمین ناب در صنایع دفاعی ایران با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری. فصلنامه علمی مطالعات مدیریت صنعتی، سال هجدهم، شماره 56، 1-49.
زهدی، شادمهر.، امیری، حسن.، و پارسامعین، کوروش. (1402). طراحی مدل جامع مدیریت سرمایه انسانی با رویکرد کارآفرینانه (مورد مطالعه: شرکت ملی پخش فرآورده¬های نفتی). مجله توانمندسازی سرمایه انسانی، دوره 6، شماره 1، 113-126.
سارانی، مهرداد.، باستان، مهدی.، و سلیمی، بهناز. (1401). ارزیابی عملکرد بخش اورژانس بیمارستان: رویکردی یکپارچه مبتنی بر مهندسی تاب‌آوری و مدیریت ناب. چشم انداز مدیریت صنعتی، سال یازدهم، شماره 47، 9-37.
شفیعی رودپشتی، میثم.، و میرغفوری، سید حبیب الله. (1390). ارزیابی تولید ناب با رویکرد سلسله مراتبی (مورد: صنایع کاشی و سرامیک استان یزد). فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، سال نهم، شماره 22، 49-74.
صالحی ابرقویی، محمدعلی.، امیری، مقصود.، الفت، لعیا.، و فیضی، کامران. (1397). ارائه چارچوبی برای ارزیابی تاب آوری سازرمانی در صنعت چرم ایران. پژوهش های نوین در تصمیم گیری، دوره 3، شماره 3، 105- 129.
فکورثقیه، امیرمحمد.، الفت، لعیا؛ فیضی، کامران.، و امیری، مقصود. (1393). مدلی برای قابلیت ارتجاعی زنجیره تأمین برای رقابت¬پذیری در شرکت¬های خودروسازی ایران. مدیریت تولید و عملیات، دوره 5، پیاپی8، شماره 1، 143-164. Carvalho, H., Barroso, A., Machado, V., Azevedo, S., & Cruz-Machado, V. (2012). Supply chain redesign for resilience using simulation; Computers & Industrial Engineering, Volume 62, 329–341.
Chowdhury, M.H. & Quaddus, M. (2015). A multiple objective optimization based QFD approach for efficient resilient strategies to mitigate supply chain vulnerabilities: The case of garment industry of Bangladesh. Omega, 57 (part A), 5-21.
Chowdhury, M.H., & Quaddus, M. (2017). Supply chain resilience: conceptualization and scale development using dynamic capability theory. International Journal of Production Economics, v:188, 185–204.
Dombrowski, U., Krenkel, P., & Richter, T. (2017). Dynamic coordination within a Lean Enterprise. Procedia Manufacturing, v: 11, 2147 – 2155.
Elkhairi, A., Fedouaki, F., & ElAlami, S. (2019). Barriers and Critical Success Factors for Implementing Lean Manufacturing in SMEs. IFAC PapersOnLine 52 (13), 565–570.
Huo, B., Li, D., & Gu, M. (2024). The impact of supply chain resilience on customer satisfaction and financial performance: A combination of contingency and configuration approaches. Journal of Management Science and Engineering, 9 (1), 38-52.
Kannan, D.; Beatriz Lopes de Sousa Jabbour.A. & Chiappetta Jabbour, C.J. (2014). Selecting green suppliers based on GSCM practices: Using fuzzy TOPSIS applied to a Brazilian electronics company. European Journal of Operational Research, 233 (2), 432- 447.
Katsaliaki, K., Kumar, S., & Loulos, V. (2024). Supply chain coopetition: A review of structures, mechanisms and dynamics. International Journal of Production Economics, Volume 267, 109057, https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2023.109057.
López, C., & Ruiz-Benítez, R. (2020) Multilayer analysis of supply chain strategies’ impact on sustainability. Journal of Purchasing and Supply Management, 26 (2), 1-46.
Namdar, J., Li, X., Sawhney, R., & Pradhan, N. (2018). Supply chain resilience for single and multiple sourcing in the presence of disruption risks. International Journal of Production Research, 56 (12), 1-22.
Orji, I.J., & Liu, S. (2018). A dynamic perspective on the key drivers of innovation- led lean approaches to achieve sustainability in manufacturing supply chain. International Journal of Production Economics, v: 219, 1-59.
Pal, R., Torstensson, H., & Mattila, H. (2014). Antecedents of organizational resilience in economic crises - an empirical study of Swedish textile and clothing SMEs. International Journal of Production Economics, 147 (part B), 410–428.
Passarelli, M., Bongiorno, G., Beraldi, P., Musmanno, R., & Filice, L. (2023). Supply chain management in case of producer disruption between external (instable) forces and effective models. Procedia Computer Science, Volume 217, 1305-1315.
Piri, I.S., Das, O., Hedenqvist, M.S; Vaisanen, T., Ikram, S., & Bhattacharyya, D. (2018). Imparting resiliency in biocomposite production systems: A system dynamics approach. Journal of Cleaner Production, Volume 179, 450-459.
Ramezani, J., & Camarinha-Matos, L.M. (2020). Approaches for resilience and antifragility in collaborative business ecosystems. Technological Forecasting & Social Change, V: 151, 119846, 1- 26.
Rathore, H., Jakhar, S.K., Bhattacharya, A., & Madhumitha, E. (2020). Examining the mediating role of innovative capabilities in the interplay between lean processes and sustainable performance. International Journal of Production Economics, Volume 219, 1–12.
Schoenherr, T., Mena, C., Vakil, B., & Choi, T.Y. (2023). Creating resilient supply chains through a culture of measuring. Journal of Purchasing and Supply Management, 29 (4), 100824.
Soliman, M., Saurin,T.A., & Anzanello, M.J. (2018). The impacts of lean production on the complexity of socio-technical systems. International Journal of Production Economics. v: 197, 342–357.
Valipour Parkouhi, S., Safaei Ghadikolaei, A., and Fallah Lajimi, H. (2019). Resilient supplier selection and segmentation in grey environment. Journal of Cleaner Production, Volume 207, 1123-1137.
Yan, F., Chen, L., Jia, F., & Liu, Y. (2024). Building supply chain resilience through collaborative innovation: An information processing theory perspective. Journal of Digital Economy, 1-37, doi: https://doi.org/10.1016/j.jdec.2024.01.004.
Zhang, L., & Chen, X. (2016). Role of lean tools in supporting knowledge creation and performance in lean construction. Procedia Engineering 145, 1267-1274.
