ساختار و معنای گؤُش اوروَن در گاهان

الموضوعات :

اردشیر بهمردی ¹

1 - دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , محرم, 1434 تاريخ التأكيد : 20 السبت , ربيع الثاني, 1434 تاريخ الإصدار : 09 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1434

الکلمات المفتاحية: گاهان, اوستا, گِؤُش اوروَن, ساختار و معنا, سنت زرتشتی, گِؤُش تَشن,

ملخص المقالة :

بازشناسی واژه‌ها و مفاهیم اوستایی، بویژه گاهان، احتیاج به دانستن قانون‌های تحول زبان و تخصص در زبان‌های هم ریشه و هم عرض دارد. از آنجایی که بینش حاکم بر گاهان نوعی تفکر و نگرش به جهان هستی و راه‌های رسیدن به کمال آدمیت و آرامش و آسایش است و این مفاهیم با زبانی استعاری بیان شده است، استفاده از مکتب‌های فلسفی هم دوره و مقایسه آنها با کتاب‌های متاخر در شرق و شمال شرقی ایران ضروری است. در این گفتار واژه گئُوش اوروَن از دید زبان‌شناسان غربی، متن‌های فارسی میانه و سنسکریت، پارسیان هند، پژوهندگان فارسی زبان و موبدان ایرانی بیان می‌شود. در تحلیل ساختاری و معنی اجزا ترکیب، اختلاف نظری میان اوستاشناسان ملاحظه نمی شود و واژه را روان گاو معنی می‌کنند، اما در معنی اصطلاحی واژه اتفاق نظر وجود ندارد. برخی از آن معنی روان گاو، یعنی چهار پای مورد احترام اقوام هند و ایرانی اراده کرده‌اند و در حقیقت کاربرد گاهان را شکایتی از ناحیه پیام آور به اورمزد دانسته‌اند که از کشتن بی رویه گاو یعنی چهار پایی که موجب آبادانی زمین و رونق کشاورزی بوده، شکوه کرده است. پاره‌ای دیگر روح هستی روان آفرینش را نیز برای آن پیشنهاد کرده‌اند. سنت زرتشتی بیشتر از آن معنی روان زمین -زمینی که مادر همه موجودات زنده است - برداشت می‌کند و روان گاو را به روان مادر- زمین ترجمه می‌کند. این معنی با آنچه در متن‌های میانه آمده و سپندارمذ، ایزد زمین را نقش مادر داده‌اند، نیز مناسب است.

المصادر:

فهرست منابع

- آذرگشسب، فیروز (1383). گاتها سرودهای زرتشت، تهران: انتشارات فروهر.

- اوشیدری، جهانگیر (1371). دانشنامه مزدیسنا، تهران: انتشارات مرکز.

- بارتلمه، کریستیان (1383). فرهنگ ایرانی باستان، تهران: انتشارات اساطیر.

- بهار، مهرداد (1380). بندهش، تهران: انتشارات توس.

- پورداوود، ابراهیم (1378). گات‌ها، تهران: انتشارات اساطیر.

- پورداوود، ابراهیم (1347). خرده اوستا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران

- راشد محصل، محمد تقی (1389). راهنمای زبان سنسکریت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

- راشد محصل (1385). وزیدگیهای زاداسپرم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

- ساسانفر، آبتین (1390). گات‌ها سرود‌های اشوزرتشت، تهران: انتشارات گلشن نوین.

- شهزادی، رستم (1381). برگردان گات‌ها، تهران: انتشارات فردوس.

- عالیخانی، بابک (1379). بررسی لطایف عرفانی در نصوص عهد عتیق اوستایی، تهران: انتشارات هرمس.

- عفیفی، رحیم (1383). اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی، تهران: انتشارات توس.

- قلی زاده، خسرو (1387). فرهنگ اساطیر ایران بر پایه متون پهلوی، تهران: نشر پارسه.

- Bartholomae,Christian (1905). Die Gatha’s des Avesta. Strassburg.

- Bartholomae,Christian (1906). Zum altiranischen wӧrterbuch. Strassburg.

- Humbach, Helmut (1991). The Gāthās of zarathushtra. And the other old Avestan texts.part.II..

- Insler.s. (1975). The Gāthās of zazthustra,(Acta Iranica 8).

- Kanga,Ervad K.E (1900). avesta Dictionary.Bombay,.

- Kanga,Ervad K.E (1941). Gātha bā Maenï (Gujarati),5th ed. Bombay.

- Kanga,Ervad K.E (1926). Khordeh Avestā bā Māenï (Gujarati),10th ed. Bombay.

-Kanga,Ervad K.E (1884). Vendidad, translated into Gujrati,2nd ed. Bombay.

- Mills.Lawrence (1894). A study of the five zarathushtrian (Zoroastrian) Gāthās with texts and translations.

- Mills.Rev.L.H.Sacred Books of the East Series

- Schmitt.Rudiger (1989).compendium linguarum,Iranicarum.

- Taraporewala,Irach.j.s, (1951). The Divine songs of zarathushtra, Bombay