تعيين شايستگي کارکرد دارویی مراتع داج شهرستان بم
الموضوعات :
مینا علیزاده
1
(دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مرتعداری (گرایش گیاهان دارویی)، گروه منابع طبیعی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران)
رضا باقری
2
(دانشیار گروه منابع طبیعی، واحد بافت، دانشگاه ازاد اسلامی، بافت، ایران)
الکلمات المفتاحية: رویشگاه, شایستگی, گیاهان¬دارویی.,
ملخص المقالة :
رویشگاه طبیعی داج که جز شهرستان بم می¬باشد به دليل تنوع گياهي زياد، داراي قابليت بالايي در زمينه گياهان دارويي مي¬باشد. به همين منظور شناسايي و تعيين شايستگي براي كاربري گياهان دارويي اين منطقه هدف اين تحقيق قرار گرفت که بر اســاس روش FAO و بــا بكارگيري سيستم اطلاعات جغرافيايي در محیط نرم¬افزاری Arc-GIS 10.4.1 انجام شد. در این روش طبقـات شايسـتگي برای چهـار طبقـه خوب (S1 ) ،متوسط (S2 )، ضعيف (S3 ) و غيرشايسـته (N ) بر اساس شرایط محدود کننده لحاظ شد. بر اساس نتایج بدست آمده محدود کننده¬ترین عامل محیطی برای برداشت گونه¬های دارویی شاخص اقتصادی تولید است و شاخص اقتصادی تولید بعنوان یک عامل مهم محدود کننده برای شایستگی مخصوصا در جوامع گیاهی قلم-بیابانی (Fourtonia sp) و سیاه¬فژ (Cousinia stocki) محسوب می¬شوند. بطوری که این دو جامعه از نظر برداشت گونه¬های دارویی نامناسب (N ) محسوب می¬شوند و همچنین جوامع گیاهی گیشبرگ (Rhazya stricta) و قیچ (Zygophllum eurypterum) از نظر این شاخص شایستگی ضعیف (S3 ) دارند. طبق این مدل¬سازی، شایستگی سه جامعه گیاهی بادام-بنه (Amygdalus scoparia- Pistacia atlantica)، درمنه (Artemisia sieberi)، بادام (Amygdalus scoparia) متوسط ارزیابی شد که با مدیریت صحیح و برداشت اصولی می¬توانند در بهبود معیشت بومیان منطقه کارساز باشند.
1. Arzani, H. 2006. Determine range suitability by using RS and GIS. National plan report, Iranian scientific research council, Executor organization: Department of Natural Resources, Tehran University.
2. Amiri, F. and Arzani, H. 2019. Competence model of using medicinal and industrial plants in Qara Aghach Semirom rangelands. Rangeland and Watershed Management, Iranian Journal of Natural Resources. 80 (1); 15-28. (In Farsi)
3. Amiri, F. Arzani, H. and Guilly, A. 2013. Investigating the diversity of martyrs and pollen plants in the management of beekeeping from rangeland (Case study: Ghareh Aghach watershed). Journal of Natural Resources., 65(4): 449 - 460. (In Farsi)
4. Arzani, H. and Abedi, M. 2015. Evaluation of Rangelands, Audit and Monitoring. Volume One. Tehran, Tehran University Press, 224 pages. (In Farsi)
5. Bagheri, R. Mohseni Saravi, M. and Chaichi, M. 2010. Effect of grazing intensity on some chemical properties of soil in semi-arid. Journal of Rangeland Research., .3: 398- 412. (In Farsi)
6. Bagheri, R. and Arjomand Tajadini, M.J. 2012. Allelopathic effects of Thymus caramanicus. Jalas on some vegetative indexes of Amygdalus scoparia Spach. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants., 27(2): 261-270. (In Farsi)
7. Bahmani, M. Avijgan, M. Hossaini, S.R. Najafzadeh Varizi, H. Bahmani, E. and Mehrzadi, S. 2010. Traditional application of medicinal plants in southern area of Ilam province for treatment diseases and clinical syndromes in small ruminants. Journal of Herbal Drugs (An International Journal on Medicinal Herbs). 1(2): 49-57.
8. FAO. 1991. Guidelines: Land evaluation for extensive grazing. FAO Soils Bulletin No. 58. FAO, Rome, Italy. 170 pp.
9. FAO. 1993. Guideline for land use planning. FAO Development Series, No: 1, FAO, Rome, 96 pp.
10. Fazilati, A. and Hosseini Araghi, H. 2017. Country Rangelands and management, adjustment and reclamation methods of it. Range engineering office press. (In Farsi)
11. Hamzehnejad, N. Arzani, H. Bagheri, R. and Javadi S.A. 2020. Prioritization of Rangeland Species Functions with Emphasis on Indigenous Knowledge of Range Holders (Case study: Titoeieh Area in Baft Township, Kerman, Iran). Journal of Rangeland Science., 10 (4): 370-383.
12. Holechek, J.L. Pieper, R.D. and Herbel, C.H. 2001. Range Management Principles and Practices, 4 th ed. Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ. 420 pp.
13. Moghimi, J. 2005. Some introductions are important for suitable rangeland and development of rangeland reform in Iran. Technical Office of Forests and Rangelands Organization and Watershed management, 670 pages.(In Farsi)
14. Movaghari, M. Arzani, H. Tavili, A. Azarnivand, H. Saravi, M. and Farahpoor, M. 2015. Suitability of medicinal plants in rangelands of Lasem Watershed (Amol-Mazandaran Province). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 30 (6); 898-914.(In Farsi)
