ویژگی‌های وصفی منظومه حماسی آرش کمانگیر سیاوش کسرایی بر اساس نظریه توصیفی نیما

الموضوعات :

شمسی پارسا ¹ (استادیار گرو ه زبان و ادبیات فارسی، واحد سمنان، دانشگاه ازاد اسلامی، سمنان، ایران)

تاريخ الإرسال : 23 الجمعة , ذو القعدة, 1440 تاريخ التأكيد : 01 الأحد , ربيع الأول, 1442 تاريخ الإصدار : 01 الأحد , ربيع الأول, 1442

الکلمات المفتاحية: توصیف, شگرد‌های دستوری, شگردهای شاعرانه, نظریۀ توصیفی نیما, منظومۀ آرش کمان-گیر, سیاوش کسرایی,

ملخص المقالة :

چکیدهاین نوشتار در پی تبیین ویژگی های توصیفی منظومۀ آرش کمان گیرِ سیاوش کسرایی بر اساس نظریۀ توصیفی نیما یوشیج است. از آن جا که توصیف یکی از محورهای مهم نظریۀ شعری نیما و کسرایی از پیروان سبک شعر نیمایی است، این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این مسأله در منظومۀ آرش کمانگیر می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد موضوعاتی مختلف چون طبیعت و عناصر آن، شخصیت ها، امور انتزاعی، زمان و مکان و اشیا در این منظومه توصیف شده اند. شگرد های بیانی به کار گرفته شده در این توصیفات به دو گروه شگرد های بیانی شاعرانه و دستوری تقسیم می شود. بسامد شگرد های دستوری به نسبت بیش تر از شگرد های شاعرانه است. از بین شگرد های دستوری، صفت بیش ترین بسامد را در وصف موضوعات گوناگون به خود اختصاص داده است. از میان شگرد های شاعرانه نیز تشبیه و تشخیص بیش ترین بسامد را داراست. از آن جا که آوردن صفت و تشبیه، جزو ارکان توصیف محسوب می شود، این امر بیان گر توصیفی بودن منظومۀ کسرایی است. از شگردهای وصفی کسرایی در این منظومه، کاربرد چند شگرد متفاوت وصفی در توصیف یک موضوع واحد است. از سوی دیگر وی گاه یک شگرد را به طور متوالی در توصیف موضوعات مختلف به کار می برد. به طور کلی می توان گفت که کسرایی در این منظومه تحت تأثیر نظریۀ وصفی نیما بوده و از عناصر آن در سرودن این منظومه بهره گرفته است.

المصادر:

فهرست منابع

ـ اخوان ثـالث، مهدی. (1369). بدایع و بدعت­ ها و عطا و لقای نیما یوشیج، تهـران:    بزرگ­مهر.

ـ باباصفری، علی­اصغر و محمدامین محمدپور. (1394). «بررسی و تحلیل ویژگی­ های محتوایی و زبان اشعار حماسی سیاوش کسرایی»، فصل­نامۀ زبان و ادب فارسی، سال 68، شمارۀ 232، صص1-15.

ـ براهنی، رضا. (1380). طلا در مس، ج دوم، تهران: زریاب.

ـ پارسا، شمسی. (1394). نیمای نگاه (بررسی توصیف بلاغی در شعر نیما)، تهران: طراوت.

ـ جورکش، شاپور. (1383). بوطیقای شعر نو، تهران: ققنوس.

ـ حمیدیان، سعید. (1381). داستان دگردیسی (روند دگرگونی­ های شعر نیما یوشیج)، تهران: نیلوفر.

ـ داوودی مقدم، فریده. (1394). «تحلیل روایت اسطوره­ای منظومۀ آرش کمان­گیر»، فصل­نامۀ ادب­ پژوهی، شمارۀ32،  صص131-154.

ـ زرین­ کوب، حمید. (1358). چشم­ انداز شعر نو فارسی، تهران: توس.

ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1383). ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)، تهران: سخن.

ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا. ( 1366). صور خیال در شعر فارسی، ج سوم، تهران: آگاه.

ـ علوی­­ مقدم، محمد و رضا اشرف­ زاده. (1379). معانی و بیان، تهران: سمت.

ـ لنگرودی، شمس. (1381). تاریخ تحلیلی شعر نو، ج دوم، تهران: نشر مرکز.

ـ محمدی، عباس­قلی. (1380). رازهای خلق یک شاه­کارادبی، مشهد: انتشارات دانش­گاه فردوسی مشهد.

ـ مرادی، ایوب. (1392). «حماسۀ آرش کمان­گیر در شعر سیاوش کسرایی»، فصل­نامۀ علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی، دانش­گاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال پنجم، شمارۀ 15، صص131-145.

ـ یوشیج، نیما. ( 1335). ارزش احساسات، تهران: صفی علی­شاه.

ـ یوشیج، نیما. (1368). نامه­ ها، به کوشش سیروس طاهباز، تهران: دفترهای زمانه.

ـ یوشیج، نیما. (1368). درباره شعر و شاعری، گردآوری سیروس طاهباز، تهران: دفترها.