مطالعه مفاهیم اجتماعی در قرآن کریم با تاکید برانحراف و کجروی های اجتماعی به منظور ترسیم شبکه معنایی

الموضوعات : پژوهش اجتماعی

طاهره حسومی ¹ , پریسا حسن زاده ²

1 - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی،دانشگاه آزاد اسلامی،رودهن،ایران
2 - مسئول کتابخانه مرکز قلب دانشگاه علوم پزشکی مازندران

تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , رجب, 1443 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , رجب, 1443 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: قرآن کریم, انحرافات اجتماعی, شبکه معنایی, کج روی اجتماعی,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر شناسایی انحرافات اجتماعی مورد اشاره در قرآن کریم به منظور ترسیم شبکه معنایی آیات بر اساس گزاره های اجتماعی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر 243 آیه از آیات اجتماعی که با کدگذاری، تفکیک و طبقه بندی مقوله های آیات اجتماعی در موضوع انحراف و کج روی اجتماعی، جامعه شناسی تضاد و جامعه شناسی نفاق انتخاب و مورد تحلیل کیفی قرار گرفت. روش تجزیه و تحلیل پژوهش حاضر بر اساس نظریه زمینه ی داده ها و بر مبنای تحلیل مضمونی آیات و به صورت روش آمیخته (کمی و کیفی) جداول تحلیل محتوا تشکیل شد و سپس مفاهیم، مقوله ها و زیر مقوله های هر آیه استخراج شد به عبارت دیگر ابتدا با نگاه تفسیری به هر آیه، گزاره های تشکیل دهنده مضامین و جهت گیری‌های هر آیه تفکیک و سوره ها و آیات مرتبط با هر مقوله در ذیل گزاره های خود قرار گرفتند ابزار تحلیل داده ها در بخش کمی نرم افزار Excel و در بخش کیفی نرم افزار Maxqda بود نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین آیات مربوط به زیر مقوله مجازات و تنبه با 60 آیه (7/24 درصد) از مقوله انحراف و کج روی اجتماعی و کمترین آیات مربوط به خودبرتربینی با 1 آیه از مقوله جامعه شناسی نفاق و مراتب انحراف با 1 آیه(4/0 درصد) از مقوله انحراف و کج روی اجتماعی می باشد. رهاورد پژوهش حاضر ترسیم شبکه معنایی روشی برای بازنمایی اطلاعات مربوط به انحراف و کج روی اجتماعی، جامعه شناسی تضاد و جامعه شناسی نفاق از آیات اجتماعی قرآن کریم با رویکرد جامعه شناسی، جهت اثبات وجود نظامی جامع بر مفاهیم اجتماعی قرآن کریم و کارآمدی این نظام در هدایت جامعه بشری است.